One Night Stand X: Flynn von Kleist

‘Dat gevoel alsof je op een treinrails zit en maar door blijft stormen’

One Night Stand, de jaarlijkse serie films van vijftig minuten, bestaat tien jaar. Deze week zijn de nieuwe films te zien op NPO3. Met Patagonia maakte regisseur Flynn von Kleist een tragische road movie opgenomen rondom Zandvoort aan Zee, waarin een crimineel gezin moet reizen omdat ze simpelweg geen thuis hebben. Vader Mike, moeder Stella en zoon Noah zijn tijdens die tocht zonder moreel kompas tegelijkertijd dader en slachtoffer van hun misère. "Dit is de tegenhanger van een droom."

Hoe is het idee van Patagonia ontstaan? "Het verhaal van deze film is eigenlijk heel langzaam gegroeid. Het begon allemaal bij een overkoepelend thema, waar ik met mijn scenarist Lenina Ungari op verder wilde borduren. In het begin was het dus heel erg zoeken naar wat voor een stap we zouden willen zetten met ons verhaal."

Wat was het overkoepelende thema dan? "Ik denk dat ontheemding het beginpunt was, omdat we die ontheemding ook allebei hebben gekend in ons leven. Dat heeft ons naar elkaar toegebracht om samen te gaan werken. Dit thema kwam namelijk ook al bij onze eindexamenfilm ter sprake. Met Patagonia zijn we dus eigenlijk teruggegaan naar het punt waar we elkaar het beste kennen."

In je vorige interview met de Filmkrant vertelde je dat je films voortvloeien uit locaties. Hier is eigenlijk geen vaste locatie, maar zwerven de personages juist rond. "De locatie was inderdaad het anker van de eindexamenfilm. Bij deze film gingen we juist nadenken over hoe het zou zijn als je niet zo’n anker zou hebben, als je compleet los zou staan van de wereld. Uiteindelijk gaat het daar ook over; over mensen zonder anker die naar een mirage proberen te reizen die wel zichtbaar is aan de horizon, maar nooit dichterbij komt. Toen we over het verhaal gingen praten kwamen we op het punt waar die mensen terecht zouden komen, fysiek gezien dan. Ik was al wel bekend met Zandvoort aan Zee. Ik denk dat ik instinctief geneigd ben om aan dat soort plekken in Nederland te denken omdat ze lijken op wat ik gewend was in Ierland tijdens mijn jeugd. Zandvoort is zo een plek die ontheemdheid en anonimiteit in zich heeft."

Dat past bij het verhaal over de schuld en verantwoordelijkheid van mensen die zowel dader als slachtoffer zijn. "Dat is het paradoxale wat voor mij verweven zit in familie. Ik denk dat ik die tegenstrijdigheid heel goed herken. Door mijn eigen situatie voelt het soms alsof ik jong oud ben geworden, omdat ik jong werd geconfronteerd met de gevolgen van de keuzes van mijn ouders. Zo voelde een groot deel van mijn verleden. In de film kwamen we dus ook terecht bij de destructieve en duistere kant die de personages met zich meebrengen. Dit is de tegenhanger van een droom, als het ware."

Flynn von Kleist

Heb je tijdens het maken van de film je ook ontheemd gevoeld? "Tijdens de opnames liep ik veel in de schoenen van mijn cast en crew. Je gaat samen met hen op pad en je hebt zo weinig middelen dat je met een paar mensen op heel intens niveau moet werken. Automatisch ben ik dan wel geneigd om te proberen in het leven van de personages te springen en hun gevoel zo goed mogelijk te snappen. Ik ben ook veel op zoek gegaan naar plekken waar een soort eenzaamheid in zit, naar de schoonheid in lelijkheid. Veel mensen vinden Zandvoort erg lelijk, maar ik vind die lelijkheid van Zandvoort juist prachtig."

Er zit een scène in Patagonia waarin twee personages reflecteren op tijd en het leven. Hoofdpersonage Stella zoekt verandering en wilt nooit stilstaan, terwijl een boswachter juist kracht put uit het constante. Waar sta jij in dit filosofisch debat? "Ik geloof in wat de boswachter zegt. Uiteindelijk is het de uitdaging om het te doen met wat je hebt. Om het leven aan te gaan waar je ook maar bent en daar het beste van te maken, in plaats van de hele tijd het leven voor je uit te schuiven zoals de hoofdpersonages dat doen. Daarom eindigt de films zoals hij eindigt, omdat je dat niet eeuwig kan volhouden. Dat is ook wat Stella uiteindelijk ontdekt. Dat ze – hoe goed of slecht het ook is – eindelijk wilt beginnen met iets, in plaats van alles uit te stellen. Ik geloof in die uitdaging en in  dat het veel goeds met zich mee kan brengen."

Terwijl Mike daar helemaal niet in gelooft… "Precies. Ik vind het interessant dat alle personages samengevoegd eigenlijk een stabiel personage vormen. Mike representeert een kant die ik ook supergoed ken. Dat gevoel alsof je op treinrails zit en maar door blijft stormen en nooit achter je kijkt om te zien wat je volgt. Daarom kan ik ook met Mike meeleven, maar aan de andere kant wil ik ook laten zien dat hij duisterheid met zich meebrengt. Dat hij een prijs voor zijn keuzes betaalt."

En wat is de rol van het zoontje Noah hierin? "Vanuit mijn eigen ervaringen ken ik zijn perspectief het beste van allemaal. Ik was dat kindje dat nog niet de vrije keuze had om zelf invloed te hebben over de koers van zijn leven. Noah, als personage, komt er eigenlijk het slechtst vanaf. Ondanks dat er veel liefde voor hem is van zijn ouders, zal hij de wrange vruchten plukken van hun conflicten. Zijn leven wordt overhoop gegooid, want hij krijgt conflicterende boodschappen, principes en belangen opgelegd. Dat is eigenlijk heel schrijnend voor zo’n kind, maar ik vind het ook heel ontroerend. Tijdens het filmen kreeg ik dan ook een sterke band met Zeger Devillé, de jongen die Noah speelt. Hij durfde zich heel kwetsbaar op te stellen. Het was heel ontroerend om hem op de set alles zo te zien incasseren. Het was ook wel heel lastig voor mij. Het was alsof ik naar mijzelf op de set aan het kijken was."

Hoe was het voor je om al deze ideeën in een film van 45 minuten te kunnen gieten? "Dat was voor mij heel bevrijdend. Ik snak al langer naar adem op dit gebied. Naar de mogelijkheid om uit te proberen wat die lengte kan brengen. Ik heb tweemaal een filmschool gedaan, dus gedurende die tijd zat ik steeds vast aan regels en maximale lengtes van 25 minuten. Dit voelde heel erg als een sprong, als een kans om echt meer aan de haal te gaan met tijdsverloop en alle dingen die daarbij komen kijken. Het is uitermate fijn geweest om daar in die zin mee te kunnen gaan spelen. Ik zie het nu als een soort onderzoeksmogelijkheid, een opzet naar nog meer."

Hugo Emmerzael

Patagonia werd uitgezonden op 5 oktober en is nog te zien op de website van NPO.