Webfilm: De persoon achter de camera

David Lynch, Agnès Varda en Ken Loach: een kleine greep uit de regisseurs die langskomen in de deze week gratis op Vimeo uitgebrachte documentaire Great Directors van Angela Ismailos uit 2009. Haar vertrekpunt: wie zijn deze iconische filmmakers als ze niet achter de camera zitten?

Na het kijken van Great Directors ben je daar helaas nog steeds niet echt achter. Wel geeft de film wat nieuwe (en wat oude) inzichten in onder andere het tot stand komen van de carrières van een paar van de meest briljante filmmakers die deze wereld heeft mogen kennen. Naast Lynch, Varda en Loach bezoekt Ismailos bijvoorbeeld ook Richard Linklater, Bernardo Bertolucci, Stephen Frears, Todd Haynes, Catherine Breillat, John Sayles en Liliana Cavani in hun huiselijke omgeving. Bij de ene regisseur zit ze op de bank, met de andere wandelt ze door het park. De setting maakt echter niet zo veel uit: de interviews voelen altijd warm en hartelijk aan.

Het is een flinke onderneming, zoveel regisseurs proberen te vatten en vangen in een documentaire. Het is echter duidelijk dat respect en waardering het vertrekpunt van Ismailos’ documentaire zijn geweest. "Het voelde alsof ik deze filmmakers kende door hun cinema, maar ik realiseerde me dat ik ze eigenlijk helemaal niet kende", vertelt Ismailos in de inleiding van Great Directors. Dat ze de kans heeft gekregen (en genomen) om over de hele wereld haar favoriete filmmakers te mogen ontmoeten en leren kennen is haast jaloersmakend. Welke cinefiel zou nou niet met Lynch of Cavani aan tafel willen zitten om Eraserhead of The Night Porter te bespreken?

Diezelfde cinefiel kent echter waarschijnlijk ook veel van de anekdotes die langskomen in Great Directors: Bertolucci die mocht filmen op de set van Pasolini, Frears en Loach die films maakten onder het bewind van Margaret Thatcher, Cavani’s fascinatie voor nazisme. Het zijn bekende verhalen in een nieuw jasje. Dat jasje is echter wel heel aangenaam en toegankelijk. Ismailos lardeert haar documentaire met een scherpe selectie aan filmfragmenten van haar tien favoriete filmmakers. De verleiding om na deze documentaire één van de langskomende films op te zetten is enorm. Dit is het soort documentaire die iemands passie voor film alleen maar meer kan aanwakkeren en dat is altijd positief.

Overigens valt er zelfs voor de meeste devote filmfan nog iets te leren in Great Directors. Dat Une vraie jeune fille, het controversiële debuut van Catherine Breillat, bijvoorbeeld decennialang verboden was in Frankrijk wist ondergetekende ook niet. Een ander genot is om Linklater en Lynch te horen praten over het floppen van respectievelijk The Newton Boys en Dune. Dan blijkt ineens weer dat de kritieken die ontelbaar veel mensen over de wereld vormen over films ook echt aankomen bij regisseurs. Hoe zij daar mee omgaan, bepaalt dan ook hoe ze zich kunnen onderscheiden van mindere regisseurs. "Als je een mislukking hebt, zeggen ze dat je maar één kant op kan gaan: omhoog", aldus David Lynch, die catastrofale science-fiction flop Dune opvolgde met Blue Velvet, een van de beste films van de jaren tachtig.

Ismailos heeft met Great Directors een respectvol portret gemaakt van tien regisseurs en het knappe is dat ze hen allemaal eer aandoet. Een mindere regisseur had deze overvloed aan materiaal zeker niet aangekund. Verschil moet er immers wezen: vergeleken met de filmmakers in Great Directors valt Ismailos zelf ook in het niet. Uiteindelijk leer je ook door deze documentaire namelijk niet waarom deze filmmakers ‘great directors’ zijn. Daarvoor moet je toch echt hun films weer opzetten. Hun films zelf ervaren, daar leer je altijd nog het meeste van.

Hugo Emmerzael