Thuiskijken – 2 december 2016

Beeld uit HISTOIRE(S) DU CINÉMA met dank aan Barbara Hin
Een selectie uit de videotheek van nieuwe, interessante en curieuze films die niet in de bioscoop zijn uitgebracht. En films opnieuw uitgebracht op dvd.
WHEN THE LEVEES BROKE
Zwarte graffitiletters
Spike Lee’s aanklacht tegen het incompetente overheidsoptreden na orkaan Katrina verscheen niet in de bioscoop. De vier uur strak in toom gehouden boosheid van when the levees broke is nu op dvd te ondergaan.
In het grote drama van when the levees broke, Spike Lee’s vier uur durende epos over de nasleep van de ramporkaan Katrina in New Orleans, zijn het de kleine beelden die soms het indringendst zijn. Natuurlijk, een minutenlange scène van door de straten drijvende lijken, ondersteund door de subtiele maar hartverscheurende muziek van Lee’s vaste componist (en inwoner van New Orleans) Terrence Blanchard, komt hard aan. Maar één snel voorbijgaand beeld in de openingssequentie doet dat net zo goed.
De camera glijdt langs een huis dat nog half onder water staat. De witte houten wanden, deuren en ramen zijn zodanig vernield dat je vermoedt dat het voor de storm net zo goed enkele kilometers verderop had kunnen staan. En op de witte deur staat in haastig opgespoten zwarte letters een zin van drie woorden, die een verhaal in zich vatten: ‘Dead body inside’. In when the levees broke geeft Spike Lee de inwoners van New Orleans de kans hun verhalen te vertellen, die het reguliere nieuws nauwelijks bereiken. Zeker niet in Amerika, waar Katrina-moeheid inmiddels op de loer ligt. En dat terwijl, zo laat de documentaire zien, de problemen nu pas beginnen.
Woede
In Kamervragen van de Groep Wilders op 15 juni jongstleden werd when the levees broke, dat vanaf 6 juli in twee delen door de publieke omroep zal worden uitgezonden, geschaard onder ‘klimaatpropaganda’. Zij hebben duidelijk niet naar de film gekeken, en ook niet al te goed op de titel gelet: Spike Lee’s documentaire gaat niet over het klimaat, zelfs niet echt over de orkaan Katrina, maar over de menselijke fouten die hebben geleid tot wat in de film de grootste Amerikaanse tragedie van de eeuw genoemd wordt.
when the levees broke is gemaakt vanuit woede. Woede tegenover de genietroepen die het dijkensysteem — dat New Orleans had moeten beschermen maar te zwak bleek — ontwierpen en bouwden. Woede tegenover de burgemeester van de stad en de gouverneur van de staat Louisiana, die hun persoonlijke vetes en belangen niet opzij konden zetten toen dat nodig was. En vooral: woede tegenover president Bush en zijn regering, die Louisiana jarenlang als oliewingebied hebben uitgebuit en na de ramp veel te laat en inadequaat reageerden. Het knappe van de film is dat Lee niet toestaat dat zijn woede de coherentie van het betoog aantast. In plaats daarvan toont de film op gruwelijk efficiënte wijze het onbegrip dat de woede voedt. Herhaaldelijk komt de vraag terug: hoe kan het dat in het rijkste land ter wereld het brengen van ‘democratie’ in Irak voorrang krijgt boven de zorg voor de eigen burgers? Doordat de kijker het onbegrip en het verdriet deelt, deelt hij aan het eind van de film ook de woede.
Animals
Spike Lee houdt zich verre van de manipulatieve trucs van een Michael Moore — hier geen ironische muziekfragmenten of animaties. Lee zelf, normaal toch niet cameraschuw, blijft buiten beeld; de film heeft ook geen voice-over. Op de weinige momenten dat Lee’s stem tijdens de interviews te horen is, spoort hij geïnterviewden aan om te zeggen wat hen op het hart ligt. Als één van de slachtoffers twijfelt over het gebruik van het woord ‘fuck’, stelt Lee hem simpel gerust: ‘Say the word, man’. Zelfs de blanke redneck die een groep plunderaars kwalificeert als ‘not niggers, but animals’ laat hij ongemoeid zijn verhaal vertellen.
Dat wil zeggen: in de film zelf. In het op de dvd aanwezige audiocommentaar laat hij zijn gevoelens de vrije loop. Bovengenoemde redneck kan nog worden afgedaan met een hoonlachend “What does that even mean?!”, maar bij de fragmenten uit speeches van president Bush laat de regisseur herhaaldelijk een welgemeend ‘bullshit!!’ vallen. Het maakt de weloverwogen aanklacht die de film is des te bewonderenswaardiger.
Joost Broeren
when the levees broke, te koop op dvd (Warner Home Video). Op 6 en 8 juli om 22:45 uur zendt de VPRO de documentaire in twee delen uit.
John Sayles Collection
Amerikaanse ondertonen
John Sayles maakte al onafhankelijke films voordat dit een begrip werd in Amerika.
the brother from another planet
Nadat hij midden jaren zeventig zijn debuutroman Pride of the bimbo’s publiceerde, verdiende John Sayles zijn eerste geld met ‘creature features’ die hij voor Roger Corman schreef. Aan B-filmlegende Corman leverde Sayles scenario’s met prikkelende biologische titels als piranha en alligator. Als scenarioschrijver is Sayles die interesse nooit kwijtgeraakt. Ook nu weer werkt hij al enige tijd aan het tergend langzaam vorderende jurassic park iv-project dat door producent Spielberg steeds weer als onevenwichtig naar de tekentafel wordt teruggestuurd.
Met de opbrengsten van die eerste creature features financierde Sayles in 1980 zijn eerste persoonlijke project return of the secaucus 7, een film die onmiddellijk opviel in het festivalcircuit. Voor 40.000 dollar draaide Sayles in een paar weken een film in elkaar over de weinig opvallende avonturen van een groepje dertigers. Juist omdat dat onderwerp door niemand werd opgepakt. Drie jaar later regisseerde Lawrence Kasdan the big chill, die sterk aan de film van Sayles doet denken, en sleepte er drie Oscarnominaties mee binnen. De tijd was er inmiddels rijp voor.
return of the secaucus 7 laat de reünie zien van een groepje studenten dat sinds het einde van de jaren zestig elk jaar een weekend bij elkaar komt. De film, om budgettaire redenen overwegend door amateurs gespeeld, is helemaal gebouwd op hyperrealistische dialogen over relaties, werk en bijbehorende onzekerheden waar mensen op dat moment in hun leven tegenaan lopen. Ze zijn te jong om grote successen te hebben gekend terwijl ze de eerste lange relaties al wel achter de rug hebben. En een enkeling weet nog steeds niet waar hij mee bezig is. Waar gaan ze heen en hoe pakken ze dat aan? En waarom hield ze niet van me?
Mijlpaal
In 2007 zijn we aan die thema’s gewend — en vooral ook aan een naturalistische verbeelding daarvan — maar in 1980 lag dat anders. En toen al had Sayles het lef om het hele idee van film met een begin, midden en eind, en de gebruikelijke compressie van tijd en ruimte los te laten. Het medium is hier niet een manier om aan de werkelijkheid te ontsnappen maar om die werkelijkheid te leren begrijpen. Sayles doet geen concessies, niet door sentimenteel te worden of spanning op te bouwen, niets, de kijker zit aan tafel en luistert. De hele film door. Voor iemand die opgroeide in een (film)cultuur van overvloed en weinig andere referenties had, is het naturalisme van Sayles’ films niet minder dan een mijlpaal.
Met lianna maakte hij in 1983 weer een verhaal dat opvalt door onopvallendheid en dat ook qua onderwerp — lesbische liefde — tot dan toe vrijwel volledig genegeerd was. Maar het is naast de secausus 7-film vooral de derde in de dvd-box die fascineert: brother from another planet, een tour d’horizon van Harlem in het begin van de jaren tachtig. Om het landschap daar zonder oordelen te kunnen laten zien, koos hij als hoofdpersoon een buitenaards wezen dat in menselijke gedaante door Harlem wandelt maar dat niet kan horen of spreken. En dat dus als een camera door de wijk kan lopen, alles registrerend dat voorbijkomt. En het werkt, die manier van kijken is besmettelijk.
Omdat brother from another planet twee jaar na e.t. verscheen — volgens Wikipedia werkte Sayles ooit aan een scenario voor night skies, dat het begin vormde van het E.T.-project — is het misschien vooral een knipoog naar het fenomenale succes van e.t. Maar dan wel één met een ondertoon: wij Amerikanen kunnen wel met ‘Extra Terrestrials’ aanpappen maar hier midden op Manhattan ligt ook een andere planeet: Harlem. Wie is nou die ‘brother from another planet’?
Ronald Rovers
john sayles collection, te koop op dvd (Optimum, import)
Top 10 import films
maya deren: experimental films
Zes korte films van ‘de moeder van de avant-garde film’ en filmtheoretica Maya Deren uit de jaren ’40 en ’50 van de vorige eeuw, waaronder het invloedrijke meshes of the afternoon.
avant garde 2: experimental cinema from 1928-1954
Bijna zes uur korte filmexperimenten uit de collectie van de beroemde en beruchte verzamelaar Raymond Rohauer, die er een handje van had zijn eigen naam op andermans films te printen. Met onder veel meer traité de bave et d’éternité, in 1951 een groot schandaal op Cannes.
l’eclisse
Derde deel in Antonioni’s klassieke sixties-trilogie over miscommunicatie en vervreemding, waarin Alain Delon en Monica Vitti in een zielloos modernistisch Rome radeloos naar de liefde zoeken en elkaar.
opening night
John Cassavetes laat zijn muze en hoofdrolspeelster Gena Rowlands heel diep gaan als actrice die worstelt met voortschrijdende leeftijd, podiumangst en een verongelukte handtekeningenjaagster.
if…
Boze sixties klassieker waarin Malcolm McDowell de revolutie tegen zijn burgerlijke schoolleiding aanvoert, en regisseur Lindsay Anderson ook nog eens woest formalistisch tekeer gaat. Uitgave van Criterion.
blue
Toen Derek Jarman stervende was en aids hem zo goed als blind had gemaakt, zag hij alleen nog maar een blauw licht. Vandaar dat in blue, zijn allerlaatste film, niets anders te zien is dan een egaal blauw vlak. Gelukkig valt er wel veel te luisteren: de filmische geluidscollage vertelt indringend over zijn reis naar het einde.
silence de la mer
Jean-Pierre Mellville is vooral bekend door zijn stijlvolle, existentialistische gangsterfilms. Maar hij maakte ook twee schitterende films over het Franse verzet tijdens WOII. silence de la mer, zijn eersteling, is stralend door Masters of Cinema op schijf gezet. En recent verscheen ook al l’armée des ombres, waarin hij persoonlijke verzetsherinneringen verwerkte. Vive la Résistance!
hélas pour moi
Ondoorgrondelijke Godard uit 1993 over mythen en verhalen, met in beeld allerlei teksten en een complexe geluidsband die contrasteert met een eenvoudige visuele stijl. Gérard Depardieu speelt God op aarde, maar daar gaat het vast niet over.
je t’aime moi non plus
In 1967 kochten 6 miljoen mensen de single met het hitsige orgeldeuntje van de hijgende echtgenoten Serge Gainsbourg en Jane Birkin. Maar toen ze tien jaar later onder dezelfde titel samen een film maakten — waarin mevrouw Birkin als truckstop serveerster onder toeziend oog van meneer Gainsbourgs camera regelmatig genomen wordt — kwam er niemand kijken.
three films by hiroshi teshigahara
Wat een geweldige manier om kennis te nemen van het mysterieuze, kafkaëske en visueel verbluffende universum van de Japanse regisseur Hiroshi Teshigahara, deze Criterion box. Met Teshigahara’s vervreemdende debuutfilm pitfall, de erotische nachtmerrie woman in the dunes en de existentialistische sciencefiction the face of another. Bevat een berg aan extra’s, waaronder drie gefilmde essays en vier korte films van de meester.
Rik Herder
Deze lijst is samengesteld door Boudisque. Voor meer informatie ga naar boudisque.nl
ELI, ELI, LEMA, SABACHTANI?
Shinji Ayoyama
Liefde bij het eerste aangezicht. Of vergezicht. Dat was het. Vorig jaar tijdens het Dejima Japanese Film Festival. Vanaf de allereerste blik op de zee tot aan de dwarrelende sneeuw op het einde heb ik eindeloos gefascineerd zitten kijken. Wat was dit? Waar ging dit over? Het waren pas vragen die kwamen na de voorstelling. Tijdens was er vooral gelukzaligheid. Wat een vrijheid! Wat een vreemde wereld! Een volstrekt incomplete synopsis: Japan, 2015. Er heerst een vreemd virus, het Lemming-syndroom, waar steeds meer Japanners last van lijken te hebben: ze storten zich als blinde mollen moedwillig in de afgrond. De zelfmoordziekte raakt bijna iedereen, behalve, tenminste zo schijnt, twee mannen. Of, eigenlijk beter, twee jongens, zoals ze daar aan het spelen zijn met hun geluidsapparatuur. Zij voelen maar geen neiging. Hoe kan dat? Zou hun harakiri-immuniteit liggen in de muziek die ze maken?
Nou ja, muziek, het zijn eerder zwevende geluidstapijten, volgeplamuurde lagen herrie. Daarom zijn ze ook altijd op zoek naar nieuwe geluiden, zoals het vliegen van speelkaarten in de wind, het kapotknijpen van een tomaat of het zwiepen van een plastic buis. Die twee zijn als Gerauschmacher zonder film. Daarom zie je in deze film ook een scène van zes minuten lang: het strijken van een stok, al draaiend aan de knoppen, versterker, feedback. Wieeeeegggggkkkllllliieeeekrrrrrrr. Het klinkt als een requiem voor een virus. Maar of het helpt? Wie kan worden afgehouden van het verlangen naar de dood? Een onmogelijke vraag, net als deze samenvatting. Een beetje onder woorden brengen wat in de film zo onaantastbaar is, belachelijk! Jezus, dit moet gezien worden. eli, eli, lema, sabachtani? van Shinji Ayoyama (eureka). Een film die over vijftien of twintig jaar ineens ontdekt zal worden, en dan op dvd of iets soortgelijks wordt uitgebracht. In the ultimate collection. Critici zullen het ontvangen als een onbegrepen meesterwerk, te vroeg voor de tijd waarin het was uitgebracht. Publiek, publiek, godvergeten publiek, waar waren jullie? Wacht niet, wees erbij, komt allen. Niemand is er. Dit is de beste film voor de komende tien jaar.
Mike Naafs
Te koop op dvd (import, alleen rechtstreeks uit Japan via Yesasia.com)
WR: MYSTERIES OF THE ORGANISM
Dusan Makavejev
Deze avant-gardeklassieker uit 1971 had net zo goed kunnen eindigen met het woord ‘orgasm’. De Joegoslavische filmmaker Dusan Makavejev probeerde namelijk met dit mengsel van documentaire en fictie aan te tonen dat vrije seks gezond is voor de geest en een pure vorm van socialisme bevordert. Dat doet hij door allereerst te vertellen over het leven en werk van de omstreden psycholoog Wilhelm Reich. Deze zielknijper ontvluchtte Europa voor de communisten en fascisten, maar bleek in de VS ook niet welkom. Zijn boeken over ‘lichamelijke psychologie’ en ‘het verstandig aanwenden van seksuele energie’ werden verbrand (!) en hij stierf, gek verklaard, in 1957 in de gevangenis. Makavejev gaat verder met uitzinnige en provocerende beelden, waarmee de seksuele revoluties in Amerika en Joegoslavië gepredikt worden. Zo wordt er in close-up een gipsen afgietsel gemaakt van het geërecteerde lid van pornogoeroe Jim Buckley en zingt men in Belgrado: ‘Life without fucking isn’t worth a thing’. Verder zien we veel beelden van eieren en heel veel schaamhaar.
wr heeft door de groezelige fotografie en associatieve montage de allure van een marxistische pornofilm, maar niets is minder waar. Makavejev wilde aantonen dat mensen met hun verstand én hun lichaam moeten leven, opdat ze ware vrijheid kunnen bereiken. Of zoiets. Daarnaast was de film een frontale aanval op de communistische hardliners in zijn vaderland — wr bevat bijvoorbeeld een scène waarin een close-up van Stalin wordt gevolgd door een shot van het voornoemde piemelafgietsel. Bij de Joegoslavische partijbonzen ging het licht uit. De film werd prompt verboden, de cineast werd uit de communistische partij gezet en moest vluchten om aan een celstraf van drie jaar te ontkomen.
Curieus genoeg valt er echter hard te lachen om wr, want Makavejev brengt zijn serieuze tijding met een uitgesproken origineel gevoel voor humor. Ook de vele extra’s zijn de moeite waard, waaronder audiocommentaar, oude en nieuwe interviews (de oude vos is zijn streken nog lang niet verleerd) en de vermakelijke korte film a hole in the soul (1994). En er is een essay van criticus Jonathan Rosenbaum bijgevoegd. Een fantastische dvd voor hen die de tegencultuur van de jaren zeventig omarmen, een ‘mindfuck’ van formaat.
Mike Lebbing
Te koop op dvd (Criterion, import)
A BITTERSWEET LIFE
Kim Ji-woon
De Zuid-Koreaanse gangsterfilm a bittersweet life is geen standaard genrefilm, maar een als walsje vermomde tango van de regisseur van het al even weirde als wonderschone a tale of two sisters. Vet inzettend op de eerste tel met psychologisch drama, en dan staccato stijgend en weer dalend met harde actie en slapstickerige grappen; alles nauwkeurig gedoseerd en beheerst. Maar daaronder klopt het hart van de tango, de melancholie van de nachtelijke metropool die het decor vormt voor een warmbloedig gevecht dat volgt op een romantisch ogenblik dat nooit plaats had mogen vinden.
Wat is er aan de hand? Onze knappe held Kim Sun-woo is al zeven jaar de trouwe ‘gorilla’ van hotel-restaurant La Dolce Vita, naar grote tevredenheid van zijn maffiabaas Mr. Kang. Vanwege de speciale vertrouwensband tussen de twee vraagt de baas Sun-woo om een oogje te houden op zijn jongere vriendin terwijl hij drie dagen de stad uit is voor zaken, omdat Kang vermoedt dat ze vreemdgaat. Tegen de tijd dat Sun-woo ontdekt hoe de vork in de steel zit, is het echte kwaad al geschied: hij heeft een zwak voor de mooie dame en handelt voor het eerst in zeven jaar niet als koelbloedige killer. Daar is Mr. Kang niet blij mee.
Wat volgt is een reeks bliksemsnelle gevechten, razende achtervolgingen in glimmende wagens en een bak geweld die de vraag oproept hoeveel messteken en schotwonden een lichaam eigenlijk aankan: zelfs in filmisch opzicht moeten daar toch grenzen zijn? Regisseur Kim Ji-woon verkent ze. Uiteraard is er ook nog tijd ingelast voor een filosofische noot over de drijvende kracht achter waaiende takken. Ook de typisch Aziatische scène met de held op zijn knieën in de modder, omringd door paraplu’s ontbreekt niet. Ondertussen leert Sun-woo dat simpel klinkende oplossingen soms onmogelijk zijn. Ji-woon camoufleert de duurbetaalde levenslessen met strak gestileerde composities, inventief op auto’s gemonteerde camera’s en prachtige, lichte walsmuziek. Ideaal als voorbereiding op een avondje dansen.
Karin Wolfs
Te huur en te koop op dvd (Asiamania)
THE GREAT ECSTASY OF ROBERT CARMICHAEL
Thomas Clay
Wat doe je als je jong bent en je voelt je slachtoffer worden van zielverslindende verveling? Je kan bijvoorbeeld vanaf een viaduct een baksteen op een voorbijrazende auto gooien. Of je steekt een treincoupé in de fik. Of je gaat zuipen tot de dokter komt. Grote kans dat je je daarmee niet verveelt als Nederlandse puber. In Engeland kunnen ze er ook wat van. Een nationale favoriet is ‘met wat vrienden op eenzame plekjes rondhangen en wagonladingen drugs nemen’. Vooral dit laatste gebeurt frequent in the great ecstasy of robert carmichael (2006), Thomas Clays controversiële debuutfilm die op menig filmfestival stof deed opwaaien. De locatie is een onnoembaar saai kuststadje, waar de titelfiguur zich uitgesproken stuurloos voelt. Ook al is hij een slimme leerling, een zeer talentvolle cellist en bezit hij een trotse, liefhebbende moeder, eigenlijk neemt hij liever drugs met wat vrienden. Hij verandert van meeloper in een demonische verkrachter en moordenaar wanneer hij met twee maten het huis van een succesvolle tv-kok binnenvalt.
Het is vooral die ronduit walgelijke climax (met duidelijke echo’s van a clockwork orange en last house on the left) die de film publiciteit opleverde. De rest van robert carmichael is namelijk een kalm portret van uitzichtloos leven zoals je dat aan de andere kant van de Noordzee wel vaker aantreft. Regisseur/scenarist Clay doet daarbij geen enkele moeite zijn hoofdpersonen van psychologische diepte, karakterontwikkeling of sympathie te voorzien, maar probeert tegelijk met zijn quasi-intellectuele afstandelijkheid iets te zeggen over de leegheid van het moderne bestaan. Die combinatie van pretentie en gewelddadig effectbejag (inclusief een tenenkrommende scène met genitale mutilatie) maakt dit tot een erg vervelende kijkervaring. Maar dat zal waarschijnlijk precies Clays bedoeling zijn geweest.
Mike Lebbing
Te huur op dvd (Movie Affairs)
Extra’s
Wat staat er eigenlijk allemaal nog meer op een dvd? In de rubriek Extra’s kijken we verder dan de hoofdfilm. De betekenis van de gevangenisfilm wordt uit de doeken gedaan in de extra’s van Jules Dassins brute force (1947) en Ulu Grosbards straight time (1978).
Wat is een gevangenis precies? Niet alleen een strafinrichting, zo blijkt uit brute force en straight time. “Nobody escapes. Nobody ever really escapes”, zegt een personage aan het einde van Dassins adembenemende film-noirgevangenisfilm. En dat geldt eveneens voor Max Dembo (Dustin Hoffman). Het is 1978 en hij is net vrijgekomen. Maar niet echt. De titel van de film is straight time, en dat zegt alles: het echte leven, het leven op het juiste pad (‘straight’), is voor Max eveneens een gevangenisstraf (’time’). Hij komt terecht in een oppervlakkige wereld waarin kleinburgerlijkheid, kapitalisme en geweld welig tieren. Tegenover zijn vriendin (Theresa Russell) zegt hij: ‘In there it’s who you are that counts, out here it’s what’s in your pocket that counts.’
De bajesfilm vormt traditioneel een rijke teelaarde voor politieke en ideologische allegorieën, van de jaren dertig toen films als i am a fugitive from a chain gang (1932) de onderdrukking van gewone mensen tijdens de Depressiejaren verbeeldden, tot de feministische én exploitatieve vrouwen-achter-traliesfilms van de jaren tachtig en negentig. Op de Dassin-dvd schetst de academicus Paul Mason, redacteur van Captured by the media. Prison discourse in popular culture, de ontwikkeling van het genre ‘gevangenisfilm’ met verve, alhoewel hij om onverklaarbare redenen het subgenre van women-in-prison (oftewel WIP) als minderwaardig beschouwt. Deze categorie, stelt Mason, doet eerder afbreuk aan het genre dan dat zij het verrijkt. Dat kan niet anders dan een misvatting zijn, of het moet een geval zijn van een academicus die niet bekend is met de weergaloze female prisoner-films (met Meiko Kaji) uit begin jaren zeventig. Weinig films stellen de relatie tussen vrouwelijke gevangenschap én bevrijding zo genadeloos aan de orde als deze Japanse trilogie.
Mason brengt desondanks andere, belangrijke theorieën te berde, onder meer de stelling dat de massamedia in het algemeen een steun in de rug van de overheid zijn als het gaat om de plaats van het cachot in de samenleving. En de meeste gevangenisfilms versterken dit idee. Maar niet Dassins brute force, waarin de ‘boeven’ geen monsters zijn, maar stuk voor stuk sympathieke personages met wie de kijker zich kan identificeren. Het verhaal draait om een groepje gevangenen, geleid door Joe Collins (Burt Lancaster). Het gevang is de maatschappij: gewelddadig, repressief en falend — een hel pur sang voor de zwakkeren. Tegenover hen staat de beul, Captain Munsey (Hume Cronyn), een fascistische wreedaard die plezier put uit het martelen.
Mason betoogt dat brute force valt te lezen als een pleidooi voor penitentiaire hervorming. Immers, Dassin laat zien dat het huis van bewaring alleen maar een corrumperende uitwerking heeft, en dat er geen mogelijkheid voor rehabilitatie of vergiffenis bestaat. Dezelfde boodschap komt naar voren in straight time, gebaseerd op de roman van Edward Bunker, een echte boef die later scenarist en acteur in Hollywood werd. In de documentaire straight time. he wrote it for criminals vertelt deze Bunker hoe hij juist als bajesklant leerde een echte crimineel te zijn. Het mooie aan de documentaire én de film is dat duidelijk blijkt dat zowel Bunker als zijn hoofdpersonage Dembo geen andere keuze heeft dan de criminele weg te bewandelen. Want de gevangenis is overal.
Gawie Keyser
Te koop op dvd (Criterion en Warner)
Oorspronkelijk gepubliceerd in Filmkrant 290