The End of the Tour

Een Rolling Stone-verslaggever probeert tot succesauteur David Foster Wallace door te dringen tijdens de promotietoernee van zijn beroemde roman Infinite Jest.

Toen Infinite Jest in 1996 de prestigieuze National Book Award dreigde te winnen, was er even sprake van dat Gus Van Sant de filmrechten zou kopen. David Foster Wallace raakte volledig in paniek. Niet alleen speelde zijn door depressie aangezwengelde minderwaardigheidscomplex op — Wallace was zijn leven lang bang om door de mand te vallen. De auteur vreesde ook dat Van Sant zijn onverfilmbaar geachte magnum opus — 981 pagina’s exclusief bijna honderd pagina’s voetnoten — onherstelbaar zou verminken.
Infinite Jest, de film, kwam er niet. Zeven jaar na de zelfgekozen dood van de schrijver is er wel The End of the Tour. Geen verfilming van een Wallace-roman maar gebaseerd op een artikel van Rolling Stone-verslaggever David Lipsky naar aanleiding van de promotietoernee die Wallace deed na het verschijnen van zijn boek. Het is een poging inzicht te geven in een complexe man met een nog veel complexer oeuvre door juist niet heel breed te kijken maar, bijzonder filmisch, sterk in te zoomen.
Nu was Wallace behalve aan wiet en alcohol enorm verslaafd aan film, televisie, massamedia in het algemeen. Het is een belangrijk thema in Infinite Jest. Een groot deel van het boek draait om de vermiste master copy van een film genaamd The Entertainment, die zo verslavend is dat kijkers vergeten te eten, drinken en slapen en uiteindelijk overlijden. Vrijheidsstrijders uit Quebec proberen de band in handen te krijgen om hem in te zetten als wapen tegen de Verenigde Staten. Infinite Jest is dé Amerikaanse zedenschets van de jaren negentig, zoals American Psycho dat was van de hebberige, machtswellustige jaren tachtig. In een postmoderne wereld waarin waarheden niet meer bestaan, zijn alleen nog verhalen over, en zijn media oppermachtig.
In The End of the Tour komen deze ideeën maar mondjesmaat aan bod. Qua uiterlijk en gedrag zet Jason Segel een geloofwaardige Wallace neer: van die eeuwige bandana om zijn hoofd en voorkeur voor junkfood tot zijn lijzige dictie en mix van bijna onderdanige beleefdheid en autistische botheid. Maar zijn beweegredenen, gevoelens, de diepte van zijn geest — daarover komen we weinig te weten.
Meer dan over Wallace gaat The End of the Tour eigenlijk over journalist Lipsky die tot de succesauteur probeert door te dringen. Het is dan ook geen literaire ontdekkingstocht maar een buddy movie waarin de hoofdrolspelers toevallig allebei schrijven. Hoewel het slot ronduit sentimenteel is, is het knap hoe regisseur James Ponsoldt dat voor elkaar krijgt met enkel lang uitgesponnen dialogen en een minimum aan actie. Maar Wallace’ overtuiging dat de media bijna per definitie alles vervormen wat de literatuur probeert te zeggen, wordt hier volop bevestigd. Wie echt iets wil weten over Wallace en zijn gedachtegoed kan beter de biografie Every Story is a Ghosty Story van D.T. Max lezen. Of nog beter: neem twee weken vrij, zet de telefoon op stil en duik onder met Infinite Jest.

Edo Dijksterhuis