In My Skin

Het onverminderd indringende speelfilmdebuut van Marina de Van relateert de automutilatie van een jonge Parijse vrouw aan raadselachtige out-of-body experiences.

“Ik wist niet dat ik pijn had, ik merkte het pas later.” Esther deelt deze observatie met de arts die net de grillige snijwond in haar been heeft gehecht. Ze liep die wond op tijdens een feestje; een rondslingerend stuk metaal in de donkere tuin was de boosdoener.

Een dag later ontvlucht Esther op kantoor haar collega’s. Ze verdwijnt in een donkere archiefruimte, waar ze driftig in haar verwonde been begint te snijden en prikken. Die handeling vormt de opmaat naar ernstigere vormen van automutilatie en autokannibalisme. Esthers geest raakt gaandeweg de film losgezongen van haar lichaam.

Toen In My Skin (Dans ma peau) in 2002 in première ging, rees de vraag in welke mate de film autobiografisch is. Temeer aangezien regisseur en scenarist Marina de Van zelf de hoofdrol speelt. Hoewel De Van aanvankelijk anders beweerde, gaf ze later toe dat haar debuut een reflectie is op de neiging tot automutilatie die ze destijds had. In 2022 vertelde ze in gesprek met filmprogrammeur Steve McFarlane van het New Yorkse Museum of Modern Art, waar In My Skin werd vertoond tijdens een programma rond body horror, dat het “voelde alsof mijn lichaam niet van mij was”. Het doel van de film was om haar automutilatie te beëindigen: “De film beschouwt het als een ziekte, en ik doe geen enkele poging om die ziekte te verdedigen.”

In plaats daarvan probeert De Van, aan de hand van een klinische esthetiek, haar ziektebeeld op bijna chirurgische wijze inzichtelijk te maken. Met de nadruk op de out-of-body experiences die het personage ondergaat. Zie bijvoorbeeld een scène waarin Esther naakt in bad zit en met haar vingers langzaam trekt aan de flinterdunne huid op haar buik. Ze kijkt verwonderd naar haar lichaam, alsof ze contact maakt met een buitenaards wezen.

Tegen het einde van de film gebruikt De Van splitscreen om Esthers gespletenheid nog sterker te visualiseren. Nadat Esther een camera heeft gekocht, legt ze op een hotelkamer een bloederig tafereel vast. Terwijl het beeld in tweeën wordt gesplitst, ontstaan er twee perspectieven: het perspectief van de camera in Esthers hand, en Esthers eigen perspectief, waarbij die twee steeds meer van elkaar raken losgezongen. Het lijkt een verbeelding van hoe Esthers geest, in dit geval gerepresenteerd door het meer neutrale perspectief van de camera in haar hand, een steeds minder directe relatie heeft tot haar lijf.

Deze passage culmineert in een scène waarin Esther een stuk huid, dat ze vakkundig uit zichzelf heeft gesneden, vasthoudt in het licht en koestert als een nieuwgeborene.

Het is opzienbarend – zeker met de kennis van nu – hoe De Van destijds de artistieke motivatie vond om de buitenwereld toegang te geven tot haar mentale staat. In My Skin heeft ruim twee decennia later geenszins aan kracht ingeboet.

In My Skin is vanaf 15 september 2025 verkrijgbaar op blu-ray (Severin, import, regiovrij met Engelse ondertitels).