Webfilm: Sociaal-realistische animatiefilm Junkyard

Sinds de première op Vimeo trekt Junkyard pas echt een groot publiek. Terecht, want Hisko Hulsing maakte de animatiefilm die de gebroeders Dardenne misschien zouden willen maken: rauw, donker en ongepolijst, en met een deterministische kijk op het bestaan.

Animatiefilmer in Nederland: aan uitdagingen geen gebrek. Je droomt ervan om een lange speelfilm te maken? Kansloos, want de budgetten zijn ontoereikend. Je kortfilm is de Nederlandse Oscarinzending in de categorie Beste Korte Animatie? Verwacht niet dat het je kansen op een televisieuitzending verhoogt — zeker niet als je vooral op volwassenen mikt.

Hoe bereik je dus een breed publiek? Gooi je film, na een zegetocht langs ruim honderd (internationale) filmfestivals, op het openbare web. Junkyard trok op Vimeo in iets meer dan een week bijna 100.000 kijkers — en een trits aan lovende commentaren.

Een leuk visitekaartje voor Hisko Hulsing, die in zijn meesterproef in ouderwetse én moderne animatietechniek inspiratie vond in zijn jeugdjaren in Amsterdam-Noord. Leg de hoofdpersoon naast zijn pasfoto en je ontdekt opvallende overeenkomsten. Sluik haar, loensende oogopslag, vooroverhangend koppie. Al met al het perfecte uiterlijk voor een schoffie dat op het criminele pad raakt. Al ligt de schuld daarvoor overduidelijk buiten hemzelf. Het jochie wordt door zijn moeder aan zijn lot overgelaten. Zij duwt hem in de richting van slechte vrienden, drank, drugs en vandalisme. En een bal die eenmaal omlaag rolt, is moeilijk te stoppen.

Hulsing deelt zijn deterministische blik op het bestaan met de sociaal-realistische cinema. Ook daarin ademt de loop der gebeurtenissen vaak een asgrauwe onverbiddelijkheid. Het maakt Junkyard schematisch en voorspelbaar, maar binnen het genre ook bijzonder en origineel. Vluchten de meeste animatiefilmers liever in van fantasie doortrokken droomwerelden, Hulsing zoekt nadrukkelijk parallellen met de werkelijkheid. Junkyard is de animatiefilm die de gebroeders Dardenne misschien zouden willen maken: rauw, donker en ongepolijst.

Het sociaal-realistische karakter is ook zichtbaar in Hulsings werkwijze. Hij werkte alle karakters en situaties uit met echte acteurs. Daarop baseerde hij 25.000 tekeningen. Voor de decors maakte hij nog eens 120 olieverfschilderijen, een techniek die sinds Bambi nog zelden wordt gebruikt. Pas in eindfase kwam de digitale trucendoos tevoorschijn, om al deze lijnen met elkaar te verbinden.

Het geeft Junkyard een warmte en menselijkheid die veel digitale animatie ontbeert. Tegelijkertijd verliest de film niets van zijn grimmigheid. Een vervreemdende combinatie, die Hulsing graag vergelijkt met de Reeperbahn. In die vrijplaats van drank, drugs en seks ligt het afvoerputje van Hamburg. Maar dan wel het afvoerputje van de allerdonkerste menselijke driften.

Niels Bakker