Ervaren filmfreak in spe – 19 januari 2017

Laura van Zuylen studeert Theater-, film- en televisiewetenschappen in Utrecht. Maandelijks bericht zij in de Filmkrant over het wel en wee van een ‘ervaren filmfreak in spe’. Deze maand ontdekte zij de blauw fluwelen binnenkant van roze-wit gestreepte studentensnoepjes.

De studenten Theater-, film- en televisiewetenschap kennen inmiddels Fritz Lang, weten wat een ’tracking shot’ is, kunnen de symbolische betekenis, onderliggende gedachte of actuele situatie uit een film halen en deze daarmee in een historisch kader plaatsen. Na een maand of wat kunnen we niet meer ‘gewoon’ naar een film kijken, maar bestuderen de mise-en-scène, de montage, de cinematografie.
Samen met hen heb ik onlangs David Lynch ontdekt, een man die ervaren filmfreaks allemaal zullen kennen en als fantastisch dan wel vreemd zullen bestempelen. Ik ben ook een filmfreak, maar een ervaren filmfreak in spe. De films van Lynch kende ik nog niet. Inmiddels wel gelukkig, want ik moet zeggen dat hij me een andere kijk op de wereld heeft gegeven. Het zal voor de ervaren filmfreaks een bepaalde nostalgie opwekken om terug te denken aan wild at heart, waar een totaal nieuw beeld van the wizard of oz wordt geschetst. Om zich het surrealistische lost highway te herinneren. Om de verwarring na mulholland drive opnieuw te voelen.
De eerste film die ik van David Lynch zag was blue velvet. Een deel van mijn medestudenten vond hem bizar en eng; een ander deel was plotseling groot Lynch-fan. Ik besefte dat de visie op de wereld die in blue velvet wordt geschetst misschien extreem en overdreven is, maar qua kern klopt. We laten ons over het algemeen in mooie en fatsoenlijke vorm zien en verbergen ons woeste binnenste, zo goed mogelijk. Als je deze theorie op mijn medestudenten zou toepassen, is hij in ieder geval juist. We hebben over het algemeen bewust voor deze studie gekozen (het assortiment aan banen is na het voltooien van deze studie geen goudmijn) en zijn nieuwsgierig, toegewijd en ambitieus. Wat dat betreft zijn we modelleerlingen. Van buiten zijn we als het ware zoete roze-wit gestreepte snoepjes, net zoals je de buitenkant van de blue velvet-wereld als een zoet snoepje kunt zien. Maar als je door onze oren een nieuwe donkere wereld binnen gaat, blijkt onze binnenkant zuur, bitter en wrang tegelijkertijd.
Niet op een vervelende manier, maar eerder op een uitbundige wijze. Onze ongeslepen, pure aard komt naar boven op de feesten van AKT, de studievereniging van Theater-, film- en televisiewetenschap. Deze zijn berucht, zo schijnt het. In de eerste instantie lachen, dansen en zingen we samen op de feesten met thema’s als ‘Spicegirls en Backstreetboys’. Waar de zwarte kant voor het eerst komt kijken is het moment dat er alcohol in het spel komt. Dan raken we de controle kwijt en vergeten we onszelf van de zoete buitenkant te laten zien. De vrouwen doen hun blauw fluwelen ochtendjassen aan en de mannen vragen gebiedend waar hun bourbon blijft. De vrouwen spreiden hun benen en de mannen pakken een kapje, plaatsen het over hun neus en mond en inhaleren de nodige drugs. De wat verlegener jongens kijken stiekem toe van achter de jassen in de garderobe, want kasten zijn er niet.
De dag daarna zijn we weer gehuld in onze roze-wit gestreepte huls. We zitten om 9 uur ’s ochtends met open oogjes klaar voor een filmvertoning, maken vlijtig aantekeningen bij colleges over de semiotiek en discussiëren mee over Hamlet. En het mooie is dat we het nog interessant vinden ook.

Laura van Zuylen