El principe

Sebastián Muñoz toont hoe de geschiedenis zich herhaalt in de hardvochtige en prikkelende gevangenisfilm El principe. De winnaar van de Queer Lion op het filmfestival van Venetië draait om een jonge gedetineerde die door schade en schande wijs wordt in het Chili van 1970.

Hij is knap, verder kan hij niks. Maar zijn schoonheid levert hem wel wat op. Twintiger Jaime (Juan Carlos Maldonado) belandt na een bloederige confrontatie in een café in de gevangenis. Daar wordt hij subiet de protegé van zijn oudere celgenoot Potro (Alfredo Castro, in optima forma). Die leidt een kliek van homoseksuelen en eist in ruil voor zijn bescherming dat de nieuweling als de lichten worden gedoofd bij hem in bed duikt.

Wat plaatsvindt kun je moeiteloos omschrijven als verkrachting, maar Jaime heeft amper tijd om daarbij stil te staan; het is onderdeel van het gevangenisleven. Ook de cipiers kijken de andere kant op – behalve wanneer ze op gezette tijden tellen of iedereen nog aanwezig is. De wereld buiten de ommuurde misère krijgen we te zien in flashbacks. Gaandeweg wordt de focus verlegd naar de ontluikende seksualiteit van de getroebleerde jongeman, een voyeur die al snel ontdekt dat seks met vrouwen niet zijn voorkeur heeft. Wanneer hij een heterostelletje ziet vrijen dwalen zijn ogen af naar de penetrerende penis. Daarnaast kan Jaime de verleiding niet weerstaan om zichzelf te begluren in de vele spiegels die de film rijk is. El principe is een portret van een onvervalste narcist.

De film is gesitueerd in het Chili van 1970, het jaar dat president Salvador Allende zal aantreden en het volk voor even hoop zal bieden; optimisme dat drie jaar later als sneeuw voor de zon verdwijnt met de junta van Augusto Pinochet. Die cyclische afwisseling van hoop en wanhoop zit ook in de film. De titel verwijst niet voor niets openlijk naar Il Principe, het zestiende-eeuwse werk van Machiavelli over het consolideren van macht. Jaime is eerst de prins (‘el principe’) voordat hij de heerser (‘il principe’) zal worden. In een gevangenis die als metafoor dient voor een land in crisis.

Het speelfilmdebuut van Sebastián Muñoz brengt een tijdloze en perverse boodschap: voor het verkrijgen van macht wordt je niet beoordeeld op je merites. Muñoz gebruikt de conventies van de exploitatiefilm om dit verhaal te kunnen vertellen; El principe is gebaseerd op een pikante roman uit de jaren zeventig. Het resultaat is imponerend, maar niet alles werkt even goed. Zo hadden de levensmotieven van Jaime wel iets meer ruimte mogen krijgen. Nu wordt De Prins in vrijwel elke scène weggespeeld door De Heerser.