Protest om ontslag directeur Moskou Film Museum

  • Datum 13-11-2014
  • Auteur
  • Deel dit artikel

Naum Kleiman

Het rommelt al tijden bij het Moskou Film Museum. De politiek gemotiveerde aanstelling afgelopen zomer van een zakelijk leider heeft nu alles op scherp gezet. Naum Kleiman, directeur van het wereldberoemde instituut dat ruim 150.000 filmtitels beheert, heeft ontslag genomen en zijn complete staf is hem gevolgd. De internationale filmwereld steunt hen.

In een open brief aan de Russische premier Dmitry Medvedev, gepubliceerd in het internationale filmvakblad Sight & Sound, schrijven filmcriticus Mark Cousins, actrice Tilda Swinton en regisseur Thierry Fremaux: ‘Wij zijn bijzonder verontrust te horen dat Kleiman en zijn staf zijn ontslagen als hoeders van het filmarchief… Zij hebben hun kwaliteiten bewezen en wij kunnen van hen leren. Respecteer hun kennis en integriteit, realiseer hoe wijs het is deze te koesteren omwille van de humanistische taak om de historische wortels te beschermen waaruit de cultuur van de toekomst groeit — en kom terug op uw beslissing.’

Het aantal filmprofessionals dat de brief al heeft ondertekend is aanzienlijk en groeit met de dag. De steun komt uit alle hoeken van de wereld, van Berlijn tot Brazilië, van India tot Helsinki. Critici, editors, producenten, regisseurs, festivalprogrammeurs, professoren, mediakunstenaars en scenaristen behoren tot de ondertekenaars. De naam van Marco Müller (filmfestival Rome) staat op de lijst, net als die van beeldend kunstenaar Isaac Julian, bewaker van de Traffaut-nalatenschap Eva Truffaut en Sylvie Pras, filmprogrammeur van Centre Pompidou.

Het Moskou Film Museum is opgericht in 1989 en beheert vooral Russische films uit het Sovjet-tijdperk. Naast 150.000 films bevat het archief ook nog ruim 300.000 andere film-gerelateerde objecten. In 1992 werd Eisenstein-expert Kleiman aangesteld als directeur. Negen jaar geleden werd het museum uit haar pand in het stadscentrum gezet omdat de eigenaar, de Associatie van Filmmakers in de Russische Federatie, het aan een private investeerder had verkocht. Halsoverkop moest er verhuisd worden naar de aftandse Gorki Studio’s aan de rand van de stad en zit daar tot de dag van vandaag — ondanks een sterke internationale lobby van onder andere Quentin Tarantino om het instituut weer een centrale locatie te geven.

Het volgende staaltje machtspolitiek via de culturele band was de aanstelling van Larisa Solonitsyna op 1 juli jongstleden als de facto nieuwe baas van het museum. Deze apparatsjik uit Perm werd door de staf van het museum al snel bestempeld als ‘incompetent’ en ‘ongeschikt voor de baan’. Ze zou geen verstand hebben van film, er een autoritaire leiderschapsstijl op na houden, geen enkele museale ervaring hebben en doof zijn voor input van de medewerkers. Bovendien ontsloeg ze in oktober Maxim Pavlov, het hoofd van de wetenschappelijke afdeling. Al die punten werden aangestipt in de brief die tien dagen geleden op de website van het museum verscheen waarin het voltallige, 19-koppige personeel ontslag nam.

Edo Dijksterhuis