Upload Cinema (oktober 2012)

In zijn column belicht Upload Cinema-redacteur Ebele Wybenga maandelijks het programma van het populaire webfilmbioscoopprogramma.

In m’n eentje naar de videotheek was een stap dichter bij volwassenheid. Voor sommige films die ik huurde was ik eigenlijk niet oud genoeg. Maar de zestienjarige videotheek-medewerker met zijn door acne getekende gelaat zag dat groots door de vingers. Hij had alles al gezien. Op zijn aanraden huurde ik als elfjarige een extreme Aziatische vechtfilm. Iets met schoolkinderen die elkaar uitmoorden op een eiland. Mijn ouders verhinderden geschrokken dat deze band onze videorecorder in ging. Een tijdje had ik posters van B-actiefilms in mijn kamer hangen. Films die ik niet eens gezien had, maar waarvan de posters in de videotheek waren overgebleven, met striemend vuur, schuine letters in metallic glans en het donkere silhouet van de onbekende held. Posters van populaire films waren meestal al door een andere klant gereserveerd en meegenomen. De videotheek was een ruimte van opgewonden verwachting, met fel verlichte uitstallingen en zacht rood tapijt. Met levensgrote poppen van Spiderman en Batman en een ijskast vol overdreven dure bakjes Ben & Jerry’s en Häagen-Dazs.
Tussen 2001 en 2011 kromp het aantal videotheken in Nederland van 1300 naar 500. Met de komst van de DVD verdween al een groot deel van de magie. De VHS tape was een object met gewicht, een mechanisch ding met mechanische tekortkomingen. Je moest het teruggespoeld inleveren en je had altijd de kans een kapot exemplaar te hebben gehuurd. Het anti-piraterij voorfilmpje kon je nog fast-forwarden, daarna keek je braaf de promo’s voor al die andere films van dezelfde distributeur. De DVD was al een stuk minder stoffelijk, het hoorde bij de wereld van computers, waarin alles eindeloos gekopieerd kan worden. Het huren van vier dagfilms kon al snel niet op tegen een greep in de vier-voor-twintig bak van de Free Record Shop. De ex-rental uitverkoopbakken namen de videotheekvloer over, terwijl de downloadsnelheid met sprongen omhoog ging. De schaarse videotheken die nog over zijn leggen de nadruk op games en snoep of zijn een specialist in obscure arthouse films die online onvindbaar zijn.
Mijn MacBook Air heeft geen DVD gleuf. En ik mis het niet. Legale film on demand wordt eindelijk mainstream in Nederland. In de Verenigde Staten is online filmverhuur al langer de normaalste zaak van de wereld dankzij Netflix en iTunes. Maar de videotheek mis ik wel. Die groezelige, ongezellige, spannende winkel van verwachting en volwassenheid.