FilmThuis – 22 december 2010

TONY MANERO

Scheldkanonnades
WINNEBAGO MAN (Ben Steinbauer, Amerika, 2009, Kino International, regio 1)
Of: hoe één slechte middag de rest van je leven kan tekenen. Camperverkoper Jack Rebney probeerde in 1989 een promotiefilmpje voor zijn waren te presenteren, maar kreeg het gaandeweg aan de stok met alles en iedereen: de opname-assistent die de handdoeken scheef aangooide, de vliegen die om zijn hoofd zoemden, de camperkastjes die niet dicht bleven zitten. Maar vooral was Rebney kwaad op zichzelf, om zijn onvermogen de door hemzelf geschreven teksten op te lepelen voor de camera. De outtakes van Rebney’s hilarische scheldkanonnades kwamen vervolgens niet op de montagevloer terecht, maar gingen een eigen leven leiden op illegaal uitgewisselde VHS-kopieën.
En zo werd Jack Rebney vermaard als de ‘Winnebago Man’, oftewel ‘de kwaadste camperverkoper ter wereld’. In 2005 ging het filmpje online op YouTube; het was een van de eerste grootste hits van het toen kersverse videokanaal. Filmmaker Ben Steinbauer was een fan van het eerste uur, en gaat in zijn speelfilmdebuut winnebago man op zoek naar Rebney. Zijn persoonlijke zoektocht is een poging het menselijke gezicht achter de agressie te vinden en tegelijk een onderzoek naar deze "nieuwe vorm van beroemdheid", zoals media-expert Douglas Rushkoff het in de film noemt. En zoals altijd blijkt de realiteit vele malen weerbarstiger, ingewikkelder en grappiger dan hij op YouTube getoond wordt.
Rebney blijkt als een kluizenaar teruggetrokken te leven, letterlijk ergens bovenop een berg. Steinbauer boekstaaft zijn zoektocht en uiteindelijke ontmoetingen met Rebney in een vlotte, persoonlijke stijl. Het culmineert in een ontmoeting tussen de nog altijd onophoudelijk kankerende Rebney en zijn adorerende publiek, waarbij blijkt dat de scheidslijn tussen uitlachen en toelachen verrassend dun kan zijn.
Joost Broeren

Schaduwzijde
LAST TRAIN HOME (Lixin Fan, China/Canada, 2009, Filmfreak)
De direct cinema blijft springlevend, zo valt af te leiden uit recente hoofdprijswinnaars op IDFA. Ging Leonard Retel Helmrich, die de stroming met zijn single shot cinema opnieuw definieerde, er dit jaar met de IDFA Award voor beste lange documentaire vandoor, vorig jaar won Lixin Fan met zijn niet minder indrukwekkende last train home. Fan is een meer traditionele navolger, maar geen dogmatische. Hij is vrij consequent in zijn niet-interveniërende en puur registrerende aanpak, maar zonder dat hij zichzelf verbiedt te esthetiseren en te construeren.
Zijn beelden zijn strakke, sfeervolle composities, gemonteerd met een gevoel voor ritme en timing dat je in documentaires zelden ziet. Ook interviewt Fan de Chinese migrantwerkers die hij volgt voor de camera, maar wel in hun natuurlijke omgeving, en brengt hij zo nadrukkelijk een verhaallijn aan die voelt alsof hij hem zorgvuldig zelf bedacht heeft.
Stap voor stap legt Fan het sluimerende conflict bloot in een doorsnee Chinese boerenfamilie. Toen Qin een peuter was, vertrokken haar ouders naar de metropool, op zoek naar werk in een van de talloze fabrieken die de westerse wereld van kleding voorzien. Sindsdien komen ze, net als 130 miljoen andere migrantwerkers, alleen met Chinees nieuwjaar een paar dagen naar huis. Hun grootouders voedden Qin, een mondige puber inmiddels, en haar jongere broertje Yang op.
last train home legt de schaduwzijde bloot van de trek van platteland naar stad in de rijzende ster van de wereldeconomie: gespleten gezinnen, een massale prestatiedruk op kinderen. Een boodschap die extra rauw op het dak valt door de emotionele betrokkenheid die Fan weet te creëren. Zo onderstrepen de ijle pianoklanken bij Qins treinreis terug naar de stad, tegen de achtergrond van de grijze landschappen die voorbijglijden, haar droeve, tragische lot.
Voor documentaire puristen zal het op momenten te veel van het goede zijn, maar last train home is op maat geknipt voor een tijdperk waarin de werkelijkheid per definitie een constructie is.
NB

Top-10 import dvd’s

BAY OF BLOOD / DEEP RED / THE BEYOND
Drie titels van Mario Bava, Dario Argento en Lucio Fulci — de meesters van de Italiaanse horror, onwaarschijnlijk genoeg een van de referentiekaders voor de makers van de eenzaamheid van de priemgetallen. (Arrow Video, regio 2)

SHOCK CORRIDOR / THE NAKED KISS
Twee nieuwe toevoegingen aan Criterions groeiende reeks uitgaven van de films van Samuel Fuler. De films uit 1963 en 1964 zijn spiegelbeelden: shock corridor draait om een journalist die afdaalt in de krochten van een gekkenhuis, terwijl the naked kiss een hoertje toont dat in het normale leven probeert te passen. (Criterion, regio 1)

SANTA SANGRE
Meer gekkenhuisperikelen in deze moderne klassieker uit 1989 van Alejandro Jodorowsky: jongeman Fenix denkt er terug aan zijn verknipte jeugd. (Severin Films, regiovrij)

INTO ETERNITY
Deze contemplatieve, metafysische documentaire over nucleair afval vol Scandinavisch-zwarte humor won op IDFA de Green Screen competitie, en zal te zien zijn in het reizende programma The Best of IDFA on Tour. Voor wie niet kan wachten is hij vanaf half januari ook op importschijf uit. (Dogwoof, regio 2)

Roger Corman’s Cult Classics
De uitgaven van de films van über-pulpproduent Corman zijn inmiddels vaste prik in deze lijst. De titels in drie nieuwe boxen spreken wederom boekdelen: up from the depths/demon of paradise, attack of the crabmonsters/war of the satellites/not of this earth en jackson county jail/caged heat. (Shout! Factory, regio 1)

Eclipse 25: Basil Dearden’s London Underground
Dit viertal harde films vol noir-invloeden, gemaakt tussen 1959 en 1962, toont een andere kant van Ealing-komediemaker Basil Dearden. Met sapphire, the league of gentlemen, victim en all night long. (Criterion, regio 1)

LARKS ON A STRING / A BLONDE IN LOVE
De Britse distributeur houdt zijn blik ook na de succesvolle reeks uitgaven van het werk van Frantisek Vlácil gericht op Tsjechië, met Jirí Menzelz politiek beladen maar ook hartverwarmende larks on a string en a blonde in love, een van de eerste films van Milos Forman. (Second Run, regio 2)

Buñuel op Bongo
Twee hoogtepunten uit de Mexicaanse periode van meestersurrealist Luis Buñuel, waarin het traditionele gezinsleven wordt verstoord — door een losbandig meisje in susana en door een slachthuismedewerker in the brute. (Mr. Bongo, regio 2)

Dovzhenko op Bongo
Slotdeel earth (1930) werd al eerder uitgebracht; nu brengt Mr. Bongo ook de eerste twee delen van Alexander Dovzhenko’s Oekraïne-trilogie uit: zvenigora en arsenal. (Mr. Bongo, regio 2)

Jess Franco-boxen
En om het af te maken: vier boxen met in totaal tien titels van Jess Franco, vermaard maker van absurd slechte films. Veel aandacht kan er ook niet aan besteed zijn: deze tien films werden bijna allemaal tussen 1999 en 2002 gemaakt. (SRS, regiovrij)

JB

Deze lijst is samengesteld door Boudisque (Vredenburg 31, Utrecht). Voor meer informatie ga naar boudisque.nl

Geschreven door Filmkrant