Lance Weiler, ervaringsontwerper

Webinstallatie Body/Mind/Change is de filmervaring van de toekomst: een interactief drama waarin de kijker zelf de hoofdrol speelt. Lance Weiler, de creatieve genius, zoekt naar onontgonnen wegen om verhalen te vertellen. 

Hij behoort tot de gezichtsbepalers van Hollywood. De gezaghebbende tijdschriften Wired, Business Week en Indiewire noemden hem in één adem met George Lucas, James Cameron en Steve Jobs. Net als deze technologisch pioniers transformeert Lance Weiler de definitie van cinema. Rond zijn kortfilm Pandemic 1.0 creëerde hij een zogenaamde alternate reality game, waarin de verhaallijnen en personages verder werden uitgediept. Duizenden mensen verzamelden zich een week lang op Sundance, om samen de uitbraak van het mysterieuze virus uit de film op te lossen.

Hoewel Weiler zijn carrière begon als cameraman, noemt hij zichzelf allang geen filmmaker meer. Hij verkiest de titels ‘verhaalarchitect’ en ‘ervaringsontwerper’. Weiler mixt in zijn projecten een brede waaier aan media en vertelvormen. Hij combineert filmbeelden met de interactiviteit van het web, gebruikt datavisualisaties en integreert mobiele apparaten in zijn games, die zich daarmee afspelen in de reële en de virtuele wereld.

Slim gebruik van technologie staat aan de basis van Weilers succes. Dat maakt het ook zo opvallend dat hij in Body/Mind/Change de nieuwe technologie ook kritisch tegen het voetlicht houdt. Wie het lef heeft om op de gelijknamige website de psychologische vragen en tests te doorlopen (best confronterend), neemt de eerste horde naar een Personal-On-Demand (POD): een implantaat waarmee je uitgroeit tot een cyborg à la de films van David Cronenberg. Weiler bevraagt de fusie tussen mens en machine. In hoeverre willen we onze levens laten sturen door technologie? Brengt dat de oplossing voor onze problemen dichterbij?

Deze boodschap is in het bijzonder gericht aan de jonge generaties, vergroeid als zij zijn met hun hippe gadgets. Weiler begrijpt als geen ander dat de lineare bioscoopervaring voor hen niet meer genoeg is. Jongeren willen een verhaal niet passief ondergaan, maar er actief invloed op uitoefenen. De film als videogame. In de webdocumentaire Bear 71 kruipt de kijker in de huid van een boswachter in een Canadees nationaal park. En bezoekers van de multimediaversie van Head Trauma ontvingen tijdens en na afloop van de horrorfilm bedreigende telefoontjes en sms-berichten. "Ik wil mensen storen", luidde Weilers masochistische uitleg.

Als transmediaal verhaalarchitect werkt Weiler samen met creatieve geesten uit uiteenlopende disciplines. Van scriptschrijvers tot softwareontwikkelaars en van data-analisten tot marketeers. De uitdaging, aldus Weiler in een recente column in Filmmaker Magazine, is hen op één lijn te krijgen, zodat hun visies en ideeën elkaar versterken. Daarom organiseert hij ’21e eeuwse schrijfkamers’, waarin hij zijn team rond de tafel brengt voor discussies en workshops. De directe interactie creëert verbondenheid, wat het ontwikkelingsproces versnelt.

Creatief, beschouwend en zelfbewust: Weiler is niet alleen filmmaker, maar ook filosoof. Een kritisch denker over hoe technologische ontwikkelingen de filmtaal beïnvloeden. Weiler zit dan ook in de denktank over de (digitale) toekomst van film van de New York Universiteit. Daarnaast geeft hij les aan de Columbia Universiteit, waar hij een laboratorium aan het opzetten is voor het vertellen van verhalen met digitale media. Want, aldus Weiler: "Na duizenden jaren blijft het verhaal hetzelfde. Het enige dat zich ontwikkelt, is de manier waarop het verteld wordt."

Niels Bakker