Opgestaan uit de dood: De Nacht van de Wansmaak

Wanstaltige zombies, nazi-nachtzusters, het achterlijke neefje van Frankenstein, slijm, bloed en spinnen. Het kan allemaal weer. Na zeven jaar radiostilte is De Nacht van de Wansmaak teruggekeerd. Tijdens het IFFR pareren Jan ‘Mr Horror’ Doense en Jan ‘Max Rockatansky’ Verheyen de verantwoorde kwaliteitsfilms met drek uit de krochten van de wereldcinema. Daarna volgt een tournee.

Tussen 1990 en 2006 vonden zes edities plaats van De Nacht van de Wansmaak, die tienduizenden fans trokken. Maar zeven jaar geleden was de koek op, volgens de organisatoren. ‘We putten uit de archieven van EYE, het Belgisch Koninklijk Filmarchief en particuliere collecties. En die bronnen waren opgedroogd’, vertelt Jan Doense. ‘Maar er heeft zich ondertussen een digitale revolutie voltrokken waardoor er veel nieuw materiaal ter beschikking is gekomen. Er is genoeg om makkelijk om het jaar een programma te maken.’

De Nacht van de Wansmaak ‘has risen from the grave’ dus, zoals het binnenkort uit te brengen persbericht rondborstig ronkt. Doense: ‘We kunnen beeld van 35mm film, 16mm film, dvd, blu-ray, zelfs YouTube heel makkelijk overzetten op één beelddrager en daarmee op tournee. We hebben het al een keer uitgeprobeerd, drie jaar geleden toen we De geanimeerde Nacht van de Wansmaak deden tijdens het Holland Animation Film Festival, en het werkte perfect.’

Toch had Doense in eerste instantie nog moeite zijn partner in crime Jan Verheyen over te halen. ‘Jan is een hardcore believer in 35mm. Maar hij is nu overtuigd dat ook als je materiaal digitaliseert, de streperigheid en de vlekken gewoon blijven bestaan. Het ziet er net zo slecht uit als het origineel. De films die we nu presenteren variëren van totaal afgeragd 35mm-materiaal tot prachtig gerestaureerde kopieën.’

Als voorbeeld geeft Doense The Blood Waters of dr Z, één van de pronkstukken van de nieuwste Nacht van de Wansmaak-editie dat liefdevol is omgedoopt tot ZAAT. ‘Het gaat over een nazi die verandert in een onderwatermonster en dan op zoek gaat naar een partner. De film is compleet geremasterd. Dit is echt de nieuwe Plan 9 from Outer Space.’

Naast ZAAT worden bezoekers getrakteerd op onder andere de hersenen etende alien uit The Brainiac en de schaamhaar verzwelgende Neanderthaler uit The Beast in the Heat. ‘Vrijwel alles is nieuw’, vertelt Doense trots. ‘Maar we strooien er wel een paar greatest hits tussendoor.’

De aftrap voor de zevende Nacht van de Wansmaak vindt plaats op 31 januari in het Oude Luxor Theater in Rotterdam, tijdens het International Film Festival Rotterdam. Op uitnodiging van voormalig directeur Simon Field was de cinematografische freakshow van Doense en Verheyen al drie keer eerder neergestreken in de Maasstad, om tegenwicht te bieden aan alle highbrow serieuze kost die de gemiddelde festivalganger tot zich neemt. ‘We zitten tegen het einde van het festival, dan zijn mensen wel een beetje klaar met al die kwaliteit’, aldus Doense. ‘Dan is het tijd voor een lekker vette hap.’

Na Rotterdam reist De Nacht van de Wansmaak door Nederland en België. In ons land worden in ieder geval Amsterdam, Maastricht, Groningen, Tilburg, Utrecht en Enschede aangedaan. In België staan Antwerpen, Gent, Leuven, Kortrijk en Hasselt op het programma.

Edo Dijksterhuis