Webfilm: Het idiote sentiment van Nikias Chryssos
Nikias Chryssos’ zwarte komedie Der Bunker is de vreemdste film die deze week op openlucht film festival Pluk de Nacht te zien is. Wie een beter beeld van die regisseur wil krijgen mag The Grandfather niet missen, een korte film over leven en dood waarin Chryssos zijn surrealistische stijl al helemaal meester is.
In Der Bunker speelt de 34 jaar oude Daniel Fripan een jongen van acht. Zijn moeder (Oona von Maydell) heeft een demonische entiteit in haar dijbeen die de pedagogische touwtjes in handen heeft. Een gedreven student op zoek naar rust (Pit Bukowski) ziet de waanzin toe in de afgelegen bunker waar het dysfunctionele gezin zich herbergt. Zonder twijfel mag het speelfilmdebuut van Nikias Chryssos de meest bizarre film in de programmering van openlucht filmfestival Pluk de Nacht (dat vanavond van start gaat) genoemd worden.
The Grandfather, de kortfilm die Chryssos voor Der Bunker maakte, bevat wat minder bizarre elementen dan zijn opvolger, maar zet al wel Chryssos’ toon als regisseur neer. De film opent met een jongen (ook gespeeld door Bukowski) die een pad in een macaber bos afloopt. De lucht is haast vuurrood, alsof de hele wereld die deze film omgrenst in de brand staat. Dat kan trouwens ook best zo zijn: Chryssos toont geen interesse in een geloofwaardige, authentieke verhaalwereld. Zijn films zijn een microkosmos, opgebouwd uit beelden die je normaal alleen in nachtmerries zou treffen.
De zwijgzame jongen gaat op bezoek bij Werner, zijn stervende grootvader en een fervent verzamelaar van alles wat ooit liep, kroop, vloog of zwom, maar nu dood aan de muur hangt. De oude man staat erop dat ze in zijn laatsten uren op deze aarde een psychedelische Indiase toverdrank drinken, een potje vechten en de situatie met de dames evalueren. Het zijn de enige zaken die er nog toe doen in zijn leven.
En zo gaat The Grandfather zijn gangetje. Opa Werner komt met een vreemd idee en zijn kettingrokende kleinzoon doet stilletjes mee. Echt communiceren doen ze niet, maar toch weet deze film iets te vertellen over leven en dood. Terwijl grootvader zijn leven in die korte tijd weer aan het oplepelen is, kampt zijn kleinzoon duidelijk met andere gedachten. De twee generaties zijn mijlenver van elkaar verwijderd, ook al zitten ze in dezelfde ruimte een symbolisch afscheid te nemen.
Chryssos, die een fascinatie heeft voor al het religieuze en occulte, benadert het materiaal als een soort mystieke videoclip: de expressionistische belichting, de scherpe schaduwen, de uitgesproken kleuren en de subtiel bewegende camera zorgen voor een rijk beeld vol met eye candy. En als Werner een plaatje opzet (het discodeuntje met een vreemde tekst over escapisme en eenhoorns werd geschreven door Chryssos zelf) is The Grandfather echt even een videoclip. De stroboscoop-modus in de verlichting is aangezet en de verwanten dansen alsof het de laatste keer is. Hier komt Chryssos’ gevoel voor geestig detail (waar ook Der Bunker vol mee zit) duidelijk naar voren: terwijl de ruimte zich langzaam vult met de nevel van een rookmachine en opa en kleinzoon nog aan het dansen zijn, schuift een opgezette beer in de achtergrond het beeld in. Wat het betekent? Geen idee, maar grappig is het zeker. Precies dit idiote sentiment maakt het werk van Nikias Chryssos zo ontzettend fijn om naar te kijken. Dit is een regisseur die je blijft verassen, ook als er even niets gebeurt.
Hugo Emmerzael