Programmeurs EYE weg vanwege bezuinigingen
De draconische cultuurbezuinigingen van het vorige kabinet beginnen vanaf januari voelbaar te worden. Ook in de filmwereld. Institutioneel boegbeeld EYE moet stevig schrappen en dat heeft personele consequenties. Twee van de zes programmeurs verliezen hun baan.
‘Net als alle andere kunstinstellingen heeft ook EYE vanwege de kortingen op de cultuursubsidies het afgelopen jaar — ondanks het grote publieke succes — achter de schermen moeten bezuinigen’, laat EYE weten via voorlichter Marnix van Wijk. ‘Voor de programmering van EYE betekent de inkrimping van de programmeringsafdeling: scherpere keuzes en minder bijzondere programma’s.’
Behalve personeel heeft EYE activiteiten moeten schrappen, zoals de distributie van buitenlandse arthousefilms. Het grote digitaliseringsproject Beelden voor de Toekomst is voortijdig beëindigd. En lang gekoesterde wensen gingen de ijskast in. Er komt voorlopig geen hoogleraar Filmcultuur aan de Universiteit van Amsterdam en ook het artist-in-residence programma gaat niet door.
In 2009, toen EYE zich opmaakte voor de verhuizing naar de nieuwbouw, zag de toekomst er rooskleuriger uit. Het Ministerie van OCW zei toen een extra bijdrage van 1,65 miljoen euro per jaar toe, die zou ingaan in 2013. De crisis gooide echter roet in het eten. Een jaar later kreeg EYE — per mail — te horen dat extra ondersteuning er niet meer inzat. Over 2011 en 2012 kreeg het instituut nog negen ton erbij. Maar voor 2013 en verder is een subsidieplafond ingesteld van 6,68 miljoen euro.
De directie heeft zichzelf een bezuinigingstaakstelling van tien procent gesteld. Probleem is dat de lasten voor huisvesting en activiteiten al op vijf miljoen euro uitkomen. Op huisvesting is niet te besparen — de huur wordt zelfs alleen maar hoger. De bezuiniging moet dus komen uit flexibele posten: activiteiten en personeel.
De bezuinigingen zijn extra zuur omdat EYE een buitengewoon succesvol eerste jaar heeft gedraaid in haar nieuwe gebouw aan ’t IJ. De eyecatcher aan de achterkant van het station trok 750.000 bezoekers, waarvan 361.335 betalend. Dat aantal overstijgt ruim de 200.000 bezoekers waar de begroting op is gebaseerd. Het instituut kan zich gelukkig prijzen met financiële reserves, die zijn opgebouwd door jarenlang conservatief begroten. Maar reserves raken op en inkomsten genereren uit andere bronnen — de door het kabinet heilig verklaarde markt — is in tijden van crisis makkelijker gezegd dan gedaan.
EYE staat niet alleen; het patroon van indikken, afstoten en interen is tegenwoordig meer regel van uitzondering in museaal Nederland. Het Stedelijk Museum — dat andere hoofdstedelijke museum dat bijzonder goed draait na (her)opening — zag haar subsidie van 14 miljoen naar 12,5 miljoen worden teruggeschroefd. Het resultaat was dat er afscheid moest worden genomen van 31 van de 200 man personeel. En er worden minder grote tentoonstellingen gemaakt.
Edo Dijksterhuis