Pavements en Louder Than You Think

Twee documentaires over de iconische slacker-band Pavement lijkt wat veel, maar het geheel is meer dan de som der delen.

Als een band van enige faam na jaren stilte weer bij elkaar komt, dan wordt zo’n reünie vergezeld door een achter-de-schermen-documentaire. Maar nineties-iconen Pavement doen het, geheel in lijn met hun reputatie, met Pavements een beetje anders.

Frontman Stephen Malkmus heeft notoir weinig boodschap aan “hoe het hoort” in de platenindustrie en ging dus met de hakken in het zand toen werd voorgesteld om een documentairemaker in te schakelen bij een reünietour in 2022. Zijn tegenbod: laten we een scenarioschrijver inhuren en die vervolgens géén scenario laten schrijven.

Dat gebeurde niet, maar die recalcitrantie leidde wel tot Pavements. Regisseur Alex Ross Perry extrapoleert de iconische status die Pavement heeft onder aficionado’s en doet alsof de band ook voor het grote publiek altijd zo bekend is geweest.

Perry organiseert een reizend Pavement-museum, een off-Broadway-musical rond de songs van de band en een fictionele biopic. Allemaal min of meer echt, en toch ook weer niet. Dat hij ook de repetities voor de reünietour filmde, wordt bijna bijzaak.

De meer conventionele documentaire hoefde hij sowieso niet te maken. Louder Than You Think wordt als een soort b-kantje bij Pavements uitgebracht. Jed I. Rosenberg voorziet zijn film over voormalig Pavement-drummer Gary Young wel van een dwarsig lo-fi sausje, onder andere door hoogtepunten uit het wordingsverhaal van Pavement uit te beelden met marionetten. Maar dit is toch meer een muziekdocumentaire volgens het boekje, met archiefbeelden en pratende hoofden (waaronder de andere bandleden) en Young die zijn verhaal vertelt, in en om zijn huis-annex-opnamestudio.

De eigenzinnigheid zit hier vooral in Young zelf, die zijn functie in de band omschrijft als “to wreak fucking havoc”. Hij liep al tegen de zeventig toen de makers hem volgden, en hij zou kort na de première van deze film overlijden. Zijn lichaam en geest zijn overduidelijk aangetast door een leven lang overmatig gebruik van alcohol en drugs – ook de reden dat hij uiteindelijk uit Pavement vertrok, net voordat de band echt doorbrak (voor zover dat gebeurde). Maar dwars door de alcoholische mist heen blijkt Young nog altijd een geestige, prachtig onvoorspelbare aanwezigheid.

Waar Pavements zich in creatieve bochten wringt om de ironische essentie van Pavement te vangen, vertelt Louder Than You Think meer rechtdoorzee de vroege geschiedenis van de band. Precies het stuk waar Pavements zo’n beetje overheen hink-stap-springt om bij de ‘iconische’ periode uit te komen, krijgt zo in Louder Than You Think ruim baan.