Hollywood Banker

Frans Afman was jarenlang een invloedrijk figuur binnen de internationale filmwereld. Vlak voor zijn dood in 2011 interviewde zijn dochter Rozemyn Afman hem over zijn lange loopbaan als ‘Hollywood banker’.

Toen ‘Hollywood bankier’ Frans Afman ongeneeslijk ziek bleek, keerde zijn dochter Rozemyn uit New York terug naar Nederland om bij hem te zijn en haar vader bij te staan bij het schrijven van zijn memoires. Afman overleed in 2011 en de memoires zijn er niet meer gekomen. Uit tijdgebrek besloot ze hem te interviewen om zo het leven van haar vader als filmfinancier vast te leggen. Waarom dit persé in het Engels moet, blijft een beetje raadselachtig.
Frans Afman zette in de jaren 70 als bankier bij de Slavenburg Bank (en later Crédit Lyonnais) een entertainmentdivisie op die onafhankelijke filmproducenten leningen gaf. Samen met de Italiaanse filmproducent en vaderfiguur Dino De Laurentiis ontwikkelde hij daarvoor een financieringsmodel dat bedrijven in staat stelde buiten Hollywood om films te produceren. De Rotterdamse Slavenburg Bank werd zo een grote speler in de filmwereld en Afman groeide uit tot een bekendheid in filmkringen. De film verhaalt helder over de opkomst en ondergang van Afman, waarbij Rozemyn Afman met veel betrokkenen sprak, onder wie Kevin Costner, Oliver Stone, Paul Verhoeven, diverse producenten en een paar bankiers. Afman begon in 1975 met het financieren van films en investeerde in de Cannon Group van het Israëlische duo Golan & Globus. Hij werd er bestuurslid en financierde de B-films van het chaotische tweetal dat in Amsterdam ook Tuschinski en City kocht. Naast idiote (maar lucratieve) actiepulp produceerde Cannon ook Oscarwinnaar De Aanslag, die vreemd genoeg niet genoemd wordt.
Zoals dat met banken en bankiers gaat, is er altijd de geur van fraude, omkoping en malafide handelen. Slavenburg deed begin jaren tachtig aan witwassen en Crédit Lyonnais (CL) bleek midden jaren negentig betrokken bij een omvangrijk omkoopschandaal waarin de maffiose Italiaanse investeerder Giancarlo Parretti (een voormalig ober) een bepalende rol speelde. Afman ging in 1991 vrijwillig weg bij CL maar raakte toch besmet door de affaire die onder andere de fameuze filmstudio MGM aan de rand van de afgrond bracht. Naar eigen zeggen was hij begin jaren tachtig niet betrokken bij de witwaspraktijken van Slavenburg en had hij zijn bazen later tevergeefs gewaarschuwd voor de onbetrouwbare Parretti. Bewijs dat Afman onzuiver handelde (los van de gebruikelijke feestjes, boottochtjes en zijn zomerhuis in Malibu) is er nooit gekomen. Afman vertelt wel dat het "swimming with sharks" was in de filmbusiness en ruimt zichtbaar in beeld zijn paperassen op omdat hij zijn nabestaanden er niet mee wil opzadelen. Wat voor papieren moffelt hij weg, vraag je je af. Een tikje selectief is de film ook. Zo wordt niet vermeld dat beurswaakhond SEC Afman in 1987 op de vingers tikte voor zijn dubbelrol bij Cannon, waar hij zowel financier was als commissaris.
Af en toe wordt de film persoonlijk, met kiekjes en een voice-over van Rozemyn die herinneringen ophaalt ("we speelden met Dustin Hoffmans kinderen"). Op die momenten merk je goed dat de documentaire de afsluiting is van een individueel rouwproces. Maar de slotscène met een geëmotioneerde Verhoeven, die meerdere keren met Afman samenwerkte, en een huilende Rozemyn Afman schiet zijn doel ver voorbij. Het verder nuchtere en inzichtelijke relaas over Afman, die velen slechts kennen als veel te lang orakelende bestuursvoorzitter van het Nederlands Film Festival, had een beter einde verdiend.

André Waardenburg