FilmBoeken – 26 januari 2012

Blogposts

Datum 26-01-2012
Auteur
Deel dit artikel

Kristin Thompson en David Bordwell

De beste blogposts van David Bordwell en Kristin Thompson zijn nu ook in boekvorm verschenen.

Het ontbreekt professionele filmrecensenten aan interessante ideeën, analyses en meningen. Hun stukken zijn weinig informatief, ze waaien vooral met de tijdgeest mee en in plaats van een film in het perspectief van de filmgeschiedenis of van een bepaalde filmstroming te plaatsen, regeert de waan van de dag.
Het is geen malse kritiek die David Bordwell en Kristin Thompson spuien. Maar het internet geeft de eminente filmwetenschappers nieuwe hoop. Online heeft het kritische essay een hoge vlucht genomen: een genre dat meer dan een recensie vraagt om een stevige betooglijn, maar weer korter en minder volledig hoeft te zijn dan een wetenschappelijke verhandeling. Een genre ook dat Bordwell en Thompson zelf tot in de finesses beheersen, zoals ze bijna wekelijks op hun in 2006 gelanceerde blog laten zien. Hun artikelen graven net even wat dieper dan de doorsnee recensie. Tegelijkertijd geeft het blogformat alle vrijheid om kortere reflecties te publiceren, directer de discussie te zoeken en sneller op de actualiteit te reageren.
Zoals vaker gebeurt in dit transmedia-tijdperk, zijn hun meest gedenkwaardige blogposts nu gebundeld tot een ouderwets boek. Maar in het geval Bordwell/Thompson pakt de ‘adaptatie’ goed uit. De hyperlinks zijn niet meer direct aanklikbaar, maar dat zorgt ook voor minder afleiding. En in een boek — ook op de eReader of de iPad — is het toch geconcentreerder, reflectiever en introspectiever lezen dan via de webbrowser. Dat helpt zeker bij lijvige teksten die om meer nadenken vragen.

Glashelder
Veel posts hebben zelfs na een aantal jaren hun waarde en relevantie gewoon behouden want Bordwell en Thompson durven voorbij de hypes van het actuele mediadebat te kijken. Zo blijven ze niet hangen in het idee dat de groeiende hoeveelheid sequels — met een nieuw record van acht uit tien in de Amerikaanse box office top 10 over 2011 — wordt veroorzaakt door een schrijnend creativiteitsgebrek. Hollywood speelt juist in op de behoefte aan serieverhalen met een grotere complexiteit. Ook weigeren ze te geloven dat de cinema er maatschappelijk niet meer toe zou doen. Integendeel: de sterrencultus draagt bij aan het bioscoopbezoek, terwijl sociale media zorgen voor meer democratie in de opinievorming rond films.
Nuchterheid lijkt hun tweede natuur. Veranderen de non-lineaire mogelijkheden op dvd’s onze manier van kijken? Nee, want een verhaal blijft gewoon een verhaal. Ook voor filmmakers: de fundamenten van het klassieke verhalen vertellen zijn sinds de begindagen van Hollywood nauwelijks veranderd.
Met deze niets-nieuws-onder-de-zon-attitude onderscheiden Bordwell en Thompson zich van het gros van de filmwetenschappers, dat al gauw geneigd is revolutionaire tendensen te signaleren. Net als in hun veelgelezen handboeken voor filmstudenten blinken ze uit in heldere argumentatie en toegankelijk taalgebruik. Een unicum in een vakgebied waarin nog wel eens gegoocheld wordt met quasi-literair jargon.

Niels Bakker

Boeken kort

Conversations with Clint Kevin Avery (red) | 2011, Continuum | €17,95
Verzameling nooit eerder gepubliceerde interviews van journalist Paul Nelson met filmmaker Clint Eastwood, tussen 1979 en 1983. Nelson was een liefhebber van Eastwoods werk en had al contact met hem, nog voor hij bekend werd. Wellicht is dat de reden dat Eastwood hem vertrouwde en openhartig met hem praatte. Het zijn meer gesprekken dan interviews, en ze geven niet alleen een goed beeld van Eastwood, maar ook van de filmwereld.

Antonioni — Centenary Essays Laura Rascaroli en John David Rhodes (red) | 2011, British Film Institute | €29,95
Bundel met essays, ter gelegenheid van de honderdste geboortedag van regisseur Michelangelo Antonioni (1912-2007). De auteurs bekeken Antonioni’s werk met ‘ogen van nu’ en vanuit verschillende invalshoeken, zoals conceptuele fotografie, intermedialiteit en de theorie van het pittoreske.

The Art of Immersion Frank Rose | 2011, Norton & Company | €26,50
Ondertitel van dit boek is: How the digital generation is remaking Hollywood, Madison Avenue, and the way we tell stories. Het leest makkelijk, en gaat over de invloed van internet, technologie en sociale media op de manier waarop we verhalen vertellen en ontvangen. Tv-programma’s, games en films zijn niet langer verhalen die we passief ondergaan, maar nodigen de kijker steeds vaker uit om actief deel te nemen en zich het verhaal min of meer eigen te maken. De hoofdstukken hebben mooie titels als ‘Fear of fiction’, ‘Twitter and nothingness’, ‘The emotion engine’ en ‘How to build a universe that doesn’t fall apart’.

The Trickster in Contemporary Film | Helena Bassil-Morozow | 2012, Routledge | €29,50
Een analyse van de rol van de bedrieger in films, de charlatan, de nar, het boefje, de joker. Deze archetypische personages verbeelden vaak het onderbewuste, het niet-geciviliseerde. De schrijfster legt verbanden met de Jungiaanse psychologie, filmsemiotiek, theorieën over verhaalstructuren en Mikhail Bakhtin’s theorie van het carnavaleske. Films die worden besproken zijn onder meer Chaplins The Great Dictator, Formans One Flew over the Cuckoo’s Nest, Polanski’s Chinatown en films waarin Jim Carrey speelde, zoals Ace Ventura en The Mask.

Soy Cuba | Carole Goodman en Claudio Sotolongo | 2011, Trilce Ediciones | €30,50
Prachtig boek, met een selectie van de beste Cubaanse filmposters van na de revolutie, tussen 1950 en 1980. Bijzonder aan deze posters is dat ze reclame maken, maar op een heel eigen en originele manier, zonder gladde of commerciële beeldtaal. Aanrader voor filmers, beeldend kunstenaars, grafisch vormgevers en illustratoren, en iedereen die behoefte heeft aan een ‘oogdouche’.

Geschreven door