Illegaal downloaden kost industrie bijna 80 miljoen

Een kwart van de Nederlanders downloadt minstens één keer per jaar een film afkomstig uit illegale bron. Voor de totale bevolking komt dat op 61 miljoen illeagaal gedownloade films. De industrie loopt hierdoor 78,4 miljoen aan inkomsten mis, een derde van de totaalomzet. Het recente downloadverbod zal de illegale praktijk vermoedelijk niet afremmen.
Dat blijkt uit het recent verschenen onderzoeksrapport ‘Omdat het gratis is‘ van Considerati, een bureau gespecialiseerd in ICT, recht en beleid. De titel verwijst naar de meest genoemde reden om illegaal te downloaden. Als grootste wetsovertreders wordt de groep 16-24-jarigen aangewezen; waren zij in 2008 nog goed voor 18% van de illegale downloads, in 2014 is dat al 56%. De meeste ondervraagden zeiden hun leven te beteren nu illegaal downloaden sinds 10 april strafbaar is. Maar of dat ook daadwerkelijk tot gedragsverandering zal leiden, valt te betwijfelen. In Zweden, dat al langer een verbod kent, was het effect van het strafbaar stellen kortstondig
Nederland staat wat betreft illegaal downloaden van films in de mondiale top-10, die wordt aangevoerd door de Verenigde Arabische Emiraten. In Europa bezet Nederland de vijfde plaats, achter Estland, Griekenland, Italië en Zweden. De redenen die worden aangevoerd voor de populariteit van het illegaal downloaden zijn onze internationale oriëntatie, de goede ICT-infrastructuur (Nederland heeft een internetpenetratiegraad van 93% en een competitieve breedbandmarkt) en het feit dat downloaden tot voor kort niet verboden was.
Normaliter piekt het illegaal downloaden van een film direct na de release op DVD, Blu-Ray of VOD. Daar zijn kwalitatief goede rips van te maken. De film die het vaakst op oneigenlijke wijze van het net werd geplukt in de periode tussen 2 december 2013 en 1 juni 2014 was The Hunger Games. Daarna volgen Frozen en 12 Years a Slave. Ook Nederlandse films doen het goed. Soof werd in slechts acht weken tijd bijna 86 duizend keer illegaal gedownload.
Wat de digitale diefstal betekent voor de inkomsten van filmmakers maakt het rapport duidelijk aan de hand van Spijt! van Dave Schram. De populaire jeugdfilm werd in zes maanden tijd 105.499 keer gedownload. Geëxtrapoleerd naar een jaar zou dat betekenen: 190.000 illegale downloads. Volgens het rekenmodel van Considerati gaat dit ten koste van 60.800 legale en dus betaalde kopieën. Het verlies voor de makers komt daarmee op 244.319 euro.
Wat geldt voor individuele filmmakers, gaat ook op voor de branche als geheel. Het illegaal downloaden gaat ten koste van de legale verkoop. De cijfers bevestigen dat. De omzet uit DVD en VOD bedroeg vorig jaar 256,6 miljoen euro, terwijl die in 2009 — toen het illegaal downloaden nog niet zo’n vlucht had genomen — nog 312 miljoen euro was.
Voor het onderzoek, gedaan in opdracht van Filmproducenten Nederland, Stichting Cultureel Fonds Audiovisuele Producenten, Nederlandse Vereniging van Filmdistributeurs, Nederlands Filmfonds en de Nederlandse Vereniging van Producenten en Importeurs van beeld- en geluiddragers, heeft Considerati zich gedeeltelijk gebaseerd op cijfers over downloads via filesharingnetwerken, een consumentenenquête en econometrische modellen. Volgens de onderzoekers zijn de cijfers in het rapport aan de conservatieve kant.
Edo Dijksterhuis