Redactioneel – 30 augustus 2011

Op het Indielisboa-festival in Portugal had ik dit voorjaar het genoegen eindelijk een film te zien, die ik daarvoor alleen nog maar gelezen had. Ja, dat staat daar goed, ik had niet over de film gelezen (ook), maar de film zelf laat zich ook uitstekend lezen, aangezien hij uit louter tekst bestaat. En dan heb ik het natuurlijk over so is this van Michael Snow, een experimentele kortfilm uit 1982. Wie een idee wil krijgen hoe dat werkt, kan zijn toevlucht nemen tot UbuWeb waar de film te bekijken is. Om een indruk te geven: op een zwart scherm verschijnen witte woorden, in groter of kleiner lettertype, afhankelijk van de lengte van de woorden en in verschillende duur, afhankelijk van de grillen van de filmmaker. Het begint bijvoorbeeld zo: "This / is / the / title / of / this / film. / The / rest / of / the / film / will / look / just / like / this." Maar geloof me, als je dat zo leest is het toch iets heel anders dan als je het op een filmscherm geprojecteerd ziet, in een donkere ruimte, waarin de woorden het enige zijn dat licht geeft, en de leesduur door de filmmakers wordt bepaald. so is this is een van de grappigste, banaalste en diepzinnigste films die ik ooit heb gezien. Toen ik hem eenmaal echt zag.
Daarna las ik een andere film. Die was nog veel raadselachtiger. De tekst van Jean-Luc Godards Cannes-première film socialisme (of om precies te zijn: de ‘dialogen met beelden van de auteur’) is in boekvorm uitgekomen, maar een traditioneel scenario is het niet. Wie de film (nog) niet zag, zoals ik, heeft dus geen idee of het de voice-overs betreft, of ook dingen die de personages zeggen, en of alle Godardiaanse tussentitels (zwarte tekstkaarten met witte letters, woorden, zinnen, in vaak suggestieve typografie, zoals ‘hell as’ voor Griekenland) erin zijn opgenomen. Een boek om bij de film te lezen. Maar dat kan dan weer niet in het donker. Mysterieus. Mystificerend. De ruimte in dit tekstvak is op. Wat ik alleen maar wilde zeggen was: ik hoop dat beide films ook in Nederland in een filmzaal vertoond gaan worden. Verder, over doekentekort, en distributieperikelen, met dank aan JLG’s famous last words: ‘no comment’.

Dana Linssen