De witte paraplu

Begin dit jaar debuteerden op het Rotterdamse filmfestival de Amsterdamse cineartes Heddy Honigmann en Noshka van der Lely met hun debuutfilm De witte paraplu. Een film over twee jonge vrouwen, filmmaaksters, die zich beiden even uit de ‘boze wereld’ terugtrekken om zich te bezinnen. Hoe doe je dat? Jos blijft thuis, trekt zich terug; Irene zoekt haar rust in de natuur, op Terschelling.

In het begin van De witte paraplu lopen Jos en Irene mee in de vredesdemonstratie van 21 november 1981. Maar na dit hoogtepunt, deze vertoning van vredeskracht, komen ze beiden in een soort vacuum terecht. Hoe nu verder, met jezelf, met je werk, met de wereld om je heen? De witte paraplu laat zien hoe Jos en Irene beide door dat proces van zelfbezinning heenkomen en hoe ze tenslotte weer bij elkaar komen en besluiten een film te maken.

Film speelt in de ervaringswereld van de twee een grote rol. In gedachten refereren ze onder andere aan Godard (Sauve qui peut), Resnais (Hiroshima mon amour) en Maya Deren (At Land). De filmmaaksters dwingen hun personages geen richting op. Sterker nog, halverwege het produktieproces vroegen ze Barbara Meter en Annette Apon op basis van het gedraaide materiaal op hún wijze De witte paraplu een vervolg te geven.

De witte paraplu is een ‘kleine’ film, die met zorgvuldig gekozen beelden en teksten alledaagse ervaringen en gevoelens tastbaar probeert te maken. In de festivalkrant van het laatste Rotterdamse festival schreef Ellen Waller over De witte paraplu onder meer dat het ‘de meest geweldloze film’ was die zij kende. ‘Die geweldloosheid is zijn kracht en zijn zwakte. En een nieuw uitgangspunt.’

Heddy Honigmann en Noshka van der Lely respecteren zichzelf, hun hoofdpersonen en hun publiek te veel om ons met principes on de oren te slaan, hun personages voor biografische ontboezemingen te gebruiken, hun filmbeelden door montage hard te maken. Ze willen niet manipuleren (de enige keer dat hun film dit tóch doet – een rijm van een schreeuw en opvliegende vogels – valt onmiddellijk op als een misgreep). Hun film heeft vrede met zijn kwetsbaarheid.