Webfilm: (La Grande) Beauty

De korte film Beauty biedt aanknopingspunten met de beste film van 2013. Hoe alleen de kunst verdampende schoonheid voor de eeuwigheid kan bewaren. Ook als analoge schilderijen, van Renaissance tot romantiek, door de digitale gehaktmolen gaan — met verbluffend resultaat.

Het openingscitaat is van Louis-Ferdinand Céline, en ook in het vervolg van La Grande Bellezza wordt Jep Gambardella neergezet als een nazaat van de Franse schrijver. Dezelfde bevreemdende misantropie: afkeer met een dun vernislaagje medemenselijkheid. Maar is Gambardella soms ook schatplichtig aan William Shakespeare? Dat ga je denken na het zien van Beauty. Gambardella’s memorabele slotwoorden, met stip de filmquote van het jaar, matchen haast één op één met Sonnet 19 — het openingscitaat van deze magistrale en oogstrelende korte film. Gambardella zoekt naar pure, jeugdige schoonheid, die is verdampt in de grauwe mistflarden van het bestaan. Shakespeare smeekte de "allesverslindende tijd" om zijn geliefde niet te laten verbleken.

Tevergeefs natuurlijk, maar de pen bracht hem redding — zoals Gambardella zich aan zijn levenslang uitgestelde roman zet. Beauty bezingt, net als La Grande Bellezza, de kunst als wapen tegen de tand des tijds. Verbeeldingskracht die de weg naar onsterfelijkheid plaveit. De films putten dan ook uitbundig uit de Europese kunsthistorie. Paolo Sorrentino laat de sacrale monumenten van het oude Rome voorbijtrekken. Rino Stefano Tagliafierro haalt drie eeuwen schilderkunst door de digitale gehaktmolen: van de Renaissance-meesters tot de romantische landschapsschilders.

Beauty begint zinnenprikkelend, met het leven als belofte, opgetekend door academisch schilder William-Adolphe Bouguereau. Sierlijke halfnaakten smachten naar verovering, moeders liefkozen hun baby’s. Haast ongemerkt slaat de vredige sfeer om. De kracht vloeit uit de levenslustige lichamen. Een dreigend oerbos verschijnt. Het verval slaat toe, met bloedige onthoofdingen en vuurspuwende blikken. Het zijn de horrororgies en martelpraktijken van Rubens en Michelangelo.

Met de sterfelijkheid treedt ook de eindigheid in. Alleen de olieverf op het canvas overleeft. Tagliafierro weet die verf op verbluffende wijze digitaal te herscheppen. De Italiaanse experimenteel filmer transformeert de statische schilderijen tot bewegende gif’jes, glijdt met zijn camera over hun huid en creeërt zelfs een panoramische illusie: alsof je zo de werken binnenstapt. Beauty zorgt voor een overrompelend ‘wow’-gevoel, dat niet onderdoet voor de kijkervaring in een museum. Zal Gambardella’s tweede roman even adembenemend worden?

Niels Bakker