Webfilm: Eén muisklik
Is het raar om online vrienden te maken? En als de één een volwassen man en de ander een puberende jongen is, zou dat dan wel mogen? De via Kickstarter gefinancierde korte film Windscreenwiperman stelt zulke vragen, maar laat antwoorden verstandig genoeg in het midden.
Na het kijken van Sam Baron’s Windscreenwiperman, waarin een Britse man van rond de dertig voor het eerst op Chatroulette zit, bezocht ik ook maar weer eens de online dienst waar vreemden via één muisklik met elkaar in contact komen. In een klein uurtje zie ik veel hoofden voorbij komen, praat ik met wat mensen (al versta ik ze meestal niet door goedkope webcams en slechte internetverbindingen), klik ik vooral veel penissen weg of word ik zelf al in een milliseconde weggeklikt. Het was een niet bepaald spectaculaire ervaring, haast identiek aan die van Simon, het hoofdpersonage in Windscreenwiperman. Alleen hij ontmoet wel een jongen van veertien en geeft hem na een kort gesprek zijn Skypenaam.
Is dat niet vreemd? Horen mensen elkaar wel online te ontmoeten? En zit er eigenlijk een pedofiele connotatie in de online vriendschap tussen deze dertiger en een puber? Windscreenwiperman roept deze vragen op, maar geeft er vervolgens geen eenduidig antwoord op. Slim, want zonder te vervallen in belerende preken verkent Windscreenwiperman daardoor wel een gevoelig onderwerp. Er wordt vaker gesteld dat een online ontmoeting door diens gemedieerde aard niet écht is of dat het normaler en veiliger is om iemand offline te leren kennen in plaats van op Chatroulette of Tinder. Neem bijvoorbeeld de veel gedeelde YouTube-video Look Up, de schrijnende rant op rijm van Gary Turk, waarin wordt gesteld dat online leven de offline ervaringen afstompt.
"Kun je geen mensen ontmoeten bij de bushalte?" Simon’s vriendin vraagt het hem met verbazing als hij haar over zijn Chatroulette-vriendschap vertelt. Hij weet niet wat hij moet antwoorden, maar je ziet hem wel denken: waarom kan een online ontmoeting niet even vruchtbaar en authentiek zijn als het offline equivalent? Uiteindelijk besluit Simon de ware aard van zijn nieuwe vriendschap maar voor anderen te verzwijgen, niemand wil het toch begrijpen.
Overigens is de kracht van Windscreenwiperman dat het in zijn kern helemaal geen verhaal over online interactie, Chatroulette of diens gevaren is. Eerder gaat het over eenzaamheid, en de onwaarschijnlijke vriendschap die er de remedie voor is. Dit is een korte film over twee mannen in verschillende fases van hun leven die van elkaar kunnen leren. Simon is vaak alleen, zo blijkt later. Zijn vriendin is door werk laat thuis of op reis. Simon’s online vriend vertelt dat er geen leuke mensen bij hem in de buurt wonen. Daarom zit hij op Chatroulette. Er is dan toch niets mis met elkaar via de webcam gezelschap houden?
Maar als Simon zijn nieuwe vriend fysiek gaat opzoeken op zijn verjaardag wordt het toch even spannend in Windscreenwiperman. Dat doe je immers niet zomaar. Zelfs de meeste Tinder-dates worden pas afgesproken na wat meer wederzijds contact en dan gaat het ook nog om mensen rond dezelfde leeftijd, die duidelijker hebben vastgesteld wat de aard van hun afspraakje zal zijn. Het idee dat er misschien meer in deze korte film aan de hand is dan voorheen gesuggereerd werd maakt de ontknoping daardoor des te interessanter. Is Simon wel te vertrouwen? Is zijn online vriend wel wie hij zegt dat hij is? Wat gaat er tijdens hun ontmoeting gebeuren?
Wat Windscreenwiperman met zijn sterke einde laat zien is dat je deze vragen altijd kan stellen als mensen elkaar voor het eerst ontmoeten. Niet iedereen is een potloodventer of een kinderverkrachter, net zo min als iedereen een goede Samaritaan of potentiële beste vriend is. Dit zijn persoonlijke inschattingen die we uiteindelijk altijd moeten maken, niet alleen op Chatroulette, Tinder en Snapchat, maar ook om de hoek bij de bushalte. Daar zijn immers genoeg vreemde mensen te vinden. Alleen één nadeel van een offline ontmoeting: met een muisklik ben je nog niet van iemand af.
Hugo Emmerzael