Webfilm: Sundance 2012

Kortfilmmakers die een uitnodiging voor het gerenommeerde Sundance op zak hebben, mogen hun films al vóór het festival op Vimeo zetten. De online filmcultuur, waar honderdduizenden hits in korte tijd niet ongewoon zijn, dwingt filmfestivals hun strenge selectieregels te herzien.

De statistieken spreken voor zich. Aantal kijkers: 3.000 op filmfestivals, 170.000 op internet. Media-aandacht: 12 artikelen dankzij filmfestivals, 1300 dankzij internet. Kosten: 1200 dollar voor filmfestivals, 0 dollar voor internet. Interesse uit de filmindustrie: niet dankzij filmfestivals, wel dankzij internet.

Na acht maanden door het festivalcircuit te hebben getourd, zette Andrew Allen zijn korte animatiefilm The Thomas Beale Cipher op Vimeo. Vooraf had hij zo zijn bedenkingen, maar de resultaten bewezen het tegendeel. "De volgende keer streef ik waarschijnlijk naar één of twee premières op grote festivals en ga ik daarna meteen online", schrijft Allen in een blogpost op Short of the Week.

De strenge regels die veel festivals opleggen aan filmmakers, lijken door de online filmcultuur — waar honderdduizenden hits in korte tijd niet ongewoon zijn — steeds minder haalbaar. Exclusieve premières en hoge entreefees beginnen langzaam tot het verleden te behoren. Dat wordt geïllustreerd door het vernieuwde beleid van het gerenommeerde Amerikaanse Sundance Film Festival, dat kortfilmmakers niet langer verbiedt om hun films vóór de vertoning op het festival online te distribueren. Daardoor is een klein deel van de selectie van 2012, afgelopen week bekend gemaakt, al op internet te bekijken. Het blijkt alleen nog een brug te ver dat ze ook via Sundance’ eigen YouTube-kanaal worden ontsloten.

Er waren volgens Short of the Week ook makers die hun film na het goede nieuws terugtrokken van het web: animatiemeester Don Hertzfeldt bijvoorbeeld met It’s Such a Beautiful Day, het derde en laatste deel uit zijn reeks Everything Will Be OK. Zal er stiekem toch druk zijn uitgeoefend vanuit de Sundance-organisatie? Of leeft Hertzfeldt in de veronderstelling dat de traditionele kanalen van de filmindustrie zijn film toch betere toekomstkansen geven?

Dat is dan een vreemde gedachtenkronkel, want de kijkcijfers van de andere Sundance-gangers onderstrepen het succesverhaal van Andrew Allen. De speelse poppen-videoclip Don’t Hug Me I’m Scared, die een ironisch commentaar afsteekt op onze dubbelhartige omgang met creativiteit: 597.000 hits. De duistere computeranimatie Robots of Brixton, die een sociaal-realistische parabel bevat over de Britse rellen van afgelopen zomer: 246.000 hits. Kelly Sears’ Once It Started It Could Not End Otherwise scoort met 6.522 hits weliswaar beduidend lager, maar haar collage van highschoolfoto’s heeft dan ook een experimenteel en weinig toegankelijk karakter.

Ook het Rotterdams Filmfestival vaardigt geen verbod uit op webdistributie voor aanvang van het festival. Wereld-, internationale en Europese premières maken alleen meer kans om door de selectie te komen, zo staat te lezen in de toelatingscriteria. Voor een meesterwerk als 20 Hz, één van de eerste kortjes in de selectie 2012, doet dat er allemaal niet toe: dit is het soort spel met visuele patronen waar men in Rotterdam zo van houdt.

Het filmpje van Semiconductor werd al 207.000 keer bekeken, bijzonder voor een tamelijk abstract onderwerp als geo-magnetische golven. Dergelijke ‘zonnestormen’ zijn voor het menselijk oog niet waarneembaar, maar de filmmakers slagen erin ze te verbeelden: in op en neer golvende zwart-grijs-witte cirkels, strepen en puntjes, met een afwisselend bliepende, krakende en ruisende soundtrack. Het roept beangstigende associaties op met marsmannetjes die onze atmosfeer binnendringen.

Niels Bakker