Upload Cinema (mei 2011)

In zijn column belicht Upload Cinema-redacteur Ebele Wybenga maandelijks het programma van het populaire webfilmbioscoopprogramma.

Onkruid groeit door de planken van de veranda. De vensters zijn dichtgespijkerd, de kozijnen rot, het hekwerk roestig, de tuin een wildernis. Een deel van het dak is uitgebrand, een wond van roet steekt af tegen de hemel. Een kapotte villa in een laan met kolossale huizen, stuk voor stuk verlaten. Verderop warmen scharrelaars zich aan een vuurtje in een oliedrum. Ooit een buitenwijk blakend van zelfvertrouwen, gevoed door de welvaart van de Amerikaanse auto-industrie. Nu een niemandsland losgebroken van het weefsel van de stad. De beelden van Detroit in verval raken een zenuw bij elke kijker. Een krimpende stad past niet in ons begrip. Ons idee van een stad is verknoopt met vooruitgang en groei. Denk aan play time van Jacques Tati uit 1967. Hierin is de stad een utopisch klokwerk dat met mededogen de onhandige mens binnen zijn volmaakte regelmaat laat rommelen. De stad is de hoofdpersoon, de bewoners figuranten. National Geographic luidde 2011 in met een filmpje dat de komst van de zeven miljardste aardbewoner aankondigt. Een steeds groter deel van de groeiende wereldpopulatie woont in stedelijke gebieden. In onze eeuw zullen meer en meer megasteden ontstaan met meer dan tien miljoen inwoners. De opmars van de stad zit in ons hoofd en is om ons heen. Vandaar de vervoering bij het zien van een stad die zich terugtrekt, uiteenrafelt en zelfs overgeleverd wordt aan de natuur. Detroit is gekrompen van 1,8 miljoen inwoners in 1950 naar 713.000 inwoners nu en de exodus is nog niet gestuit. Dat levert beelden op waarin de kwetsbaarheid van onze beschaving resoneert, zoals in de prachtige Tegenlicht-documentaire doorstart detroit uit 2010. Tijdens de Superbowl, in de duurste reclameseconden van de Verenigde Staten, maakte de gekrenkte industriestad een statement. Chrysler claimt de herrijzenis van Detroit met een bombast zoals alleen Amerikanen het aandurven. Wapperende Stars en Stripes. Rokende fabriekspijpen. Hardlopers in de sneeuw. Stoom op de stoepen, stromend langs Art Deco gevels. Verchroomde buitenspiegels. Een donkere stem die spreekt van doortastendheid. Eminem stapt uit een nieuw model Chrysler en zegt als de laatste noot van een kerkkoor verwachtingsvol is uitgeklonken: ‘This is the Motor City, and this is what we do.’ ‘Imported from Detroit’ is de leuze die elke patriot aan het einde van het filmpje nog eens de adem beneemt. Upload Cinema viert deze maand de stad met het thema Remixing the City. Reken maar dat Motor City in de mix zit.