Door dik en dun

Je wordt gelukkig als je jezelf durft zijn. De moraal is wat belegen, maar de uitvoering van deze coming-of-age-animatie is eigenwijs genoeg. Winnaar van de Juryprijs in de tegendraadse Contrechamp-selectie van animatiefestival Annecy.

Dat animatie soms onverwachte voordelen heeft boven een speelfilm zie je in de aanstekelijke Tsjechische stop-motion Door dik en dun (Zivot k sezrání). Met een bolronde tiener als hoofdpersoon zou diens omvang buitengewoon de aandacht trekken, maar in geanimeerde vorm zie je veel gemakkelijker wie hij echt is. Een slimme jongen, die vindt dat hij een stomme leeftijd heeft.

De twaalfjarige Ben is nog zoekend naar zijn plaats in de tienerwereld. Ook al heeft hij met zijn maten een fijne rap-rockband waarvoor hij geweldige nummers schrijft en is hij beslist niet op zijn mondje gevallen. Zijn omvangrijke postuur zit hem zelf niet dwars, liever smullen dan sporten. Met grote tegenzin laat hij zich een afvaldieet opdringen, tot hij onverwacht verliefd wordt op zijn nieuwe klasgenoot Claire – misschien zal die hem zien staan als hij een paar kilo minder is?

Het verhaal op zich – naar een veelgeprezen boek van Mikaël Ollivier – bevat veel, laten we zeggen, vertrouwde elementen. Uiteraard krijgt Ben te maken met pestkoppen, zijn ouders zijn gescheiden, een bezoekje aan de kledingwinkel betekent gênante momenten, er zijn vernederende gymlessen en Bens oma blijft hem maar taartjes toestoppen.

Daar staat tegenover dat de film onder regie van Kristina Dufková toch een heel eigen karakter heeft, een tikje excentriek met veel ironische humor. Een mix van tragikomische en gevoelige momenten die niet alleen jonge kijkers zal aanspreken.

Ook de keuze voor stop-motionanimatie is een echte opkikker. Cartoonachtige figuren met aansprekende karakters die toch heel realistisch overkomen. Zelfs het feit dat we een Vlaams gesproken versie zien, helpt mee om het een apart randje te geven, net als de muziek. Daarnaast zijn de soms heftige, soms dromerige nachtmerries en romantische visioenen van Ben niet in stop-motion maar als 2D-animatie uitgevoerd, en dat werkt goed.

Door de gekozen vorm ligt het voor de hand dat zaken vaak stevig worden aangezet en die modieuze slagzinnen over jezelf zijn, blijven irritant. Dat neemt niet weg dat de manier waarop Ben zijn onzekerheden verbergt achter gevatte opmerkingen heel overtuigend aanvoelt. Net als zijn verhouding tot Claire. Ook de heftige inzinkingen die hij kent zijn geloofwaardig. En tegen het eind komt er toch nog ruimte voor een wending die je bevrijdend mag noemen.