Niet één, niet twee, maar drie sportfilmfestivals

Het wielrenseizoen is weer in volle gang, koning Voetbal is ontwaakt uit z’n winterslaap en op 18 april breekt de Nationale Sportweek uit. Zweet en drama — een combinatie die het ook goed doet op het witte doek. Onafhankelijk van elkaar worden er de komende anderhalve week twee nieuwe festivals georganiseerd over sportfilms. Eerst in Rotterdam, daarna in Amsterdam. In mei volgt Leiden.

Een sneak preview van Rumble in Rotterdam, over de hernieuwde kennismaking tussen Rudy Koopmans en Alex Blanchard die elkaar in 1982 in Ahoy troffen voor de strijd om de Europese bokstitel. Cruijff gaat vreemd over het seizoen dat de Messias uit Betondorp het shirt van aartsvijand Feijenoord aantrok. Een documentaire over hardloper Jan Knippenberg, die in 19 dagen van zijn woonplaats Hoek van Holland naar Stockholm wil rennen. Terugblikken met Nederlandse Tour-helden van weleer. En in 3D mee op de crossfietsen van een stel jochies uit een Londense achterbuurt die in 1WayUp: The Story of Peckham BMX zich via de sport een weg uit de armoede vechten.

Het is een kleine greep uit de 38 films die geprogrammeerd staan voor het Sportfilmfestival dat vanavond in het Rotterdamse Cinerama begint en loopt tot en met 11 april. Michel van Jaarveld van het organiserende Rotterdam Topsport typeert het programma als ’typisch Rotterdams’. ‘Op donderdag staat het boksen centraal, dat met Bep van Klaveren en Don Diego Poeder een stevige traditie heeft in de stad. Vrijdag draait om wielrennen. De Tour de France ging in 2010 van start in Rotterdam en de eerste etappe na de proloog van dit jaar loopt twee keer over de Coolsingel. Zaterdag, een dag voor de marathon van Rotterdam, is gewijd aan hardlopen. Maar daarnaast hebben we natuurlijk ook nog films over voetbal, paardensport en extreme sports zoals BMX en skaten.’

Iedere avond worden er talkshows gehouden, met Wilfried de Jong als gastheer. Donderdag heeft hij kickbokser en actrice Lucia Rijker, voormalig Studio Sport-anchor Annette van Trigt en Rudy Koopmans te gast. Op zaterdag schuift John Graham aan, de Schot die 35 jaar geleden de allereerste marathon van Rotterdam won.

Uit de voorverkoopcijfers komt het wielrennen als meest populaire filmsport naar voren. Voor Pantani — The Accidental Death of a Cyclist, een documentaire over de in 2004 vroegtijdig overleden Italiaanse renner die in 1998 zowel de Tour de France als de Giro d’Italia op zijn naam schreef, zijn al ruim 220 kaarten verkocht. In totaal hoopt Van Jaarsveld zo’n 1500 tot 2000 bezoekers te trekken. ‘Als het publiek enthousiast is, maken we er een jaarlijkse traditie van.’

Bij het International Sports Film Festival Amsterdam (ISFFA) weten ze al voor het startschot op 17 pril dat dit een meerjarig evenement wordt. Het thema van de debuuteditie luidt ‘Creating Legends’. ‘Daar hebben we specifiek twee films over sportlegendes op geselecteerd: Messi (2015) en Senna (2011)’, vertelt Jelle Raven, die samen met Hans Vervoort het festival organiseert in Het Ketelhuis in Amsterdam. ‘Helden worden geboren en legendes gecreëerd. Op het moment dat Robin van Persie zijn wereldgoal maakt, wordt hij een held. Het zijn de verhalen die de media er omheen spinnen, die hem tot legende maken. In die zin zijn sport en media nauw verbonden en sluiten eigenlijk al onze films aan bij het thema.’

Het programma van het ISFFA beslaat zo’n twintig titels. Een paar — For the Love of Mud en Next Goal Wins bijvoorbeeld — zijn ook in Rotterdam te zien. ‘Er is een beetje overlap’, erkent Raven. ‘Maar er is overleg geweest en onze programma’s bijten elkaar niet. Ze versterken elkaar eerder. Wij hebben niet zoals in Rotterdam de films gekozen op basis van een specifieke sport. We hebben vooral gezocht naar goede films, liefst van recente datum.’

De sporten die in het Ketelhuis aan bod komen variëren van bodybuilding (Generation Iron) tot skateboarden (Zombie: The Resurrection of Tim Zom) en van ijshockey (Red Army) tot snowboarden (Far from Home en The Crash Reel). Raven: ‘Natuurlijk zijn bepaalde sporten meer mediageniek dan andere, maar als de film vakkundig gemaakt is, kan ook een verhaal over schaken overtuigen als sportfilm.’

Ook in Amsterdam wordt gehoopt op zo’n 1500 bezoekers. En net als in Rotterdam worden talkshows met bijzondere gasten ingezet als lokmiddel. Zo wordt na de vertoning van Next Goal Wins, over de coach die het voetbalteam van Samoa — volgens de FIFA-ranking het slechtste op aarde — die zijn mannen eindelijk eens aan een overwinning helpt, een gesprek gevoerd met Peter Maas. Maas was korte tijd, deels samen met Foppe de Haan, coach van het bijna net zo beroerde team van Tuvalu.

Wie hierna nog steeds geen genoeg heeft van sportfilms, kan in mei afreizen naar Leiden. Ter ere van het 25-jarige bestaan van de marathon van Leiden organiseert het Leiden International Film Festival (LIFF) op 14, 15 en 16 mei in het Kijkhuis een eenmalig sportfilmfestival. Het programma, dat wordt overgelaten aan publieke suggesties, is nog niet bekend gemaakt.

Edo Dijksterhuis

Sportfilmfestival: 9 t/m 11 april in Cinerama, Rotterdam
International Sports Film Festival Amsterdam: 17 t/m 19 april in Ketelhuis, Amsterdam
Sport Film Festival 2015: 14 t/m 16 mei in Kijkhuis, Leiden