One Night Stand XII: Thessa Meijer

In november en december worden wekelijks nieuwe middellange Nederlandse films uitgezonden op NPO3. Ze zijn onderdeel van de twaalfde One Night Stand-reeks. Regisseur Thessa Meijer liet zich voor het vijfde personage van De dag dat mijn huis viel net zo inspireren door Alex van Warmerdam als door lelijke Belgische huizen: "Het huis is een gevoelig wezentje dat net als mensen emoties oppikt."

De films van Thessa Meijer zijn absurd en surrealistisch. Haar HKU-afstudeerfilm ging over een oude Mongoolse man die letterlijk aan een dood paard trekt. Haar nieuwe One Night Stand gaat over een huis dat zo scheef staat dat de bewoners haar eens in de zoveel tijd weer recht moeten trekken. En toch gaan respectievelijk Erkhii Mergen, or Why the Marmot Doesn’t Have a Thumb en De dag dat mijn huis viel over wereldse zaken: mensen zien voor wie ze echt zijn, door de dagelijkse sleur heen breken, ruimte geven en vinden om te groeien en te laten groeien.

Het vinden en geven van ruimte uit zich vooral in De dag dat mijn huis viel, een portret van een hopeloos gezin in een scheef, desolaat huis. Drie broers wonen daar samen met hun moeder. Zij is het middelpunt van hun wereld, hun anker in het leven en de persoon die daadwerkelijk probeert het huis rechtop te laten staan. Als zij op een nacht besluit te vertrekken laat ze haar nietsnutten van zoons aan hun eigen lot over. Ineens staan deze middelbare mannen op het voorportaal van volwassenheid. Hoe verder zonder anker? De vele scènes op de veranda en de melancholische gitaarmuziek suggereren een western, maar Thessa Meijer laat zich niet beperken door invloeden of genreconventies. Ze vindt met haar eigenzinnige, creatieve en geestige films juist een eigen kijk op de manier waarop mensen nog kunnen groeien, ongeacht hun leeftijd

De dag dat mijn huis viel


Het huis heeft een belangrijke rol in deze film. Is het net als in de films van Alex van Warmerdam een personage? "Vanaf het begin was het mijn bedoeling dat het huis een vijfde personage zou zijn dat meeleeft met de spanningen in het gezin. We hebben tijdens het schrijven nog wel getwijfeld of het huis een personage met een eigen wil is die als het ware een eigen stem heeft of dat die alleen reageert als er iets in het huis gebeurt."

Volgens mij hebben jullie voor dat laatste gekozen. "Dat klopt, al voelt het wel meer dingen aan. Het huis is een gevoelig wezentje dat net als mensen emoties oppikt. Als de familie het huis rechtop trekt, is het logisch dat het meebeweegt. En als een truck langsrijdt is het logisch dat het trilt, maar op het moment dat er emotionele trillingen langskomen kan die daar ook op reageren."

Het design van het huis is daarbij heel belangrijk. Wat waren daarbij de overwegingen? "Wat je zegt over Van Warmerdam klopt in dat opzicht wel. Hij heeft me geïnspireerd door zijn idee dat je soms een hele wereld moet scheppen om je verhaal te vertellen. Het kan veel voordelen opleveren als je die wereld zelf ontwerpt, omdat je dan precies kan filmen wat je in je hoofd hebt. De scène waarin de familie het huis omhoog trekt kan je bijvoorbeeld niet doen als je geen huis hebt dat kan bewegen. Ik had al in mijn hoofd dat het een hoog, smal huis moest worden, want als dat scheef staat lijkt het gevaar veel groter dat het gaat vallen. We wilden ook een muur waar geen ramen in zitten. Dat zie je bij veel Belgische huizen. Die regels die wij in Nederland hanteren voor het bouwen van huizen hebben zij niet. Daar mag je een huis bouwen zoals je wilt, dus je ziet daar veel meer unieke huizen. Er is de Facebookpagina ‘Ugly Belgian Houses’. Daar hebben we veel inspiratie vandaan gehaald. Daar staan hele toffe voorbeelden op van gekke raampjes en regenpijpen. Wij hebben ook een regenpijp aan de zijkant van het huis die helemaal schuin loopt. Dat soort ideeën zijn een combinatie van wat we praktisch nodig hadden voor de scènes en elementen die we mooi vonden uit de plaatjes die we zagen die ook nog budgettair haalbaar waren."

De veranda speelt een grote rol. In combinatie met de soundtrack lijkt de film soms op een western. "Mijn idee was inderdaad om het zo minimalistisch mogelijk te houden. Dat je alleen de dingen ziet die je moet zien: een reclamebord, een benzinepomp, een huis en de mensen die erin wonen. Het moest verdord en verlaten zijn omdat het gezin dat ook is. Zij zitten daar al jaren en dat zie je aan de omgeving. Ze zijn een beetje een gekke familie die buiten de samenleving staat. In de verte zie je wat gebouwen van een voorstad, maar ze staan er iets buiten in hun eigen wereldje. Dat waren de omstandigheden die ik zocht."

En toch herken je in de nietsnutten uit jouw wereld iets uit ‘onze wereld’. Steeds meer studenten en starters blijven tegenwoordig ook thuis wonen. "Die jongens zijn nooit uit huis gegaan dus ze hebben een stapje in hun ontwikkelingen gemist. Ergens hebben ze dus nog wat puberale trekjes. Ik denk ook dat als ik naar mijn ouders terug zou gaan ik meer dan hier in Amsterdam terug zou vallen in oude patronen. Het komt volgens mij vaker voor dat je met je familie toch bepaalde rolpatronen hebt van vroeger die er niet zomaar uitgaan. Je blijft als kind en ouder toch een bepaalde verhouding aanhouden."

Jouw afstudeerfilm ging over een Mongoolse superheld en nu kom je met een film over een wankel huis. Waarom zoek je dit soort absurdistische verhalen op? "De verhalen die mij aanspreken zijn niet compleet absurd, maar als het net een beetje opgetild is van de werkelijkheid dan kan dat veel vertellen over de wereld waarin wij leven op een luchtige en vaak ook grappige manier. Dat is wat ik het liefste doe. Ik begin bij een vreemd beeld, of een metafoor of een parallelle wereld die iets zegt over een personage. Met een metafoor kan je versterken hoe een personage zich voelt. De setting versterkt in deze film ook wat er in dat gezin afspeelt. Het huis is als het ware een klankkast van hun emoties."

Hugo Emmerzael

De dag dat mijn huis viel wordt op 24 november om 21:25 uitgezonden op NPO3.