Webfilm: MOMA’s meest banale filmvertoning ooit

Dat "martelpornoregisseur" Eli Roth gruwelijke films als Cabin Fever en Hostel zou gaan maken, verbaast niet na het zien van zijn afstudeerfilm Restaurant Dogs. Dat hij er zijn diploma op de filmschool mee gehaald heeft, is dan weer wel opmerkelijk.

De enige openbare vertoning die Eli Roth’s afstudeerfilm Restaurant Dogs ooit heeft gehad was onwaarschijnlijk genoeg in Museum of Modern Art, bakermat van Amerikaanse High Culture. En dat terwijl Restaurant Dogs door en door low culture is: het gaat letterlijk over een oorlog tussen twee fastfoodketens. Een jongen moet Ronald McDonald en zijn consorten in opdracht van dé Burger King vermoorden om de zuivelkoningin te redden. Allemaal zodat de Burger King weer milkshakes kan verkopen.

De plot is al raar, maar de uitwerking is nog veel bizarder: in de grote eindstrijd wordt het gezicht van de McDonald’s lactose-intolerante clown eraf gesmolten door een lading melk van de zuivelkoning (een zwijgzaam meisje in een koeienpak). Denk het zinderende shot van Raiders of the Lost Ark maar dan met melk en McDonald’s in plaats van Nazi’s en religieuze, schedel smeltende schatten.

Naar het schijnt vonden docenten van New York University Roth’s film verschrikkelijk. Niemand wilde hem ermee zien slagen. Gelukkig voor Roth liep het beter af. Zijn medestudenten konden de absurde film wel waarderen en daarom besloot hij Restaurant Dogs in te sturen naar de Student Academy Awards. Hij won in de ‘Alternative’ categorie. Zo belandde een tien minuten durende accumulatie van banaliteit in MOMA, waar de film zijn enige publieke vertoning ooit heeft gehad.

Hoe zou die vertoning geweest zijn? Wat zou het publiek bijvoorbeeld gevonden hebben van de scène waar Mayor McCheese bovenop een McDonald’s filiaal een redevoering van Hitler voordraagt voor een getekend publiek dat borden met leuzen als "Mein Clown" en "Heil McCheese" erop in de lucht houdt?

Geen wonder dat docenten de film niets vonden, terwijl studenten er weg van waren. Roth’s afstudeerfilm markeerde qua stijl en inhoud dan ook een duidelijk generatieconflict: alles kon en alles mocht in de lowbudgetfilms van de jaren negentig. Daarom zit er een scène in Restaurant Dogs waarin een met krijt neergestoken Grimace — Ronald McDonalds paarse vriend — een flashback naar Vietnam heeft. Aan de hand van eenvoudig geanimeerde tekeningen roept Roth verwijzingen op naar Deerhunter en Apocalypse Now, maar dan nu met een fictief fastfoodfiguur als getraumatiseerd slachtoffer. Grenzen waren er voor deze generatie van filmmakers overduidelijk om te overtreden, niet om te respecteren. Roth’s latere films zijn vastberaden met die trend doorgegaan.

Adrian Martin schreef in zijn meest recente Filmkrant-bijdrage al over de aanhoudende generatieconflicten binnen het horrorgenre. Roth’s latere werk markeerde daarin een soort apotheose. De martelporno die hij vooral in de Hostel-serie aan zijn publiek voorschotelde, overschreed ieder denkbare grens en plaveide daarmee de weg voor absoluut hoogte(/diepte)punt The Human Centipede. Nu zien we met indiefilms als It Follows en The Badabook  weer een terugkeer naar bedachtzamere horror, waarin een oprechter gevoel voor angst gegrond wordt in zowel stijl als inhoud. De generatie van banale martelporno loopt zo ook langzaam tot zijn einde.

Roth weet dat heel goed. In een inleiding van Restaurant Dogs legt hij uit dat deze film een verzameling was van alles wat hij toen tof vond. Nu vraagt hij zich af hoe hij er ooit op gekomen is. Iedereen die Restaurant Dogs online kijkt, deelt waarschijnlijk dat sentiment. Dat Roth daarna gruwelijke horrorfilms is gaan maken verbaast niet. Dat hij zijn diploma heeft gehaald, blijft moeilijk te bevatten.

Hugo Emmerzael