My Dinner with André

Op zekere dag komt André Gregory, eens regisseur en artistiek leider van het Manhattan Project Theatre, bij zijn oude vriend Wallace Shawn met het verzoek een toneelstuk voor hem te schrijven dat hij kan regisseren.

Wallace Shawn, acteur – hij speelde onder andere een bijrol in Woody Allen’s Manhattan – en scenarioschrijver – zijn Our Late Night werd hier in 1975 in het kader van het Holland Festival opgevoerd – verkeerde in die dagen echter niet in zijn meest creatieve periode. Ook André Gregory was in die tijd niet in zijn meest optimale vorm. Zes jaar geleden had hij er bij het Manhattan Project Theatre het bijltje bij neergegooid en was op reis gegaan richting Azië en Noord-Afrika.

Hij had in die periode allerlei vreemde ervaringen opgedaan en intensieve gesprekken gevoerd met boeddhistische monniken en natuurkundigen. Toen hij na verloop van tijd weer terugkwam in New York vonden veel van zijn collega’s en vrienden hem op z’n zachtst uitgedrukt onverstandig. Anderen zeiden ronduit dat hij gewoon gek was geworden.

Een jaar na het verzoek een toneelstuk te schrijven belde Wallace Gregory op met de mededeling dat hij een oplossing had gevonden voor het probleem. Wallace stelde Gregory voor een serie gesprekken te voeren waarin Gregory zou vertellen over zijn ervaringen van de afgelopen jaren. Deze gesprekken zouden dienen als basis voor het scenario van een film. Louis Malle werd benaderd voor de regie. ’s Middags las hij het scenario en nog diezelfde dag belde hij op met de mededeling dat hij graag als regisseur van de film wilde optreden.

Een producent voor de film was moeilijker te vinden. De kandidaat-producent las het scenario en stuitte daarin op uitstapjes naar Tibet, Polen en Noord-Afrika, waarop de vraag steevast luidde of dat allemaal op locatie moest worden opgenomen. Als ze antwoordden dat dat nu juist niet de bedoeling was, maar dat er alleen maar over gepraat zou worden tijdens een diner dat ze beiden zouden hebben, was de verwarring compleet en nokte de kandidaat-producent af. Uiteindelijk slaagden ze er toch in een producent te vinden die bereid was er geld in te steken en werd de film opgenomen.

Bij de vijftig beste
Ook de Nederlandse pers reageerde nogal verward op de Europese première van My Dinner with André tijdens het Rotterdamse filmfestival begin dit jaar. Een greep uit de reacties. De Volkskrant: “Een surprise is echter wel de nieuwe film van Louis Malle My Dinner with André. De Franse regisseur heeft nooit in de rij van experimentele filmers gelopen, maar dit is voor zijn manier van filmen wel degelijk een heel gedurfde film.”

Het NRC/Handelsblad sprak over “het Amerikaanse psychologiserende gebabbel”. Volgens Het Parool berust de charme van My Dinner with André “op de lichtzinnige manier waarop wordt omgegaan met angstwekkende onderwerpen. De zwaarmoedige boeken van Kafka verbleken bij de nachtmerries die tijdens de conversatie de revue passeren, maar de Europese zwaarte wordt tegelijk gerelativeerd door de sceptisch toeluisterende Shawn die niet nalaat uiteen te zetten dat je ook heel gewoon van een kop koffie kunt genieten.”

Het Vrije Volk stuurde er tijdens het festival een journalist op onderzoek uit die zoals hij zelf zegt “vrijwel nooit naar de film gaat”. Maar, “van Louis Malle heb ik wel gehoord en van hem loopt er vandaag een film. Dat is misschien iets; maar eens binnengelopen. Op het doek twee heren in een restaurant, verwikkeld in een ernstig gesprek. De twee heren blijven maar praten. Vijf minuten, tien minuten, een kwartier, twintig minuten. Even naar buiten voor een sigaretje. Terug de zaal in: nog altijd de twee heren debatterend aan een tafel. Het enige dat beweegt is de ober. Het is duidelijk: dit is geen actiefilm. Een bloeddrukopjagende achtervolgingsscène valt hier niet te verwachten.”

Inderdaad: geen bloeddrukopjagende achtervolgingsscènes in deze film. Toch staat hij in de Verenigde Staten nu al maandenlang genoteerd bij de best lopende vijftig films. Een raadsel? Of zijn de heren in een dermate boeiende conversatie gewikkeld dat je ademloos luistert en kijkt?