Tuschinski nu officieel ‘Schat van Euro­pees Film­erf­goed’

Gisterenochtend werd een plaquette onthuld aan de gevel van het Koninklijk Theater Tuschinki in Amsterdam. Daarmee is de bioscoop officieel toegevoegd aan de lijst Treasures of European Film Culture. Naast Tuschinski heeft de European Film Academy nog tien plekken tot Europees filmerfgoed gebombardeerd.

Een van de jongste nieuwe filmmonumenten staat in het Belgische Luik. Het spectaculaire Guillemins treinstation, dat is ontworpen door de Spaanse sterarchitect Santiago Calatrava, diende als decor voor verschillende films, waaronder Le silence de Lorna van de gebroeders Dardenne.

Het station belandde op de EFA-lijst samen met: de manage van Salzburg, het 1 Meiplein in het Sloveense Piran, de Malko Tarnovo straat in Sofia, gebouwen als het Günderodehaus in Oberwesel en het Berghotel Schatzalp in Davos, en filmlocaties als de Malta Film Studio, het Teatro Tivoli in Lissabon en het Quiet Man Museum in Cong. De misschien meest opmerkelijke naam op het erfgoedlijstje is het nationale park Curonian Spit in Litouwen, dat door Leni Riefenstalhl tot het oude Griekenland werd omgedoopt voor Olympia (1938).

Treasures of European Film Culture werd gelanceerd in 2022 om de aandacht te vestigen op plaatsen met filmhistorische betekenis zodat ze bewaard worden voor komende generaties. Met de toevoeging van elf nieuwe plekken bevat de lijst nu zo’n zestig locaties. Die zijn verspreid over heel Europa, van het Parajanov Museum in Armenië tot de trappen uit Potempkin in Oekraïne, en van de Trevifontein in Rome tot het Institut Lumière in Lyon.

Spanje is het beste vertegenwoordigd, met vijf erfgoedsites. Groot-Brittannië, Frankrijk, Italië en Zweden volgen op de voet met vier locaties elk. Nederland komt sinds 2024 voor in de lijst toen de Hefbrug in de Rotterdamse Koningshaven, onderwerp van Joris Ivens korte film De brug uit 1928, de filmerfgoedstatus kreeg. Dat Tuschinski daaraan zou worden toegevoegd, was te verwachten. Het weelderige filmpaleis uit 1921, waarvan zaal 1 geldt als het summum van bioscoopgenot, werd vier jaar geleden door Time Out Magazine uitgeroepen tot mooiste bioscoop ter wereld.