Op ooghoogte #52

Mark Cousins (The Story of Film) schrijft maandelijks voor de Filmkrant over beeld­associaties. Deze maand over het speelfilmlange video-essay Storm in My Heart dat op het Filmfestival Rotterdam zijn wereldpremière beleeft.

Ongeveer vijf jaar geleden ontdekte ik dat twee beroemde Hollywoodactrices — Susan Hayward en Lena Horne — op dezelfde dag en in dezelfde plaats waren geboren: Brooklyn, 30 juni 1917.
Ik noteerde het op mijn ideeënbord en iedere keer dat ik die aantekening zag, dacht ik dat ze eigenlijk een soort filmtweelingen waren. De overeenkomsten en tegenstellingen tussen beiden begonnen me steeds meer te interesseren. Hayward was vermaard om haar lichte huid en rode haar (vanwege haar Iers-Zweedse voorouders). Horne had een donkere huid. Regelmatig werden de scènes waarin Horne meespeelde uit films geknipt als ze vertoond werden in de zuidelijke staten van de Verenigde Staten — een racistische ingreep. Het leven van Horne kende meer obstakels. Ze was afkomstig uit een arme familie, had haar hele leven last van woedeaanvallen en stierf op 56-jarige leeftijd aan de gevolgen van hersentumoren.
Ik vroeg me af wat er zou gebeuren als mijn editor Timo Langer en ik van beide actrices een film zouden nemen, en ze met elkaar zouden combineren. Net als we al eerder hadden gedaan voor de Critic’s Choice van het Filmfestival Rotterdam met Bigger than The Shining. Zouden de moeilijkheden van hun beider carrières op een of andere manier een commentaar op elkaar opleveren?
Hollywood is lang een plaats zonder genade geweest. De filmindustrie heeft de plicht om voor zijn acteurs te zorgen, maar laat ze te vaak in de steek wanneer ze hun jeugdige uiterlijk verliezen, aan de alcohol raken of te mondig worden.
Misschien dat die gecombineerde film — laten we hem Storm in My Heart noemen, naar Horne’s Stormy Weather en Haywards With a Song in My Heart — een tweeluik kon worden, een dubbelportret van twee actrices?
Ik vertelde dit plan aan Dana Linssen, de hoofdredacteur van de Filmkrant, en ze vroeg me onmiddellijk om dit experiment uit te voeren als een onderdeel van de Critic’s Choice van het Filmfestival Rotterdam. Dus dat is wat we hebben gedaan. Op een ongewone manier. De meest voor de hand liggende manier was misschien om de twee films door elkaar heen te snijden, net zoals bij Bigger than The Shining. In plaats daarvan hebben we het kader in vier rechthoeken verdeeld en beide films parallel afgespeeld, de beide vrouwen  eruit gemonteerd en in plaats daarvan het scherm zwart gelaten, om te laten zien wat Hollywood niet laat zien. Het resultaat is evenzeer een eerbetoon aan Hollywood als een ‘J’accuse’.

Mark Cousins | @markcousinsfilm

Storm in My Heart beleeft zijn wereldpremière op het IFFR op donderdag 1 februari om 20.15 uur in Pathé 2.