Rithy Panh Top 10-samensteller IDFA
Ulrich Seidl, Werner Herzog, Krzysztof Kieslowski, Pirjo Honkasalo en Victor Kossakovsky gingen hem voor. Dit jaar wordt de IDFA Top 10 samengesteld door de Cambodjaanse regisseur en producent Rithy Panh. Vorig jaar werd het door hem geproduceerde Red Wedding nog bekroond op het Amsterdamse documentairefestival. Deze week draait zijn nieuwste film, L’image Manquante, in het Cannes-programma Un Certain Regard.
Tien jaar geleden brak Panh door met de confronterende documentaire S21, La Machine de mort Khmer Rouge. Hierin interviewt hij gevangenen en bewakers van de beruchte martelgevangenis Tuol Sleng — codenaam S21 — waar naar schatting 17.000 slachtoffers van de Rode Khmer de dood vonden. In een droge observerende stijl schetst Panh de genocide die gevoed werd door ideologische hysterie en totalitaristische paranoia. Zijn documentaire is meer dan eens vergeleken met Shoah van Claude Lanzmann.
De zwarte bladzijden van het Rode Khmer schrikbewind zijn een rode draad in Panh’s oeuvre. Zelf belandde hij in 1975 op elfjarige leeftijd in een vluchtelingenkamp om vier jaar later te vluchten naar Thailand. Bij toeval kwam hij in Parijs terecht, waar hij studeerde aan de nationale filmacademie. Hij debuteerde in 1989 met Site 2 en heeft zich sindsdien opgeworpen als cinematografisch hoeder van het historisch bewustzijn. Behalve regisseur is hij ook producent van films gemaakt door de jongere generatie. Bovendien is hij directeur en oprichter van Bophana Audiovisual Resource Center, dat tot doel heeft de geschiedenis van de film en fotografie in Cambodja te conserveren.
Voor de 26ste editie van IDFA, dat plaatsvindt van 20 november tot en met 1 december, stelt Panh zijn Top 10 samen. In een masterclass licht hij zijn keuzes toe. Daarnaast is er een retrospectief met Panh’s documentaires, waaronder internationaal gelauwerde titels als Duch, le maître des forges de l’enfer (2011) over de ‘kameraad’ die directeur was van S21.
Edo Dijksterhuis