L’appel des 50: Red de fysieke media!

Phase IV

“De fysieke media bevinden zich in woelig water.” Die vaststelling zette de Franse dvd- en Blu-ray-uitgevers aan om zich te groeperen in ‘L’appel des 50’. Hun oproep om “een waardevolle schakel in het leven en de verspreiding van films te beschermen” ging niet onopgemerkt voorbij. Een week na de lancering mag een delegatie gaan uitleggen hoe beroerd de sector van de fysieke dragers er aan toe is. Dat ‘woelig water’ blijkt een understatement.

“Ik moet zeggen dat dvd voor mij van onschatbare waarde was tijdens de lockdown”, zegt filmmaker Bertrand Tavernier in een tekst opgenomen bij ‘L’appel des 50′. “Magnifiek gerestaureerde grote films terugzien, met dank aan een pleiade Franse uitgevers, bezorgde me meerdere geweldige avonden. Ook al omdat de dvd’s vaak uitermate boeiend bonusmateriaal bevatten.”

Ongelijk heeft Tavernier niet. Alleen al in de beginmaanden van 2020 waren er onder meer unieke boxen van Phase IV (met het originele einde van Saul Bass) en Parasite, restauraties van Lola Montès, La ronde (beiden van Ophuls) en Souvenirs d’en France (Téchiné), werden cultfilms als Pursued (Walsh), Castle Keep (Pollack) en The Undercover Man (Lewis) onder het stof vandaan gehaald, kreeg Domino (De Palma) eindelijk een release terwijl de volgspot op Sirk, Mizoguchi en Ozu werd gericht.

Kortom, l’édition vidéo dvd, Blu-ray is een actieve en creatieve sector in Frankrijk. Tot de strenge Franse lockdown er stevig inhakte. Een omzetverlies van 75 procent trof de volledige ‘ketting’ (ontwerp, productie, distributie, promotie) terwijl de huidige exit uitermate moeizaam verloopt, onder meer omdat de institutionele klanten (bibliotheken, scholen) het laten afweten. Bovendien wordt een verdere daling van de ‘commerciële waarde’ van fysieke dragers voorspeld.

Alarm
Deze neergang zette vijftig video-uitgevers, van Potemkine Films, Carlotta Films en Rimini Editions tot Studio Canal en Wild Side, aan om gezamenlijk alarm te slaan. Op 3 juni riep de spontaan ontstane groep, die de volgende dagen aangroeide tot ruim zestig uitgevers, via de ‘L’appel des 50′-verklaring op om een noodhulpplan te creëren. Net als in Frankrijk gebeurde voor die andere fysieke drager, het boek, met steunmaatregelen voor zo’n 5 miljoen euro. De ondertekenaars voelden zich genegeerd omdat het Centre National du Cinéma wel producenten, distributeurs en zaaluitbaters uitnodigde maar hen vergat. Waardoor hun specifieke penibele toestand buiten beeld dreigde te blijven. De boodschap kwam aan en ondertussen kregen de dvd-uitgevers van het CNC de vraag een delegatie samen te stellen voor overleg over het behoud en de herlancering van de sector.

Naast de sterk verminderde inkomsten door de coronacrisis voelen de uitgevers ook op langere termijn de bui hangen. Het al onder druk staande systeem van de releasevensters kreeg klappen en met de gewenning aan online kijken dreigt de fysieke drager zijn plaats in de keten te verliezen. Ook al omdat de perceptie ontstond dat het verhaal van die fysieke drager de kroniek van een aangekondigde dood is geworden.

Verzamelobjecten
Om een nieuw momentum te creëren wijst ‘L’appel des 50’ op de troeven van dvd/Blu-ray. Het feit dat het gaat om mooie, duurzame en lang beschikbare verzamelobjecten. De educatieve waarde van het opgenomen bonusmateriaal (op dat vlak speelt Frankrijk samen met Groot-Brittannië een voortrekkersrol). De bijdrage aan cinefilie maar ook aan de democratisering van cultuur door bereikbaarheid via mediatheken. Ten slotte onderstrepen ze ook “het door Christopher Nolan en Martin Scorsese benadrukte innovatieve karakter van Ultra HD 4K waardoor een film te zien is op een manier die de auteur respecteert.”

“Geen medium vervangt een ander, alle dragers zijn complementair”, stellen de ondertekenaars van ‘L’appel des 50’. “Dvd maakt reeds levendige films nog meer levendig en onmisbaar”, besluit Tavernier. “Laat ons cinema ontdekken en herontdekken. Het universum is ruim, het aanbod gevarieerd, van Bergman tot Kurosawa, van Michael Powell (de Britse cinema is een bron van verzet tegen de epidemie genaamd totalitarisme) of van Comencini tot Ozu.” Conclusie van de (60 geworden) 50: “Red de fysieke drager!” À suivre.