Margien Rogaar over telefilm BON VOYAGE

Als vierde van de telefilmreeks 2011 brengt Margien Rogaar bon voyage. De persoonlijke film vertelt over familieverbanden. Rogaar: "Hij vormt een tweeluik met au cigogne (2008)."

In die One Night Stand-film van haar zie je ook hoe verschillend mensen omgaan met een onverwachte verandering en de invloed daarvan op de onderlinge verhoudingen. "De losse structuur van die films hanteerde ik al bij mijn afstudeerfilm meisje, jongen, ijsje (2002). Elke scène moet voor mij een kort verhaal zijn. Daar gaan we nu een stapje verder in."

bon voyage begint met een volgepakte auto en een gezin dat klaar is voor de vakantie. Eén telefoontje verandert de plannen, want opa blijkt een ver gevorderd stadium van kanker te hebben. "Familieverbanden hebben me altijd al geïnteresseerd", vertelt Rogaar. "In dit verhaal wordt een moeder weer een dochter." Het tegenstrijdige daarvan kent Rogaar: "Je wilt gelijkwaardig zijn aan je ouders, maar dat lukt niet. Als je je laatste ouder verliest, lijkt me dat echt een schakelmoment. Je bent plotseling zelf de oudste generatie."

Gelijktijdig zie je hoe de zevenjarige Jasmijn (Scyler Eijgermans) haar opa Bob (Hans Croiset) dwingt om na te denken over de dood. "Bij ons thuis hebben we geen metaforen voor de dood", legt Rogaar uit. "Daardoor praten we er eigenlijk niet over. Bob doet dat ook niet, omdat hij, net als wij, nergens in gelooft." Maar Jasmijn blijft doorvragen. Daardoor moet hij wel. "Hij vertelt haar dat je als je doodgaat verteerd wordt door micro-organismen. Dat weet ik nog van mijn opa; die praatte ook zo. In de details, in het alledaagse, lijkt Bob op hem. Daar ga ik altijd naar op zoek in personages. Naar karaktereigenschappen die ik bij mezelf herken of bij mijn omgeving."

Het bleek lastig om van Croiset een strenge grootvader te maken. "Natuurlijkerwijs deed hij heel lief tegen dat jonge meisje, maar dat wilde ik juist niet", zegt Rogaar. "Bob behandelt zijn kleindochter als een gelijke. We moesten zorgen dat er niet alleen een nukkige, oude man overbleef, maar een interessante, oudere man, die zich niet aanpast."

Rogaar ziet het meeste van zichzelf terug in de twaalfjarige zoon Jochem (Casper van Rijnberk). Jochem spreekt bandjes in over geheime schatten en de boomhut die hij samen met zijn beste vriend samen gebouwd heeft. "Zo’n outsider zijn, dat herken ik wel. Dat je kind wil blijven, ook al weet je dat dat niet haalbaar is. En ik was ook altijd zulke verhalen aan het vertellen over wat ik aan het doen was."

Laura van Zuylen