Thuiskijken – 13 april 2016

Een selectie uit de videotheek van nieuwe, interessante en curieuze films die niet in de bioscoop zijn uitgebracht. En films opnieuw uitgebracht op dvd.

Top 10 import-dvd’s

SALÒ O LE 120 GIORNATE DI SODOMA
Ooit kreeg ik een klant in de videotheek die speciaal uit Drenthe naar de hoofdstad was afgereisd voor deze film. Zijn psychiater had ‘m aangeraden, als laatste redmiddel tegen onverwerkte oorlogstrauma’s. Wat zou Pasolini ervan denken, dat zijn metaforische marteldrama ooit als therapie zou dienen? Criterion voegt docu’s, interviews en essays toe aan een nieuwe transfer (regio 1).

WHOLPHIN
Nog een experiment uit de stal van McSweeney, de literaire rebellenclub van Dave Eggers: een dvd-tijdschrift met ongeziene kortfilms (regio 1). In nummer 6 onder andere een docu over de verkiezing van een Chinese klassenvertegenwoordiger en ‘a surreal dating short’ met Michael Cera, de sympathieke hardloper uit juno. Zie ook wholphindvd.com.

TAKASHI MIIKE OMNIBUS
Voor de eigenaren van veel zitvlees (en vrije tijd): een box met 8 (onbekende) films van de Japanse hardfilmer.

THE WOLVES
Yakuzafilm uit 1971 van veteraan Hideo Gosha, die binnen de traditionele normen van het genre blijft maar toch een paar rauwe, realistische toevoegingen doet. Yakuza komt uit de bak en ontdekt dat zijn oude gang niet meer de oude is (regio 1).

THE ART OF TRAVEL
De kunst van het reizen, niet het verplaatsen-van-plek-naar-plek maar het op-weg-zijn, ontdekken, verdwalen en ontmoeten — dat gevoel schijnt deze Amerikaanse indie (Thomas Whelan, 2008, regio 1), over een jongen die zijn liefdesverdriet verruilt voor Midden Amerika, perfect te raken.

WOMAN ON THE BEACH
De Koreaanse Eric Rohmer, zo wordt regisseur Hong Sang-soo wel genoemd. In deze intelligente romantische komedie mixt hij jules et jim en vertigo tot een charmante strandvakantieliefde (regio 1).

ECLIPSE 13: KENJI MIZOGUCHI’S FALLEN WOMEN
De lotgevallen van de (gevallen) Japanse vrouw, dat was een centraal thema in het 80 films omvattende oeuvre van Mizoguchi. Criterion’s budgetserie Eclipse (regio 1) brengt er vier samen, waarvan twee uit 1936.

UP THE YANGTZE!
Beeldschone docu (te zien op IDFA 2007) over een cruiseschip dat westerse toeristen over de Yangtze voert, de Chinese rivier die door de aanleg van de Drie Klovendam dorp na dorp zal verzwelgen (eerder al onderwerp van still life). Canada, 2007, regio 1.

LE DOULOS & LE DEUXIEME SOUFFLE
Criterion krijgt maar geen genoeg van Jean-Pierre Melville, grootchroniqueur van de Franse onderwereld. le doulos (1962) en le deuxieme souffle (1966) zijn al weer hun 6e en 7e Melville’s. En ze zijn net zo existentialistisch, nagelbijtend, cool en onmisbaar als le samurai (regio 1).

IN THE FOLDS OF THE FLESH
Nu was de giallo nooit het meest redelijke van alle filmgenres. Maar deze slasher (Sergio Bergonzelli, Italië 1970) maakt het wel heel bont, met onthoofdingen, incest en een warm bad gevuld met dampende cyanide. Uitgegeven door Severin Films (regio 1), Amerikaanse liefhebbers van glorieuze europulp.

Rik Herder

Deze lijst is samengesteld door Boudisque. Voor meer informatie ga naar boudisque.nl.

THE FURIES
Anthony Mann
Zoals het Hollywoodregisseur Anthony Mann (1906-1967) maar niet lukte slechte films te maken, zo valt het Amerikaanse dvd-label Criterion niet te betrappen op een middelmatige behandeling van vergeten juweeltjes uit de filmgeschiedenis. Ook nu weer slaat Criterion toe, met een voorbeeldige uitgave van een minder bekende film uit het oeuvre van Mann. the furies (1950) is een in prachtig zwart-wit gefotografeerd westerndrama dat Manns bekende stokpaardjes bevat: complexe mensen die worstelen met het leven en hun eigen tekortkomingen, waarbij ze tevens op de proef worden gesteld door het immer vijandige landschap. Hier speelt het verhaal zich af op de grens met Mexico, waar de megalomane veebaron Walter Huston het ernstig te stellen krijgt met zijn opstandige dochter Barbara Stanwyck. De ingewikkelde en wat ziekelijke relatie tussen vader en dochter vormt de spil van deze vertelling, waarbij Huston af en toe op het randje van schmieren balanceert en Stanwyck de film naar zich toetrekt door haar zoveelste serpent eerste klas neer te zetten. De strijd tussen de twee om aandacht, liefde en macht krijgt af en toe Shakespeariaanse trekjes, vooral door de manier waarop Stanwyck verschillende mannen om haar vinger windt om zo haar vader de ogen uit te steken. Criterion biedt de film aan met fijne extra’s, zoals een buitengewoon boeiend BBC-interview met Mann uit 1967, audiocommentaar, stills, een interview uit 1931 (!) met Huston, een lezenswaardig essay, een Cahiers du Cinéma-interview met Mann uit 1957 en een exemplaar van Niven Busch’ novelle The furies. Wanneer Criterion deze behandeling toepast op Manns enorm onderschatte oorlogsfilm men in war (1957), houden liefhebbers van klassieke Amerikaanse cinema op dvd weinig meer te klagen over.
Mike Naafs
VS, 1950. Te koop op dvd (Criterion, import, regio 1)

MEIN FÜHRER — DIE WIRKLICH WAHRSTE WAHRHEIT ÜBER ADOLF HITLER
Dani Levy
Lach, of ik schiet! Een komedie over Hitler? Waar hebben we dat eerder gezien? In oktober 1940 ging the great dictator van Charles Chaplin in Londen in première, op een moment dat de Duitse tanks al door Europa bulderden. Later zou Chaplin gezegd hebben dat als hij van de vernietigingskampen had geweten hij de film nooit zou hebben uitgebracht. Dat was ook de gedachte in de afgelopen zestig jaar. Lachen om het absolute kwaad was absoluut verboden. Maar nu is bijna iedereen die WOII direct heeft meegemaakt dood en dus mag het weer. Zelfs in Duitsland, waar de film mein führer van Dani Levy in 2007 toch nog wel voor wat opgetrokken wenkbrauwen zorgde. Nergens voor nodig, want wie de film nu ziet kan alleen maar zuchten bij zoveel politieke correctheid, die zich nog het best laat omschrijven als Piet Bambergen ontmoet the pianist. Net zoals in die hopeloos overschatte film van Roman Polanski zitten er namelijk heel wat huil-of-ik-schiet-momenten in mein führer afgedwongen emotietrekkerij voor de goedgekeurde moraal.
Een depressieve Hitler (Helge Schneider, beroemd Duits komiek) wordt in zijn nadagen begeleid door een joodse kunstenaar die ook Adolf H. heet (lachen!). Het is een ideetje van Goebbels, om nog een keer een grote Potemkin-show midden in het verwoeste Berlijn op te zetten, zodat een ieder weer kan geloven in het 1000-jarige rijk. Jood (Ulrich Muhe, bekend als afluisteraar in das leben der anderen) geeft daarom de antisemiet les als toneelspeler. Ook laat hij hem rondkruipen als een hond en probeert Adolf te overtuigen dat hij niet zo zwaarmoedig moet zijn (lachen!), onderwijl aan zijn familie uitleggend waarom hij hem niet gewoon vermoordt, want ook al zijn ze niet meer in Bergen Belsen zoals veel van zijn vrienden (huilen!) echt makkelijk hebben ze het ook niet (huilen!). Nee, en de kijker ook niet. En dan ook nog beginnen met een citaat van Kurt Tucholsky: “Küsst die Faschisten, wo Ihr sie trefft!” Nou, die worden helemaal nergens geraakt, dit soort humor is totaal onschadelijk. Dodelijker kan het niet gezegd worden. Terug naar de geniale Chaplin dan maar. Of desnoods naar Lubitsch’ to be or not to be (1942).
Mike Naafs
Duitsland, 2007. Te koop op dvd (Warner Home Video, import, regio 2)

HAZE
Shinya Tsukamoto
Claustrofobisch is een understatement voor de nieuwste film van Shinya Tsukamoto, die zich met haze verre houdt van de stadse sores zoals we die in tetsuo en tokyo fist aan den lijve hebben kunnen ondervinden. Het grootste deel van de slechts 45 minuten durende, intrigerende psychohorror speelt zich af in een verduisterde ruimte — de hel? een depressie? — waar een man (Tsukamoto zelf) op een dag wakker wordt. Totaal gedesoriënteerd tast hij het doolhof af en komt er al snel achter dat hij geen kant op kan. De enige lichtpuntjes die wij in het donker ontwaren zijn de oplichtende zweetdruppels op zijn voorhoofd en de angstglinstering in zijn ogen. We herkennen de handtekening van de door vlees en ijzer geobsedeerde regisseur als hij met zijn tanden in een stalen pijp bijt. Al gauw begint zijn zoektocht naar een verklaring — na het fysieke ongemak volgt vanzelf de behoefte aan zingeving. Is het een droom, is de oorlog uitgebroken, is hij gehersenspoeld of speelt een rijke smeerlap een spelletje met hem? Beckett en Sartre moeten afkeurend vanuit een hoekje hebben toegekeken hoe hij de oorzaak altijd buiten zichzelf zoekt. Zijn microkosmos wordt aangevuld met een lotgenote die hem naar de uitgang wil leiden. Langzaam komt hij tot het besef dat hij dat zelf moet doen. Sleutelscène is zijn herinnering aan een vuurwerk dat door niemand is aangestoken, waarmee hij waarschijnlijk ons goddeloos heelal bedoelt.
Tsukamoto zou Tsukamoto niet zijn als hij zich niet liet inspireren door een claustrofobische scène uit een Charles Bronson-film, zo zegt hij in een bonusinterview dat vooral ingaat op zijn snelle productiemethodes. Uiteindelijk gaat haze, die deel uitmaakt van een door het Koreaanse Jeon Filmfestival geïnitieerd drieluik, niet alleen over de duisternis, maar vooral over de geur van schone lakens die in de wind wapperen en krakend helder tegen je huid aanwaaien — een nieuw begin.
Mariska Graveland
Japan, 2005. Te koop op dvd (De Filmfreak)

Oorspronkelijk gepubliceerd in de Filmkrant #302, augustus 2008.