Lowbudget passieproject haalt zalen van Vue en Pathé

Daan Blommers verfilmde een bijna vergeten Brabants oorlogsdrama. Het resultaat slaat niet alleen aan bij bewoners van de Peelregio waar het verhaal zich afspeelt, maar is nu ook opgepikt door Vue en Pathé. De 24-jarige regisseur/scenarist maakte de film Burgemeestersmoord zonder professionele cast en crew, distributeur of noemenswaardig budget.

Op 14 augustus 1944 worden Piet Smulders en Willem Wijnen, burgemeesters van Someren en Asten, opgepakt door de SS. Samen met de anti-Duitse ondernemer Frans Eijsbouts worden ze over de Kanaaldijk richting Weert gereden. Als vergelding voor de aanslag van het verzet op twee landwachters worden ze tussen Sluis 12 en Sluis 13 voor de auto gezet en neergeschoten. Alleen Eijsbouts overleeft het door in een greppel te rollen en zich dood te houden.

Oudere bewoners van de Brabantse Peelregio kennen het verhaal van de burgemeestersmoord nog wel, maar jongere generaties weten vaak niet precies waar het later opgerichte monument langs het kanaal voor staat. Reden voor de Stichting Wehrmachthuisje Someren-Heide om lokale filmmaker Daan Blommers te vragen het verhaal tot leven te brengen. “Ik ben pas 24 en wist er ook het fijne niet vanaf”, geeft die toe. “Maar ik heb uitgebreid met de nabestaanden gesproken en Ad van Seggelen van het Wehrmachthuisje heeft uitgebreid onderzoek gedaan bij het Nationaal Archief in Den Haag. Toen wist ik: dit verhaal verdient een film.”

Met al die research had Blommers echter nog geen speelfilm in handen. “Ik ben geen documentairemaker”, stelt hij. “Dus heb ik de creatieve vrijheid genomen om dit op waarheid gebaseerde verhaal een beetje te romantiseren. Ik heb andere oorlogsverhalen uit de Peelregio aan het scenario toegevoegd, bijvoorbeeld over verzetsheld Fris de Bruijn, die bij de sabotage van een spoorlijn werd betrapt en ter plekke werd geliquideerd. Maar ik had nog iets nodig om al die losse verhalen aan elkaar te knopen. Daarvoor bedacht ik een gezin, waarvan zoon Jan de hoofdrolspeler is. Hij wil iets doen tegen het onrecht maar weet niet wat. Zijn broer heult met de Duitsers en zijn zus is – zonder dat iemand het weet – actief voor het verzet.”

Hoewel Burgemeestersmoord in eerste instantie gaat over de historische gebeurtenis die diepe wonden sloeg in de gemeenschap van Someren en Asten, gaat de film volgens Blommers vooral over leiderschap. “Jan stort zich roekeloos in het verzet en voelt zich beter dan de burgemeester. Pas later realiseert hij zich hoe die continu afwegingen moet maken. Dat hij voor de dorpelingen moet opkomen maar ook weer niet te ver kan gaan omdat hij anders wordt afgezet en een NSB-er hem vervangt.”

De totstandkoming van de film zegt ook het nodige over Blommers’ eigen leiderschap. De regisseur debuteerde al op z’n 16^de met Van je familie moet je het hebben. Hij volgde een opleiding aan de Dutch Filmers Academy, is momenteel parttime in dienst bij een lokaal accountantskantoor en maakt met zijn bedrijf Kameleon Films bedrijfsfilms en andere commerciële producties. Burgemeestersmoord is zijn grootste productie tot nu toe.

Die kon worden gemaakt met steun van de gemeente en sponsors uit het Brabantse bedrijfsleven. Blommers schat het totaalbudget van zijn film op “bijna een ton”, maar veel locaties en diensten kreeg hij om niet – “de gunfactor voor dit project was heel hoog”. Wat ook de kosten drukte: niemand die aan de film meewerkte, kreeg betaald. Het is een 100% passieproject.

Ook de cast – inclusief 291 figuranten – bestaat uit louter vrijwilligers. “De acteurs hebben we geworven via sociale media en advertenties in lokale kranten”, vertelt Blommers. “Er kwamen veel leden van toneelverenigingen op af maar ook mensen die nog nooit hebben geacteerd. Het mooiste is dat Frans Eijsbouts, de textielfabrikant die de aanslag overleefde, wordt gespeeld door zijn eigen kleinzoon.”

De première van Burgemeestersmoord vond op 20 september plaats in Theater De Ruchte in Someren. Sinds die tijd is de film op achttien plekken vertoond en zijn al meer dan 10.000 kaartjes verkocht. Bij gebrek aan een distributeur besloot Blommers zelf met zijn film de boer op te gaan. “We willen zoveel mogelijk mensen bereiken met dit verhaal, dus trokken we de stoute schoenen aan en hebben we de grote bioscopen gebeld met de vraag of ze interesse hadden.” Vue hapte toe en draait de film nu in Eindhoven, Den Bosch en Kerkrade. Inmiddels draait Burgemeestersmoord ook in Pathé-filialen in Brabant en Limburg.