Webfilm: Order

Een eenzame nerd slijt zijn dagen door met een collectebus langs de deuren te gaan. Tot hij slechts nieuws krijgt van zijn vriendin, die ver van hem vandaan probeert de wereld te verbeteren. Deze interactieve film van Selfcontrolfreak stelt teleur in de verhaalinvloed, maar zorgt wel voor een grotere identificatie.

Interactiviteit en de verhalende film: het blijft veel weg hebben van een moeizaam huwelijk. Order, sinds deze week op internet te bekijken, zit boordevol amusante spelelementen, die echter maar half aannemelijk maken dat ze toegevoegde waarde hebben. De indruk die Order achterlaat, is dat het verhaal zelf prima zonder had gekund. Alleen het gevoel van betrokkenheid wordt vergroot.

Filmmaker Selfcontrolfreak, werkelijke naam Olivier Otten (1979), experimenteert vanaf zijn studie aan het Sandberg Instituut met interactieve video. Meestal met zichzelf in de hoofdrol. In Order is hij een wat zonderlinge, verstrooide figuur, die nauwelijks onderdoet voor Mr. Bean. Maar er is één verschil met de klassieke sketches van Rowan Atkinson: Order verandert gaandeweg van een droge, absurde komedie in een intens droevige liefdestragedie.

We volgen onze naamloze anti-held gedurende vijf dagen, in even zoveel episodes van elk tien minuten. Ze zijn gevuld met goeddeels dezelfde handelingen. Opstaan, de radio aanzetten (jij kiest de zender), ontbijten (jij stelt zijn drankje samen), krantje lezen. Vervolgens gaat hij de straat op met een collectebus, waarmee hij geld inzamelt bij buurtbewoners die we nooit te zien krijgen. De postapocalyptische omgeving is industrieel, grauw en vervallen: de man is niet voor niets collectant.

Het hoogtepunt van zijn dag is altijd ’s avonds. Kort na zijn magnetronmaaltijd naar binnen te hebben gewerkt, krijgt de man een ansichtkaart van zijn vriendin, vanaf de andere kant van de wereld. Zij knokt daar tegen onrecht en misstanden. Een idealiste van de oude stempel, die het streven naar een rechtvaardiger samenleving verkiest boven het romantisch samenzijn met haar geliefde. Zo leren we haar kennen, als we met de muis een aantal oude kaarten van de muur mogen halen om te lezen.

Deze ingreep van de kijker is functioneel. Andere interactieve momenten, zoals het uitkiezen van muziek voor in de platenspeler, hebben meer weg van een leuk extraatje. Je maakt keuzes voor de hoofdpersoon, maar voor het plot, en voor zijn ontwikkeling als karakter, hebben ze bar weinig consequenties.

Dat stelt teleur, want wie invloed krijgt, wil ook resultaat zien. Waarom de kijker laten meespelen als het verhaalverloop er niet wezenlijk door verandert? Het antwoord luidt: identificatie. De hoofdpersoon komt, emotioneel gezien, namelijk wel dichterbij. Na slecht nieuws van zijn vriendin, op dag 4, ligt hij met zijn hoofd op tafel te janken. Wij mogen hem ’troosten’, door hem met de muis overeind te trekken. Het effect is humoristisch. Maar je gaat ook meer voor hem voelen.

Een knappe prestatie, omdat interactiviteit juist wordt verondersteld de kijker op afstand te zetten. Selfcontrolfreak laat zien dat het ook anders kan. Order stelt weliswaar teleur, maar weet ook te verrassen. Er is zowaar weer hoop voor de interactieve verhalende film.

Niels Bakker