Lichting 2015: Anthony van der Meer

‘Spionage is tricky’

Wie zijn de regisseurs van de toekomst? De hele zomer verschijnen er interviews met afgestudeerde regisseurs uit de lichting van 2015. Geïnspireerd door de diefstal van zijn telefoon, onderzocht de aan de Willem de Kooning Academie afstuderende Anthony van der Meer (22) of het mogelijk is het leven van een telefoondief via de gestolen telefoon te volgen. Het bleek mogelijk. Maar in een mengeling van computerbeelden, foto’s, found footage en guerilla-opnames schetst Find My Phone uiteindelijk een portret van veel meer dan een nietsvermoedende dief. "Hoeveel deel je met zo’n apparaat, zonder dat te weten?"

Door Sacha Gertsik

Find My Phone bestaat uit heel veel verschillende soorten materiaal. Hoe heb je ervoor gezorgd dat de film een geheel werd? "Als je zo’n soort film gaat maken, dan moet je er goed over nadenken hoe je voorkomt dat het een bij elkaar geraapt zooitje wordt. Je moet een concept doorvoeren. Deze film heeft twee delen. Het eerste deel, dat zich in het verleden afspeelt, kon ik vrij goed stileren. Dat kon ik behandelen als een fictiefilm. Voor het tweede deel, het deel dat zich in het heden afspeelt, moest veel guerilla-achtiger gefilmd worden. Soms moest ik gewoon opeens filmen. Kreeg mijn vriendin opeens een camera in haar handen, terwijl ze nog nooit had gefilmd. ‘Zo moet je scherpstellen’, en hup aan de slag! Op zo’n moment gaat het verhaal voor alles. Om het toch goed aan te laten sluiten bij het eerste deel, heb ik doorgevoerd dat de kijker met mij meekijkt. Dus ook bij de visuele effecten, zoals het in beeld brengen van een digitale kaart, heb ik de pixel zichtbaar gelaten, omdat je dan meer het gevoel hebt dat je meekijkt. Hoe ik zelf het verhaal ervoer terwijl het zich ontvouwde had daarom ook invloed op hoe ik het uiteindelijk stileerde."

Hoe was het voor jou om die film te maken? "Best wel heftig. Ik stond ermee op en ik ging ermee slapen. Ik kreeg steeds meer het gevoel dat ik deze man kende, omdat ik via zijn telefoon zo direct in zijn leven kon kijken. Wat dat betreft is spionage tricky. Het gevoel kan ontstaan dat je veel controle hebt over iemand. En bovendien voel je constant die spanning: zou hij het door hebben? Het had dus ook invloed op mij."

Heb je er daarom voor gekozen zelf prominent in de film te figureren? "De film gaat over het proces waar ik doorheen ging. Het was aan het begin niet mijn idee om mezelf in de film te houden, ik nam gewoon alles op om later zeker te weten dat alles wat ik in de film stopte ook klopte. Tijdens het monteren gebruikte ik dat materiaal eerst als placeholder. Maar naarmate de montage vorderde, begon dit steeds meer een stijl te worden. Uiteindelijk heb ik de hele film toegespitst op het gevoel dat ik kreeg, die eenzijdige band die ik uiteindelijk met de dief opbouwde. Film is emotie, dus het leek me interessant om mijn eigen emotie tegenover dit eendimensionale personage te plaatsen. Bovendien schond ik zijn privacy natuurlijk enorm, dus ik vond het hypocriet om dan dingen van mezelf niet te laten zien."

Gaat deze film daar voor jou over — over privacy? "In eerste instantie gaat het over wat er gebeurt met een gestolen telefoon. Het is een portret van iemand die een telefoon steelt. Maar het gaat ook over bewust worden van wat je eigenlijk allemaal met een telefoon deelt. Ik heb zoveel informatie over hem kunnen achterhalen, alleen omdat hij een telefoon in zijn broekzak heeft die hij af en toe gebruikt. Wat nou als dat op dit moment ook bij mij gebeurt? Hoeveel deel je met zo’n apparaat, zonder dat te weten?"

Heb je het idee dat wij veel meer prijsgeven via onze telefoon dan we denken? "Dat weet ik wel zeker. Toen ik op zoek ging naar een manier om een gestolen telefoon te bespieden, heb ik ook de illegale manieren onderzocht. Daarvoor deed ik research op het deep web [het deel van het internet dat niet te doorzoeken is via zoekmachines zoals Google, en daardoor voor het merendeel van de webgebruikers onzichtbaar blijft, SG]. Daar is een hele markt aan telefoonvirussen die precies doen wat ik in de film laat zien. Dat zou je niet zeggen, maar als je het ziet is het confronterend."

Kwam hier een drijfveer om de film te maken uit voort? "Ten eerste wilde ik gewoon mijn nieuwsgierigheid stillen. In Amsterdam worden per dag zeventien telefoons gestolen waar aangifte van wordt gedaan. Wat gebeurt er met al die gestolen telefoons? Maar aan de andere kant wilde ik ook dat stukje bewustwording erin stoppen. Zo van: weet wat je deelt."