Webfilm: Cinema Reloaded

random strangers en no one is illegal zijn de eerste Cinema Reloaded films — al moest er een anonieme geldschieter aan te pas komen om ze af te krijgen. Het IFFR benadrukt in een evaluatierapport de van het crowdfunding-experiment geleerde lessen, zonder echt streng voor zichzelf te worden.

Als het aan het publiek had moeten liggen, had het nog een tijdje geduurd. Op de website van Cinema Reloaded kon je het afgelopen jaar met muntjes van 5 euro een korte film helpen financieren. Alexis Dos Santos wist bij zijn ‘co-producenten’ €4.445 bij elkaar te harken, Ho Yuang bleef steken op een schamele €2.580. Beide regisseurs hadden €15.000 nodig. Gelukkig vond het IFFR een anonieme geldschieter bereid het gat in de begrotingen te vullen, zodat ze hun korte films alsnog voor dit festival konden maken.

Is Cinema Reloaded, het crowdfunding-project dat eind 2009 met veel bombarie werd gelanceerd, daarmee mislukt? Het festival vindt van niet. In het evaluatierapport worden vooral de in de experimentele fase geleerde lessen benadrukt. Zo moeten filmmakers intensiever communiceren om co-producenten aan zich te binden. Dat was het struikelblok voor de twee andere deelnemende regisseurs Pipilotti Rist en Harmony Korine, die tussentijds afhaakten omdat ze er niet aan toekwamen te bloggen en te twitteren.

Het IFFR had zich in het rapport best wat minder mogen sparen. De belangrijkste zwaktes van Cinema Reloaded blijven namelijk onderbelicht. Het festival koos ervoor een eigen webplatform te ontwikkelen, waar het misschien beter bij een bestaand — en bewezen succesvol — initiatief had kunnen aanhaken, zoals het Amerikaanse IndieGoGo of het Franse Touscoprod. Dat had meer hits opgeleverd, en meer hits betekent meer geld.

Daarnaast moesten de 5 euro ‘coins’ van het publiek het volledige productiebudget afdekken, terwijl het realistischer is crowdfunding in te zetten voor aanvullende financiering, of alleen voor bepaalde sequenties van de film. Op IndieGoGo en Touscoprod worden successen vaak op die manier geboekt.

Dat co-producenten liever inhoudelijk dan financieel willen bijdragen, is wel tot het IFFR doorgedrongen. Alexis Dos Santos begint en eindigt zijn kortfilm zelfs met een mozaïek van webcambeelden, die hij inzamelde onder zijn supporters. random strangers is een eigentijdse romantische komedie over internetliefde. Randy uit Berlijn tokkelt een gitaarmelodietje voor Lulu uit Buenos Aires, ze chatten en praten in gebroken Engels, en trekken uiteindelijk hun kleren uit. Met dat treurige ‘hoogtepunt’ onderstreept Dos Santos mooi de beperkingen van zo’n verliefdheid op afstand.

Toch steekt hij er niet de draak mee. Ho Yuang lijkt dat wel te doen, in zijn ironiserende portret van Indonesische nationalisten die een oorlog willen ontketenen tegen het veel kleinere, maar welvarender Maleisië. In getekende intermezzo’s steggelen de oud-presidenten van beide landen om het eiland Borneo, in de vorm van een groot stuk taart. no one is illegal legt bloot dat achter vooroordelen en ressentiment meestal onwetendheid schuilgaat — geen van de krijgszuchtigen heeft zijn buurland ooit bezocht.

Het zijn spontane, informele filmpjes, waarin Dos Santos en Yuang zich niet al te veel aan lijken te trekken van de filmconventies die traditionele geldschieters hen opleggen. Misschien ligt daar de echte meerwaarde van crowdfunding: dat arthousefilmers zich een grotere artistieke vrijheid veroorloven en weer tot een echt onafhankelijke auteurscinema komen. Al moeten co-producenten zich dan natuurlijk weer niet té veel met de inhoud willen bemoeien.

Het IFFR onderzoekt nu welke vervolgstappen het meest realistisch zijn voor Cinema Reloaded. Gedacht wordt aan de ondersteuning van filmmakers die het moeten stellen zonder duidelijke financieringsstructuur, zoals in Afrikaanse landen. Opgeven is duidelijk geen optie. Sterker nog: het festival gaat met het Tiger Film Mecenaat, een fonds waaraan vermogende particulieren voor 300 euro per jaar kunnen deelnemen, crowdfunding zelfs voor eigen kas aanwenden. Het IFFR hoopt hiermee vooruit te lopen op de rijksbezuinigingen op cultuur. Maar het moeizaam verlopen Cinema Reloaded toont aan dat het een sprong in het diepe is.

Niels Bakker