Waiting for Giraffes

De documentaire Waiting for Giraffes gaat over een dierentuin op de Westelijke Jordaanoever, maar is vooral een intelligente, subtiele allegorie op de levenssituatie van Palestijnen in dit door Israël bezette gebied.

Het lijkt simpel: een dierentuin neemt een giraf over van een andere dierentuin die te veel van deze dieren heeft. Maar in de door Israël bezette gebieden is niets simpel. Dat merkt ook Sami, de dierenarts van de dierentuin in Qalqilya, een Palestijns stadje op de Westelijke Jordaanoever. De man probeert sinds de dood van de twee giraffen — gesneuveld aan stress door gevechten rond de dierentuin tijdens de tweede intifada — aan een nieuwe giraf te komen. Voor Artis zou dat geen probleem zijn, maar voor een dierentuin in bezet Palestijns gebied wel. Om een giraf van een dierentuin te kunnen overnemen, is het lidmaatschap van de internationale dierentuinorganisatie vereist. Een voorwaarde daarvoor zijn minimumstandaarden van dierenwelzijn en veiligheid. Daaraan voldoet de dierentuin in Qalqilya niet en dus wil Sami de dierentuin moderniseren en uitbreiden. Daarbij stuit hij op de bureaucratische politieke werkelijkheid in de bezette Westelijke Jordaanoever. De dierentuin ligt in de zogenoemde C-zone, wat betekent dat voor iedere verandering toestemming nodig is van de Israëlische autoriteiten en het Palestijnse bestuur, dat in een strijd verwikkeld is met Hamas. Een bezoekje van Sami en een paar dierenverzorgers aan de dierentuin in Jeruzalem laat zien hoe de verhoudingen liggen: nauwelijks mogelijkheden bij de één, een moderne dierentuin bij de ander.
Waiting for Giraffes is een intelligente en gelaagde allegorie op het leven van de Palestijnen in de bezette gebieden. Net als de dierentuindieren zijn zij niet vrij. Ook zij zitten opgesloten achter tralies, in Qalqilya letterlijk, omdat de Israëlische scheidingsmuur rond het stadje loopt. Hoe pijnlijk: de dierentuin wil een zeeaquarium bouwen, zodat kinderen in Qalqilya, dat dertig kilometer van de Israëlische kust ligt maar waar Palestijnen niet zomaar naar toe kunnen, toch iets van het leven in zee kunnen zien. "Stompzinnige mensen vernietigen dromen", zegt iemand in de film, die deze wanhoopskreet met subtiele observaties onderstreept. Achter het wachten op een giraf ligt het grote wachten van de Palestijnen op een bestaan in vrijheid. Dat Sami toch iets bereikt voor zijn dierentuin, neemt het deprimerende gevoel niet weg dat Waiting for Giraffes ook Waiting for Godot had kunnen heten.

Jos van der Burg