UNFINISHED SKY

Was de poolse bruid te subtiel voor de Australische filmmaker Peter Duncan? Zijn internationale remake van de film is stevig gepimpt.

Eerst het goede nieuws: Monic Hendrickx, die tien jaar geleden haar filmcarrière begon als de Poolse Anna in de poolse bruid, blijft ook in de remake van de film uitstekend overeind. Het ligt niet aan haar dat unfinished sky weinig indruk maakt. Speelt mee dat het als Nederlander moeilijk is om met een blanco blik naar de remake te kijken? Zou kunnen, maar ik denk het niet. Laten we even terugkeren naar de poolse bruid. In de film van Karim Traïdia vindt de uit een Gronings bordeel ontsnapte illegale Poolse Anna onderdak bij een stugge Groningse boer. Tussen beiden ontstaat genegenheid, die langzaam verandert in liefde. De Groningse landschapslyriek van weidse akkers en strakke luchten — we voelen de zon branden en de wind waaien — levert de dramatische context van het subtiele drama. Monic Hendrickx en Jaap Spijkers hielden het klein. Zij pakten niet uit met grote emoties, maar speelden twee kwetsbare mensen, die hun wantrouwen overwinnen en voorzichtig naar elkaar toegroeien. Het sobere muziekgebruik paste bij de ingetogen sfeer. Nooit meer kunnen we naar Het Hogeland van Ede Staal luisteren zonder aan de poolse bruid te denken. De film won een handvol buitenlandse prijzen. Op het Nederlands Film Festival gingen Traïdia, Hendrickx en Spijkers met Gouden Kalveren naar huis.
En nu is er de remake unfinished sky, die zich afspeelt op het Australische platteland. Monic Hendrickx is van Poolse veranderd in de Afghaanse Tahmeena, maar het dramatische gegeven is hetzelfde: Tahmeena is uit een bordeel ontsnapt en wordt opgevangen door stugge boer John, met cowboyhoed en in houthakkershemd. Hij vangt Tahmeena op, waarbij zijn tegenzin verandert in genegenheid en liefde.

Onbewolkte hemel
unfinished sky laat goed zien hoe hetzelfde dramatisch gegeven tot verschillende films kan leiden. Peter Duncan, die het scenario bewerkte en de film regisseerde, zoekt het niet in subtiliteit, maar in plotgerichte actie. Boven unfinished sky hangt steeds de dreiging dat de souteneurs, die achter Tahmeena aanzitten, ontdekken dat John haar op zijn boerderij verborgen houdt. Dat anders dan in de poolse bruid ook nog een corrupte politieagent opduikt, maakt de situatie nog dreigender. Het maakt van unfinished sky een combinatie van psychologisch drama en thriller. Alles is groter gemaakt. De beeldtaal, maar ook de personages. Tahmeena een trauma? Dan ook de boer! Beiden moeten het verleden achter zich laten, weinig subtiel gesymboliseerd in een puzzel van een bijna onbewolkte, blauwe hemel. Aanzwellende muziek en een vaak dynamische montage onderstrepen alles nog eens dubbeldik. Alle subtiliteit uit de poolse bruid is platgewalst.
Neem als voorbeeld het gehannes met de taal. Ook in unfinished sky leidt dat tot misverstanden, maar het gebeurt zo nadrukkelijk, dat het geen vertedering, maar hooguit een glimlach wekt. Voor alle duidelijkheid: unfinished sky is geen beroerde film, maar er ontbreekt iets. Misschien is authenticiteit het sleutelwoord. de poolse bruid was onmiskenbaar een Nederlandse film. Het bezorgde hem zijn kracht en — denk aan het knullige einde — zijn zwakte. Aan unfinished sky valt niemand zich een buil, maar de film mist eigenheid.

Jos van der Burg