Taming the Garden

Als jij niet naar de bomen wilt komen, dan zorg je er toch voor dat de bomen naar jou komen.

In Nederland mokt een minderheid omdat een brug uit elkaar moet voor het superjacht van een miljardair. Lokale politieke partijen vinden het goed “omdat het voor banen zorgt”. Het is een absurde parabel. Prinsen en paupers. Brood en spelen. Vergis je niet: de passage van de Bezos-boot zal voor spektakel zorgen en ergens is al een eventmanager bezig is om tribunes te regelen zodat men geld kan vragen voor zitplekken.

Om de contouren van dit soort bizarre taferelen nog wat duidelijker te schetsen, geeft de documentaire Taming the Garden (Motviniereba) een nog extremer voorbeeld uit een voormalige Sovjetrepubliek, waar kleine tirannen de afgelopen decennia hun zakken konden vullen mits ze trouw bleven aan Moskou.

De film van Salomé Jashi – vorig jaar op IDFA, nu op MUBI – geeft aanvankelijk een paar hints over het licht verbijsterende schouwspel dat over het scherm voorbij trekt. “Hij stapte uit z’n auto en keek alleen naar de boom”, zegt een van de paupers. “En stapte weer in. Hij zei niets.” “Hij heeft een getrainde hond”, zegt een ander. “Getraind in wat?” “Iets met wapens.” “Maar al zijn bewakers hebben al wapens.” Overal op het Georgische platteland worden eeuwenoude bomen zorgvuldig met wortel en al uit de bodem gehaald. Hele teams voeren ingewikkelde operaties uit om de bomen vervolgens over land en water op de plaats van bestemming te krijgen. Wegen worden stuk gereden en gerepareerd, hellingen worden gestut zodat ze niet bezwijken onder het gewicht, enorme pontons vervoeren de bomen als het even kan over water.

Taming the Garden richt zich op de mensen die de bomen kwijt raken. De mensen die opgroeiden en speelden onder hun takken, sliepen en stiekem vreeën in hun schaduwen. Natuurlijk wil je als kijker de hele tijd zien waar de bomen heen gaan, maar Jashi geeft niet toe. Pas aan het eind, maar zonder uitleg. Een mindere maker had hier een voice-over onder gezet, waardoor het surreële van deze hele toestand was verdwenen. Analyseren heeft namelijk geen zin: blijkbaar accepteert de wereld zulke excessen, in ieder geval in Georgië. Zie het zo: als Jeff Bezos tijdens de Schepping aanwezig was geweest, had hij een bod uitgebracht op het Paradijs. En God zou gezwicht zijn.

Taming the Garden is nu te zien op MUBI.