Onderhandelingen auteursrechten afgebroken maar deur staat open

Vanaf de zomer zijn er onderhandelingen gaande over de kabelvergoedingen voor filmmakers. Vorige week werden ze echter afgebroken. De RODAP, de vereniging van producenten, omroepen en distributeurs van radio- en televisieprogramma’s, keurde de voorgestelde regeling af. Ter overbrugging is er een fonds van 15 miljoen euro opgericht, maar volgens RODAP-voorzitter Medy van der Laan ‘kunnen we direct weer aan de onderhandelingstafel’.

Het mag inmiddels een slepende kwestie heten. Zo’n twee jaar geleden liep het toenmalige contract over auteursrechtelijke vergoedingen af en lukte het kabelaars en filmmakers niet om tot een nieuwe overeenkomst komen. En dus stopten de betalingen aan makers helemaal. Die lieten het er niet bij zitten en stapten naar de rechtbank, waar ze gelijk kregen. Inmiddels was ook de politiek zich met de zaak gaan bemoeien: een nieuw wetsvoorstel is in de maak. Oorspronkelijk stond het onderwerp voor gisteren op de agenda, maar het is nu uitgesteld tot de derde week van januari.

In afwachting van het nieuwe wetsvoorstel verzocht het ministerie de botsende partijen om tafel te gaan zitten en zelf een regeling in elkaar te draaien. Die kwam er ook met hulp van een onafhankelijke voorzitter, maar niet eentje waar de RODAP zich in kan vinden. ‘Over een groot deel van de vergoedingen zijn we het eens geworden’, zegt Medy van der Laan. ‘Alleen voor het kleine deel van de vergoeding voor on demand-diensten is nog geen overeenstemming.’ Hanneke Verschuur van Lira (scenarioschrijvers), die samen met Vevam (regisseurs) en NORMA (acteurs) de onderhandelingen voert in naam van de makers, stelt dat zij ‘op hoofdlijnen akkoord zijn met het voorstel van de voorzitter’.

Bij gebrek aan een wet of overeenkomst heeft de RODAP nu een fonds opgezet. Van der Laan: ‘Wij hebben steeds gezegd dat we per 1 januari 2015 de vergoeding waar de makers aanspraak op kunnen maken te willen betalen. De vergoeding voor makers zou gebaseerd zijn op de nieuwe wet, maar die laat nu op zich wachten. Dat kan nog wel een half jaar duren. Wij vinden het zeer ongewenst dat door het uitblijven van een overeenkomst de makers nog langer op hun geld moeten wachten. De uitwerking van het fonds wordt nu ter hand genomen. De regels en het bestuur krijgen nu vorm en worden in de eerste maanden van volgend jaar bekend gemaakt.’

‘De voorgestelde constructie gaat aan onze wensen voorbij’, stelt Verschuur echter. De makers regelen de betaling liever zelf, zoals ze tientallen jaren hebben gedaan via hun collectieve belangenorganisaties. ‘Die organisaties zijn er al, de structuren zijn er al. En ze worden bestuurd door makers.’

Op websites als die van het Cultureel Persbureau wordt Van der Laan hard aangepakt — ze zou ‘schrijvers naaien’. Maar de toon in het overleg is veel voorzichtiger, de onderhandelingsstrategie omfloerst. Logisch ook, want deze partijen zijn tot elkaar veroordeeld en niemand is gebaat bij keiharde confrontaties die langdurig de relaties verstoren. Vandaar ook dat het RODAP-persbericht over het afbreken van de onderhandelingen zo feestelijk vermomd was als goed nieuws over een fonds voor makers.

‘Uit het persbericht van RODAP spreekt de hoop dat we snel weer aan tafel kunnen’, beantwoordt Verschuur de vraag of de onderhandelingen nieuw leven worden ingeblazen. ‘En wij delen die hoop. Het einddoel is een regeling waar we een paar jaar mee vooruit kunnen.’

Ook Van der Laan steekt nadrukkelijk de hand uit. ‘Er zijn geen voorwaarden voor hervatting van de gesprekken wat ons betreft. We kunnen direct weer aan tafel. Wij hebben steeds gezegd dat we alleen met elkaar, aan de onderhandelingstafel, overeenstemming bereiken over de vergoedingen die recht doet alle partijen. Ondertussen vinden wij het belangrijk dat de makers niet eindeloos moet wachten op geld waar ze aanspraak op kunnen maken.’

Edo Dijksterhuis