Actie! Op de set van (Over) werk

Op de achtergrond acteur Asma El Mouden (Salma) en regieassistent Lobke de Boer; bij de trap Jeroen van Duijvenbode (1st AD), Julia Klok (kleding), Milan Matasyo (productieassistent) en Alisa Durgun (make-up en haar); bij en op de bank Jazzmin Nilsson (art director), Olivier Rekers (geluid), regisseur Yassine Merzaq en acteur Moussaab Mahy (Chakir); op de grond assistent-production designer Jeroen te Pas. Foto: Bob Bronshoff

John Blankensteinstraat 155A, 1095 MB Amsterdam, 21 april 2023, 14.50 uur

“Hebben we nog meer van dat grind?”, vraagt regisseur Yassine Merzaq. Assistent-­production designer Jeroen te Pas, die lang­uit op de grond ligt, pakt nog wat blauwe korrels uit een zakje en drapeert ze op de vloer. Het is een slagveld: naast een omgevallen bijzettafeltje ligt een vissenkom aan diggelen. Eromheen een plasje water, blauw aquariumgrind, een schelp, wat waterplantjes en een plastic goudvis. “Niet de vis doden”, grapt Merzaq. “Dood de vis niet!” “Okay, enough drama”, zegt artdirector Jazzmin Nilsson, die naast Merzaq op een enorme, blauwe designbank zit.

In een hippe, door de Italiaans-Amsterdamse architect Giacomo Garziano ontworpen woning in de Amsterdamse vinexwijk IJburg is Merzaq bezig met de opnamen van (Over) werk. Het is een kortfilm die deel uitmaakt van het talentontwikkelingstraject AWARE, een samenwerking tussen producent Smarthouse, Stichting De Ontmoeting en Eye Educatie, bedoeld voor ondervertegenwoordigde makers en nieuwe verrassende verhalen die de diversiteit en inclusiviteit binnen de AV-sector vergroten.

Merzaq is geboren in Marrakech, maar woont bijna zijn hele jonge leven in Amsterdam-Noord. Hij had bijrolletjes in de series Mocro maffia (vanaf 2018) en Mocro maffia: Komtgoed (2021), werkte op verschillende sets als regieassistent en liep stage als commissioning editor bij Videoland. Ook behaalde hij zijn propedeuse psychologie, maar de studie ligt (tijdelijk) stil vanwege zijn filmwerk.

Merzaq houdt van grootschalige thrillers, actie-, gangster-, en sciencefictionfilms, maar (Over) werk is een klein, persoonlijk drama. Het script is een ode aan zijn moeder, die met verschillende schoonmaakbaantjes haar kinderen een beter leven probeert te geven, maar doordat ze zoveel ballen in de lucht moet houden last heeft van paniekaanvallen. De hoofdrollen worden gespeeld door Asma El Mouden (moeder Salma) en Moussaab Mahyu (zoon Chakir).

“Oké, de final adjustments en dan gaan we draaien”, roept Merzaq. Te Pas strooit nog wat korrels op de grond, maar het gaat Nilsson niet snel genoeg. Ze staat op van bank, pakt het zakje en kiepert de inhoud in zijn geheel over de vloer. “Ja, zo kan het ook”, zegt Te Pas. De vloer blijft in de eerstvolgende scène buiten beeld, maar dan ligt het er maar vast.

Mahyu – kaki trainingspak – staat in de woonkamer tegen een muurtje te ballen. Althans, om niet nog meer troep te maken doet hij slechts alsof. 1st AD Jeroen van Duijvenbode, die naast Nilsson en Merzaq op de bank is gaan zitten, houdt de bal stevig vast.

“Oké mensen, volgens mij kunnen we een shot gaan maken”, zegt Merzaq. Tegen cinematograaf Gijs Wilbers, die verderop in de iets hoger gelegen keuken staat: “Gijs, is alles chill daar?” Even later is alles chill. “Stilte op de set, drie, twee, een, en actie…!”, roept Van Duijvenbode.

“Chakir, ga zitten!”, snauwt moeder El Mouden tegen Mahyu, die onverstoorbaar door blijft voetballen. Links rechts, links rechts, maar zonder bal. Merzaq geeft een teken en Mahyu doet alsof hij uithaalt. Dan roept Merzaq “BAM!” en laat Van Duijvenbode de voetbal zachtjes naar de andere kant van de kamer rollen.

El Mouden komt vanuit de keuken naar de kamer gelopen. “Als jij er vandaag was bij voetbal, was dit niet gebeurd”, zegt Mahyu – de aanval is ook hier de beste verdediging. “Voor wie denk je dat ik dit allemaal doe?!”, riposteert El Mouden. Steeds bozer: “Waar komen die kleren vandaan die je aan hebt? Het dak dat je boven je hoofd hebt?! Ik maak fuckin’ wc’s schoon! Weet je waarom?” “Voor mij?”, vraagt Mahyu bedremmeld. “Voor wie anders, snotneus!?”

“Cut!”, roept Merzaq vanaf de bank. “Ik stapte de verkeerde kant op”, zegt Mahyu. “Maakt niet uit”, antwoordt Merzaq. “De bal rolde te laat door het beeld, dus we moeten ’m toch nog een keer doen. En dan mag je nog net iets geshockeerder naar Moussaab kijken, oké?”


(Over) werk Nederland, 2023 | Regie en scenario Yassine Merzaq | Productie Smart­house | Uitvoerend producent Yordi Werkzam | Camera Gijs Wilbers | Montage Tessel Flora de Vries | Art direction Jazzmin Nilsson | Kleding Julia Klok | Make-up Alissa Durgun | Muziek Melle Posthuma de Boer | Met Asma El Mouden, Moussaab Mahy, Lara Roozemond | Kleur, 7 minuten | Distributie Picl | Te zien 25 september 2023 op het Nederlands Film Festival (première), op 4 oktober 2023 in Eye Filmmuseum, aansluitend op Picl.nl