IFFR 2025 in focus: Oekraïne, vrouwen, homevideo en Bandung Conference

De 2025-editie van het IFFR gaat van start op donderdag 30 januari. Het Rotterdamse festival heeft nu alvast zijn Focus-programma’s onthuld. Het gaat om een documentair oeuvre vol vrouwelijke makers, een Oekraïense filmauteur, de impact van een Indonesische conferentie uit 1955 en de blijvende cultuur van homevideo.

Een van de vier Focus-programma’s is gewijd aan het oeuvre van Katja Raganelli (1939). De in Kroatië geboren Duitse documentairemaker besteedde in haar werk veel aandacht aan de geschiedenis van vrouwen in de filmwereld op de publieke televisie. Dit retrospectief is een essentiële stap in het behoud van haar documentaires, die vaak maar één keer zijn uitgezonden. Het bevat titels als Margery Wilson – Vom Stummfilmstar Hollywoods zur Filmregisseurin (1996), Valie Export – Portrait einer Filmregisseurin (1981) en Die Liebe ist ein Mythos – Delphine Seyrig (1978). Daarnaast worden Raganelli’s portretten getoond van iconische figuren en pioniers als Agnès Varda, Márta Mészáros, Alice Guy-Blaché en Lotte Reiniger.

Drie decennia na de vertoning van zijn debuutfilm Josephine, the Singer and the Mice People (1994) keert de Oekraïense regisseur Sergii Masloboishchykov terug naar IFFR voor een retrospectief. Zijn nieuwste werk, Yasa (2023), beleeft in Rotterdam zijn internationale première en ook Own Voice (2016) is onderdeel van dit programma. De films van Masloboishchykov, die zowel fictie als documentaires omvatten, bieden een indringend persoonlijk maar nationaal resonerend perspectief op de evolutie van Oekraïne.

Het Focus-programma Bandung Conference draait om de historische Afro-Aziatische conferentie die in 1955 plaatsvond in Indonesië. Er kwamen toen vertegenwoordigers van 29 landen bijeen om de economische en politieke eenheid te bespreken. De conferentie geldt daarmee als de bakermat van wat nu het Mondiale Zuiden wordt genoemd. Het evenement inspireerde ook het Afro-Aziatische filmfestival, dat drie keer in Tasjkent (1958), Caïro (1960) en Jakarta (1964) werd gehouden. Deze festivals legden de basis voor een filmcultuur van verzet en hervorming, waar IFFR later deel van werd via het Hubert Bals Fonds.

Het vierde en laatste Focus-programma biedt historisch tegenwicht aan de ontwikkelingen rond streamingplatforms en hun impact op kijkgedrag. Hold Video in Your Hands gaat over de VHS-cultuur die generaties filmmakers heeft beïnvloed en gevormd. Het programma omvat onder andere de wereldpremière van Alex Ross Perry’s documentaire Videoheaven, die de geschiedenis van videotheken in de Hollywood-cinema beschrijft. De Rotterdamse filmmaker Gyz La Rivière keert terug naar het festival met de wereldpremière van Videotheek Marco, zijn ode aan de videotheek, waarin hij de geschiedenis van lokale videotheken onderzoekt en audiovisuele activiteiten zoals community-televisie. Daarnaast presenteert Hold Your Video inYour Hands filmvertoningen van uiteenlopende smaakmakers zoals de Indiase documentaire Videokaaran (2011) of David Cronenbergs nieuwste film, The Shrouds (2024), evenals een interactief project waarbij Rotterdammers uitgenodigd worden om hun persoonlijke video’s te delen, waardoor er een gemeenschappelijke filmervaring ontstaat.