Upload Cinema (september 2012)

In zijn column belicht Upload Cinema-redacteur Ebele Wybenga maandelijks het programma van het populaire webfilmbioscoopprogramma.

Een rollend heuvellandschap. Een berg die boven de mist uitsteekt. Uitgestrekte velden met zonnebloemen. Een tropisch strand met laaghangende palmen zonder menselijke sporen. We kijken er elke dag naar. Op de achtergrond van ons computerscherm. Een wanhopige herinnering aan de natuur. Maar als we in die ‘echte’ natuur terechtkomen, zelfs als die lijkt op de smetteloze Windows-bureaubladversie, worden we bevangen door paniek. Waar zijn de icoontjes? De veilige manier om te genieten van de natuur is in onze natuurlijke omgeving. Voor het computerscherm. Met een kop kantoorkoffie erbij kijkend naar filmpjes van ontroerende dieren. Of naar de opnames van een GoPro-camera op de helm van een skydiver of op het puntje van een surfplank. Op de achtergrond blaast een apparaatje van de firma AmbiPur een chemische interpretatie van de geur van het regenwoud automatisch de kamer in.
Gelukkig is er een manier om naar de natuur te kijken zonder in paniek te raken. De vraag die je dan stelt is typisch voor de moderne mens: wat kan ik hier aan hebben? Zoek maar eens de TED-talk op van Janine Benyus. Ze is de bedenker van de uitdrukking biomimicry: leren van de natuur om onze problemen op te lossen. Ze houdt haar publiek de belofte voor van ‘3.8 bil­lion years of field testing’. Ze neemt wetenschappers, ontwerpers en ingenieurs de natuur in om ze te laten zien we de uitvindingen van de evolutie in ons voordeel kunnen gebruiken. En omgekeerd gaat ze als biologe aan de ontwerptafel zitten. Een voorbeeld van ‘silo busting’, waarbij twee voorheen in zichzelf gekeerde vakgebieden elkaar ontmoeten met spectaculaire inzichten als resultaat. Bulten zoals op walvisvinnen kunnen de effectiviteit van vliegtuigvleugels radicaal verbeteren. De spitse neus van de snelste trein ter wereld, de Shinkansen Bullit train, is geïnspireerd door de snavel van een ijsvogel. Er bestaan onooglijke torretjes die elkaar niet kunnen zien maar toch nooit tegen elkaar botsen. Als we het natuurlijke mechanisme dat zij hiervoor gebruiken kopieerden, zou de veiligheid van ons verkeer voorgoed veranderen. Klik ook door naar de TED-talk van Berkeley-onderzoeker Robert Full. De natuur is te gecompliceerd om te kopiëren, zegt hij. Beter kun je één principe lenen en volmaakt toepassen. Hij laat een ontroerend filmpje zien waarin een robotje met zes verende benen moeiteloos over een obstakel klimt. Zonder dat het kan denken of zien. Met dank het eindeloos bestuderen van het loopgedrag van krabben en kakkerlakken.

Het thema van de volgende Upload Cinema-voorstelling is Supernature.