Webfilm: Arabische Lente
beauty will save the world plaatst de Libische volksopstand in een relativerend perspectief. Het is één van de documentaires in een IDFA-retrospectief naar aanleiding van de Arabische Lente.
Over een dictator die door Ronald Reagan ooit werd aangeduid als een ‘mad dog’, zou je minder troetelige woorden verwachten. Of ligt dat anders als ze uit de mond komen van een deelneemster aan een schoonheidswedstrijd? Miss Net America lijkt de Libische dictator Gaddafi na hun ontmoeting bijna als een tweede vader te beschouwen. "Een aardige man die me zelfs even troostte toen ik emotioneel werd."
Het is een even lumineus als provocatief idee: een Miss Universe-verkiezing houden in een land waar de meeste vrouwen in dikke vormeloze gewaden over straat gaan. Maar politiek protest is niet de missie van de opgewekte Libische initiator Omar Harfouch, althans niet openlijk. Eerder lijkt hij zijn land en leider in een wat vriendelijker daglicht te willen stellen. Als schoonheid de wereld al zal redden, zoals het motto van zijn internetverkiezing luidt, dan gebeurt dat door een zachte consensus te zoeken — en niet door een revolutie te ontketenen.
Die softe houding doet een tikje wereldvreemd aan, nu in de Arabische wereld overal heftige volksopstanden zijn uitgebroken. Maar dat maakt de uit 2004 stammende documentaire beauty will save the world ook zo fascinerend. Regisseur Pietra Brettkelly plaatst de huidige revolte, ongewild, in een relativerend perspectief. Er bestond ook een tijd dat niemand de handschoen tegen Gaddafi durfde op te nemen.
Tegelijkertijd heeft Omar Harfouch voortdurend zo’n stoute glimlach rond zijn lippen, dat je hem ervan verdenkt het eigenlijk allemaal ironisch te bedoelen. Dat geldt ook voor Brettkelly, die de haast kluchtige verwikkelingen volgt zonder een duidelijk stempel te drukken. Maar heb je echt met de strikte afstandelijkheid van een degelijke fly-on-the-wall benadering van doen, of schuilt er onder die oppervlakte toch een zekere subversiviteit?
Het kan natuurlijk ook aan de kijker liggen, die de gekleurde bril van de Libische revolte draagt. Daarom is het goed dat IDFA TV beauty will save the world vertoont in een klein retrospectief naar aanleiding van de Arabische Lente. De film doet precies wat je van een documentaire verwacht: de actuele gebeurtenissen krijgen een historisch randje, en tevens word je je ervan bewust hoezeer ze bepalend zijn voor je kijkhouding bij een wat oudere documentaire.
Niels Bakker