Webfilm: Wennen aan je eigen stem

  • Datum 05-02-2015
  • Auteur
  • Deel dit artikel

In dezelfde week dat festivalfavoriet The Tribe de Nederlandse bioscopen bereikt, werd This Is Normal — ook een film over dove mensen — op Vimeo geüpload. Maar waar The Tribe je als buitenstaander zonder gesproken taal en ondertitels in een dove wereld gooit, houdt This is Normal juist je hand vast totdat je er zat van wordt. Ineens klinkt het eerste dan een stuk aanlokkelijker. 

In een van de grappigere scènes uit de televisieserie Fargo heeft een dove huurmoordenaar ruzie met zijn partner. In een typisch Amerikaanse diner raken ze verstrikt in een enorm meningsverschil over de moord die ze moeten uitvoeren, maar niemand verstaat ze, behalve wij. Via ondertitels kunnen wij hun argumentatielijn in gebarentaal namelijk volgen en zo wordt hun geheim ook een beetje ons geheim. Wat deze ruzie zo geestig maakt is dat je alleen de geluiden van anderen in de diner hoort. De moordenaars maken deel uit van hun wereld, maar zijn gewoon wat stiller dan de mensen om hun heen. Dit werkt heel goed.

Het is daarom jammer dat in This Is Normal steeds benadrukt wordt dat hoofdpersonage Gwen doof is. Beginnende regisseurs Justin Giddings en Ryan Welsh hebben veel werk gemaakt van hun geluidsspoor: er wordt steeds gewisseld van geluid naar stilte en weer terug, om te benadrukken dat Gwen ‘anders’ is dan de rest. Blijkbaar zijn ze zelf trots op het resultaat want in de beschrijving van hun film zeggen: "Door het unieke sound design is het aangeraden koptelefoons te dragen voor de complete, theatrale ervaring." Maar eigenlijk zou het interessanter zijn als ze niets bijzonders zouden doen met het geluid. En misschien zou het ook helpen als ze wat minder ondertitels zouden gebruiken.

Daar komt Slaboshpytskiy’s The Tribe er ineens bij kijken. Die polariserende film laat zien dat we die hulpmiddelen niet altijd nodig hebben. Laat de mensen zijn zoals ze zijn — doof of niet en film het gewoon. Dat lijkt het devies van Slaboshpytskiy te zijn geweest en of je dat vindt werken of niet maakt niet zo veel uit. Het staat ten minste ergens voor en dat kan je niet van This Is Normal zeggen. "Had al dat gelul ook niet achterwege kunnen blijven?" is de vraag die volgens Filmkrant-medewerker Mike Naafs na The Tribe over elke film gesteld kan worden en in het geval van This Is Normal heeft hij grotendeels gelijk.

Maar niet helemaal. Er komt een moment in This Is Normal waarop Gwen dankzij een magische ingreep weer kan horen. Dan moeten talen, geluiden en vooral stemmen natuurlijk een rol in haar leven en in de film spelen. Vanaf dat moment worden de scènes dan ook het sterkst. Toppunt is als Gwen bij een psycholoog zit om te leren omgaan met de kakafonie van geluid om haar heen. "Mijn stem is verschrikkelijk", klaagt ze dan. Maar voor haar is er geen weg meer terug. Nu moet ze wennen aan haar eigen stem en dan is het ineens erg fijn dat we dat ook allemaal kunnen horen.

Hugo Emmerzael