Webfilm: Stop and frisk
In een confronterende scène uit Straight Outta Compton worden de Compton gangsterrappers van N.W.A. buiten hun studio aangehouden en vernederd door de politie van Los Angeles. Het betekent de geboorte van controversieel nummer Fuck the Police. In Reinaldo Marcus Greens Stop leidt eenzelfde stop and frisk simpelweg tot niets, behalve een extra vernedering voor ons anonieme hoofdpersonage.
"Geschiedenis wordt geschreven door de overwinnaars", aldus Churchill, die met deze wijze woorden nietsvermoedend elke blockbuster biopic ooit wist samen te vatten. Zo ook Straight Outta Compton, een weliswaar uitstekende film van F. Gary Gray (Friday) over de gangsterrapveteranen van N.W.A. (Niggaz wit’ Attitude). De film volgt Dr. Dre, Ice Cube en Eazy-E (en in een mindere mate ook DJ Yella en MC Ren) van hun meest armoedige moment tot aan hun wereldwijde succes; van drugdeals in crackpanden tot platendeals in Xanadu-achtige villa’s. Dit rags to riches-verhaal gaat gepaard met een onafgebroken strijd tegen het systeem: destructieve drugs, inhalige platenlabels, concurrerende gangs en vooral een racistische politiestaat.
De strijd tegen de Amerikaanse politiestaat met zijn aanhoudende institutionele racisme vormt misschien wel de emotionele kern van Straight Outta Compton. "Iedereen wil het zeggen, maar op dat ene moment kan dat niet", Aldus MC Ren bij de Arsenio Hall Show over het bestaansrecht van het beruchte hiphop-nummer Fuck the Police. In Straight Outta Compton ontstaat het nummer na een vernederende en ongegronde ‘stop and frisk’ van de politie. Het contrast kan haast niet groter zijn: de artiesten die niet veel later de wereld zouden veroveren met hun vernieuwende hip hop liggen in deze scène nog machteloos op de grond.
Straight Outta Compton is met een opbrengst van haast honderd miljoen dollar nu al een extreem succesvolle biopic in Amerika (in Nederland is de film vanaf 3 september te zien). De makers (waaronder coproducenten Dr. Dre en Ice Cube) hebben daarom het voorrecht gehad om geschiedenis te herschrijven. Wit Amerika had ongelijk, lijkt de film indirect te zeggen. De leden van N.W.A. waren helden om te idealiseren, geen criminelen om te bestraffen. Ook al is dit in grote lijnen waar, Straight Outta Compton schrijft een revisionistische geschiedenis die slechts een deel van een ingewikkeld verhaal vertelt. Het is extreem waardevol dat dit verhaal juist op dit moment wordt verteld (de film laat je immers inzien hoe onzinnig, hardnekkig en onderdrukkend de teisteringen van de politie jegens zwarte mensen zijn), maar we moeten niet vergeten dat Straight Outta Compton slechts één versie van het verhaal is. Voor de aanhoudende misogynie en andere belastende aspecten over de controversiële groep was bijvoorbeeld geen ruimte in het scenario.
In die zin voelt Reinaldo Marcus Greens Stop als een verfrissende tegenhanger. Deze korte film gaat ook over de beruchte ‘stop and frisk’ acties, maar vertelt het verhaal zonder franje. Hier hebben we te maken met slechts één zwarte jongeman, die na honkbaltraining door de politie wordt lastiggevallen. Zijn ervaring wordt niet opgeleukt in een groter narratief over faam of succes. Nee, zijn aanhouding is het enige waar Stop om gaat. Daarom biedt deze korte film eigenlijk beter materiaal om over na te denken. We hebben hier immers niet te maken met een held, maar slechts met een mens.
Toch moet het hoofdpersonage van Stop hebben geproefd van het heldenelixer wat zo overvloedig vloeit in Straight Outta Compton. Hoe kan je anders je lippen zo goed dichtbijten als de politie zonder reden je spullen doorzoekt? Dit betekent echter niet dat Green een eendimensionaal verhaal heeft gemaakt over de goede burgers versus de slechte politie. Als ons hoofdpersonage na de fouillering thuiskomt, blijkt dat de politie misschien toch beter had kunnen zoeken. Of zou het dan weer te ver gaan? Hoe ver mag je immers gaan om je buurt veilig te houden van drugs, bendes en geweld? Straight Outta Compton geeft je het antwoord op die vraag op een gouden bordje, bij Stop mag je er naar blijven zoeken.
Hugo Emmerzael